İsrail Amerika Savaşı: 1967 USS Liberty Olayı

İsrail'in 5 Haziran 1967 günü Suriye, Mısır ve Ürdün'e saldırmasıyla başlayan ve 6 gün içinde Arap ordularını bozguna uğratıp Suriye'den Golan tepelerini, Ürdün'den Kudüs'ü ve Mısır'dan Sina yarımadasını ele geçirerek büyük bir zafer kazandığı ve tarihe "Altı Gün Savaşı" olarak geçen savaşı Amerika da büyük bir ilgiyle izliyordu.

Akdeniz'de görev yapan bir araştırma gemisi hüviyetindeki USS Liberty aslında NSA (Amerikan Ulusal Güvenlik Örgütü) tarafından kullanılan bir casus gemisiydi. Savaş başladığında Amerika tarafsızlığını ilan etmiş ve olayları izleyen bir pozisyon almıştı.

USS Liberty ise Mısır kıyılarına yakın bir rotada ilerliyor ve savaşın gidişatını takip ediyordu. Geminin komutanı Kaptan William McGonagle, 6.Filo'dan kendilerine eşlik etmesi için bir muhrip desteği istemişti.

Buna karşılık Fİlo Amiral Yardımcısı William Martin ise yolladığı yanıtta: " Liberty , uluslararası sularda açıkça işaretlenmiş bir ABD gemisidir, çatışmaya katılmaz ve herhangi bir ulusun saldırısına uğrama ihtimali yoktur" dedi.

Bununla birlikte, beklenmedik bir kaza durumunda, 6. Filo'dan jet avcı uçaklarının on dakika içinde tepelerinde olacağına dair söz verdi.

8 Haziran sabahı Pentagon 6.Filo'ya Liberty'e İsrail, Mısır ve Suriye kıyılarına 100 milden daha fazla yaklaşmaması talimatı vermesini istedi. Fakat bu emir telsiz sorunlarından dolayı gemiye tam olarak ulaşmadı.

O günün sabahında gemi mürettebatı pek çok kez İsrail Hava Kuvvetleri uçaklarını görmüş, hatta pilotlar ile karşılıklı olarak el salladıklarını ifade etmişti. Yani aslında İsrail uçakları USS Liberty'nin bir Amerikan gemisi olduğunu biliyorlardı.

Neden o bölgede uçtukları sorusuna yanıt olarak da Mısır denizaltılarını aradıklarını söylemişlerdi.

İsrail tarafının saldırı sonrasında yaptıkları savunmada bölgede Mısır gemilerinin dolaştığını ve Liberty'nin Mısır'a ait bir gemi gibi radarlarında işaretlendiğini, durumu kontrol etmek için torpidobotlar yollandığını ama net teyit alınamadığı için Mirage savaş uçaklarının bölgeye yollandığını söylediler.

Haziran 1967 günü saat 13.57'de baş hava kontrolörü Yarbay Shmuel Kislev'in verdiği son teyit sonrasında Mirage savaş uçaklarına bu bilinmeyen! savaş gemisine saldırı emri verildi. İlk Mirage gemiye 30 mm top ve roketlerle saldırı dalışı gerçekleştirdi.

İlk saldırıda 8 Amerikan denizcisi hayatını kaybetmiş ve gemi kaptanı McGonagle de vurulmuştu. Ayrıca bu saldırıda geminin antenleri hasar gördü, petrol varilleri havaya uçtu ve geminin bayrak direği yıkıldı. Gemi kaptanı McGonagle 6.Filo'ya "Tanımlanamayan jet uçaklarının saldırısı altındayız, acil yardım gerekiyor" diye mesaj yolladı.

Mirage uçakları mühimmatlarını tükettikten sonra geri çekilmiş ve yerlerine Napalm bombası yüklü olan Dassaut Super Mysteres'ler gelmişti. Bu saldırı ile gemi büