İran'dan İsrail'e SİHA ve füzelerle misilleme: Tepkiler ne oldu?
İran, İsrail’e yönelik beklenen misilleme saldırısını silahlı insansız hava araçları (SİHA) ve füzelerle gerçekleştirdi.
Son yıllarda kriz üstüne kriz yaşayan Orta Doğu'da tansiyon düşmek bilmezken, dün gece bütün bölge diken üstündeydi..
İran, dün gece İsrail'e misilleme saldırısı olarak onlarca intihar dronu ve füze fırlattı. Tahran'ın "Gerçek Söz" olarak adlandırdığı saldırılar tarihe bir ilk olarak geçti.
İsrail Ordu Sözcüsü Daniel Hagari, İran’ın ülkeye 300’den fazla silahlı insansız hava aracı (SİHA) ve füze gönderdiğini açıkladı.
Daniel Hagari, füzelerin bazılarının seyir füzeleri, bazılarının balistik füzeler olduğunu söyledi.
İsrail Ordusu'ndan daha sonra yapılan açıklamada saldırıda ülkenin güneyindeki bir askeri üste küçük çaplı hasar oluştuğu, can kaybı olmadığı duyuruldu.
Ayrıca Ordu, SİHA ve füzelerin yüzde 99'unun İsrail hava sahasına girmeden önce yok edildiklerini duyurdu.
Amerikan CBS News televizyonu, bazı SİHA’ların ABD tarafından düşürüldüğünü bildirdi.
ABD ordusu bu SİHA’ların nerede düşürüldüğünü açıklamadı.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, savaş kabinesini topladı
İran'ın İsrail'e SİHA'lar ve füzeler gönderdiğinin ortaya çıkması sonrası, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu savaş kabinesini topladı.
Walla News:
— gdh (@gundemedairhs) April 13, 2024
İsrail Savaş Kabinesi sığınakta toplandı. pic.twitter.com/yTj58esUWi
İsrail ordusu yerel saatle 02:00'dan itibaren hava savunma sistemlerini kullandı.
Ülkede siren ve şiddetli patlama sesleri duyuldu.
1800 kilometre uzaktan fırlatılan İran’ın SİHA’larının hangi bölgede nereye kadar ulaşabildiği netlik kazanmadı.
İsrail, Lübnan ve Irak hava sahalarını kapatırken, Suriye ve Ürdün de hava savunma sistemlerini alarm konumuna getirdi.
ABD Başkanı Joe Biden, Beyaz Saray'da ulusal güvenlik danışmanlarıyla bir araya gelerek İran'ın İsrail'e misilleme saldırısı hakkında bilgilendirildi.
X'te yaptığı paylaşımda Biden, "İran ve uzantılarının tehditlerine karşı İsrail'in güvenliğine olan taahhüdümüz sarsılmaz" dedi.
İngiltere Başbakanı Rishi Sunak da İran'ın "pervasız" olarak nitelendirdiği saldırısını kınadı. Sunak, İngiltere'nin "İsrail'in ve bölgedeki ortaklarının güvenliğine katkıda bulunacağını" söyledi.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres ise tüm taraflara azami itidal çağrısı yaptı
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İran’ın SİHA'ları havalandırması öncesi, “Hem savunmada hem de saldırıda her tür senaryoya hazırız. İsrail devleti güçlüdür. İsrail ordusu güçlüdür. Kamuoyu güçlüdür” demişti. Netanyahu ayrıca ABD’nin İsrail’in yanında yer almasını; İngiltere ve Fransa dahil birçok ülkenin desteğini takdir ettiklerini belirtmişti. İsrail Başbakanı saldırıların ardından X'te yaptığı paylaşımda ülkesinin "kazanacağını" söyledi.
İran'ın Suriye'nin başkenti Şam'daki büyükelçilik yerleşkesinde yer alan konsolosluk binasına 1 Nisan'da hava saldırısı düzenlenmişti.
Saldırıda, İran Devrim Muhafızları’ndan ikisi general yedi kişi ölmüştü.
İran saldırıyla ilgili olarajk İsrail’i suçlamış, ülkenin dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, saldırının ülkesinin topraklarına yönelik bir saldırı anlamına geldiğini belirterek, "Kötü rejim bir hata yaptı. Cezalandırılmalı ve cezalandırılacak" demişti.
İsrail ise saldırıyla bağlantılı olduğunu ne doğrulamış ne de yalanlamıştı.
JR: Hiçbir şey hava sahamızı ihlal etmedi
İsrail'in önde gelen medya kuruluşlarından Jerusalem Post, İran'dan atılan hiçbir füze ve İHA'nın başarılı olamadığını hava savunma sistemlerinin bütün hedefleri vurduğunu öne sürdü. Gazete, Demir Kubbe ve Arrow sistemlerinin halihazırda Hamas ve Hizbullah tarafından atılan roketleri düşürdüğünü de hatırlattı.
1800 km öteden fırlatıldı
İran'ın İsrail'e SİHA'lar ve füzeler gönderdiğinin ortaya çıkması sonrası, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu savaş kabinesini topladı. İsrail ordusu yerel saatle 02:00'dan itibaren hava savunma sistemlerini kullandı. Ülkede siren ve şiddetli patlama sesleri duyuldu. 1800 kilometre uzaktan fırlatılan İran’ın SİHA’larının hangi bölgede nereye kadar ulaşabildiği netlik kazanmadı. İsrail, Lübnan ve Irak hava sahalarını kapatırken, Suriye ve Ürdün de hava savunma sistemlerini alarm konumuna getirdi.
"Biden Netanyahu'yu uyardı"
Öte yandan Axios isimli ABD merkezli medya kuruluşu, Beyaz Saray'dan üst düzey kaynaklara dayandırdığı haberde ABD Başkanı Joe Biden'ın İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'yu uyardığını aktardı.
ABD Başkanı Joe Biden, İran'ın İsrail'e saldırısını Durum Odası'ndan takip ediyor. https://t.co/pTpY18rcSh pic.twitter.com/pBFjAEjjx9
— gdh (@gundemedairhs) April 13, 2024
Biden'ın Netanyahu'ya İran'a karşı saldırı yapma uyarısında bulunduğunu söylerken, Biden'ın olayların büyümesini istemediği de kaydedildi. Biden'ın Netanyahu'ya İsrail, ABD ve bölgedeki diğer ülkelerin ortak savunma çabaları sayesinde İran'ın saldırılarının başarısızlıkla sonuçlandığını söylediği ve Netanyahu'ya, "Bir zafer kazandın. Bu zaferi al" dediği belirtildi.
ABD Başkanı Biden, kamuoyuna yaptığı açıklamada ise İran'ın İsrail'e düzenlediği saldırıyı kınadığını belirtti. Biden yaptığı açıklamada, "Yarın, İran'ın küstah saldırısına karşı birleşik bir diplomatik tepki koordine etmek üzere G7 liderleri arkadaşlarımı bir araya getireceğim" dedi.
"ABD ve İngiliz uçakları İHA'ları düşürdü"
İsrail'in Kanal 12 televizyonu, İran’ın İHA’lardan daha kısa uçuş süresine sahip füzeler fırlattığını duyurdu. Kanal 12, 100 kadar İHA ile sayısı belirtilmeyen füze fırlatıldığını, bunların bazılarının Suriye ve Ürdün üzerinde düşürüldüğünü belirtti.
Kanal 12 ayrıca ABD ve İngiliz askeri uçaklarının Irak-Suriye sınır bölgelerinde İran’a ait İHA’ların bazılarının düşürdüğünü ifade etti. ABD’li yetkililer de sayısı belirtilmeyen İHA’ların düşürüldüğünü doğruladı.
İran: Konu sonuçlanmış sayılabilir
İran’ın Birleşmiş Millet Daimi Temsilciliği tarafından yapılan açıklamada “İsrail’in bir daha hata yaparsa Tahran'ın karşılığının daha ağır olacağı” belirtildi ve ABD’ye mesaj verildi.
Temsilciliğin sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklama şu şekilde:
“İran'ın BM Şartı'nın meşru savunmaya ilişkin 51. maddesine dayanarak gerçekleştirdiği askeri harekat, Siyonist rejimin Şam'daki diplomatik tesislerimize yönelik saldırısına bir cevap niteliğindeydi.
Konu sonuçlanmış sayılabilir. Ancak İsrail rejiminin yeni bir hata yapması halinde İran'ın yanıtı çok daha sert olacaktır. Bu, İran ile haydut İsrail rejimi arasında, ABD'nin uzak durması gereken bir çatışmadır.”
20 Kg patlayıcı taşıyorlar
Eski İsrail Askeri İstihbarat Dairesi (AMAN) Başkanı Amos Yadlin, İHA’ların her birinin 20 kg kadar patlayıcı ile donatıldığını, İsrail'in hava savunma sistemlerinin bunları düşürmeye hazır olduğunu söyledi.
İsrail devlet televizyonu, İsrailli yetkililerin bir kaç gün sürecek çatışmalara ve karşılık vermeye hazırlandığını bildirdi.
Rusya'dan İran'ın İsrail saldırısıyla ilgili ilk açıklama: Defalarca uyarıda bulunmuştuk..
Rusya, İran'ın İsrail'e gerçekleştirdiği hava saldırısının ardından tüm taraflara "itidal gösterme" çağrısı yaptı.
Birçok ülkenin aksine saldırının devam ettiği sabah saatlerinde açıklama yapmayan Rusya Dışişleri Bakanlığı, bugün öğle saatlerinde Moskova'nın konuyla ilgili ilk resmi açıklamasını yayımladı.
Bakanlıktan yapılan açıklamada, "Bölgedeki devletlerin var olan problemlerini siyasi ve diplomatik yollarla çözeceğine güveniyoruz" denildi.
Moskova, "bölgedeki tehlikeli yükselişten endişe duyduklarını" da bildirdi.
Rusya Dışişleri Bakanlığı, "Başta Filistin-İsrail çatışması olmak üzere Orta Doğu'daki çeşitli krizlere çözüm bulunmamasının istikrarsızlığı büyüteceği konusunda daha önce defalarca uyarılarda bulunduklarını" ifade etti.
Rusya, önemli stratejik müttefiklerinden olan İran'a yönelik bir kınamada bulunmadı.
Cumartesi günü Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, İranlı mevkidaşı Hüseyin Emirabdullahiyan ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirmişti. Bakanlık, bu görüşmede Lavrov'un İsrail'in 1 Nisan'da Şam'daki İran konsolosluğuna gerçekleştirdiği saldırıyı bir kez daha kınadığını ifade etti. İran, İsrail'e saldırıya gerekçe olarak konsolosluk saldırısını göstermişti.
Reisi: İsrail'e ders verdik
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Raisi, İsrail'e düzenlenen gece saldırısına ilişkin yorum yaptı:
"İran güçleri düşmana önemli bir ders verdi. Sorumsuz herhangi bir tepki daha güçlü bir saldırıyla karşılanacaktır." dedi
Saldırı ve sonrası
İsrail’in 1 Nisan’da Suriye’deki İran konsolosluğunu bombalayıp iki Devrim Muhafızı komutanını öldürmesi ardından 13 Nisan gecesi İsrail’e hava saldırısı başlatmıştı. İsrail, 14 Nisan sabaha karşı İran’ın 170 dron, 30’dan fazla seyir füzesi ve 120 balistik füze fırlattığını, bunların “yüzde 99’unun” havada imha edildiğini İsrail’e ulaşan balistik füzelerin ise hafif hasar verdiğini açıklamıştı. Hava saldırısının büyük kısmının Suriye-Irak hava sahası sınırında durdurulmasında ABD ve İngiltere’ye ait jetlerin de rol aldığı bildirilmişti.
Saldırı sonrasında İran, İsrail karşılık vermezse kendilerinin de devam etmeyeceğini ilan etmiş, ABD de İsrail’in misillemesini desteklemediğini duyurmuştu.
Artan gerilim üzerine THY Irak, Ürdün ve Lübnan seferlerini durdurdu, THY, Pegasus ve Anadolu jet, bölgedeki uçaklarını geri çekti.
Dünyadan İran'ın İsrail saldırısına tepkiler: 'Uyarmıştık'
Almanya
Almanya Başbakanı Olaf Scholz, İran'ın İsrail'e yönelik hava saldırılarını şiddetle kınadı.
Alman Hükümet Sözcüsü Steffen Hebestreit, yaptığı yazılı açıklamada, "Şansölye Olaf Scholz, Tahran'daki rejimin bu gece İsrail topraklarına başlattığı ağır hava saldırılarını şiddetle kınadı. Bu sorumsuz ve hiçbir şekilde haklı çıkarılmayacak saldırıyla İran bölgede geniş kapsamlı yangını riske ediyor" ifadelerini kullandı.
İtalya
İtalya Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, İran'ın İsrail'e insansız hava araçlarıyla (İHA) başlattığı kapsamlı saldırının ardından Orta Doğu'daki gelişmeleri dikkat ve endişeyle izlediklerini bildirdi.
Yunanistan
Yunanistan hükümetinin, İran'ın İsrail'e yönelik hava saldırısını şiddetle kınadığı bildirildi.
Yunanistan Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, düşmanca tavırların daha fazla yayılmasından kesinlikle kaçınılması gerektiği vurgulandı.
Suudi Arabistan
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, bölgedeki askeri gerilimin tırmanması ve tehlikeli yansımalarından "büyük endişe duyulduğu" belirtilerek, tüm taraflara azami itidal göstermeleri, bölgeyi ve halklarını savaşın tehlikelerinden uzak tutmaları çağrısında bulunuldu.
Mısır
Mısır Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ahmed Ebu Zeyd, X sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, taraflardan azami itidalle hareket etmelerini istedi.
Ebu Zeyd, "Mısır, İran'ın İsrail'e insansız hava araçlarıyla saldırı başlatmasından ve son dönemde iki ülke arasındaki tehlikeli tırmanıştan derin endişe duymaktadır." ifadesini kullandı.
Çin
Çin, İran'ın İsrail'e düzenlediği hava saldırılarının ardından bölgede gerilimin yükselmesinden duyulan endişeyi dile getirerek taraflara itidal çağrısında bulundu.
Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, gerilimin, Gazze'deki çatışmanın yayılma etkisi olduğu kaydedilerek, savaşa derhal son verilmesi gerektiği belirtildi.
Venezuela
Venezuela, İran'ın İsrail'e hava saldırısının ardından, Orta Doğu'da artan gerilimden endişe duyduklarını bildirdi.
Venezuela Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, Orta Doğu'da artan gerilimin endişeyle takip edildiği belirtilerek, çatışmalara, Birleşmiş Milletlerin işlevsiz kalmasının, Filistin'de yaşanan soykırımın ve İsrail rejiminin mantıksızlığının yol açtığı kaydedildi.
Arjantin ve Paraguay
Güney Amerika ülkelerinden Arjantin ve Paraguay, İran'ın İHA'larla saldırı başlatmasının ardından İsrail'e desteğini duyurdu.
Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei'nin sosyal medya hesabından paylaştığı Başkanlık Bildirisi'nde, ülkenin İsrail ile dayanışması ve "sarsılmaz bağlılığı" vurgulandı.
Kolombiya
Kolombiya Cumhurbaşkanı Gustavo Petro, İran'ın İsrail'e İHA'larla saldırı başlatmasının ardından "3. Dünya Savaşı uyarısında" bulundu.
Sosyal medya hesabı X'ten açıklamada bulunan Petro, "Tahmin ediliyordu, şu anda insanlık hızlı şekilde iklimi karbondan arındırma hedefine doğru gitmesi gerekirken, 3. Dünya Savaşı'nın eşiğindeyiz. ABD'nin pratik olarak soykırıma destek vermesi dünyayı ateşledi." ifadelerini kullandı.
Körfez İşbirliği Konseyi
Körfez İşbirliği Konseyi (KİK), İran'ın İsrail'e yönelik hava saldırısının ardından taraflara itidal çağrısında bulundu.
KİK Genel Sekreteri Casim Muhammed el-Budeyvi, yaptığı yazılı açıklamada, Orta Doğu'da son dönemde yaşanan gelişmeler çerçevesinde bölgesel ve küresel güvenlik ile istikrarın korunmasının önemini vurguladı.
Vatikan
Katolik aleminin ruhani lideri Papa Francis de Orta Doğu'da yaşanan krizle ilgili bir açıklama yaptı... Aziz Peter Meydanı'nda açıklama yapan Papa Francis, Orta Doğu'daki şiddet sarmalını besleyebilecek eylemlerden kaçınma çağrısında bulundu.
Papa Francis, "Bu kadar savaş, bu kadar saldırı, bu kadar şiddet yeter. Diyaloğa evet, barışa evet" dedi.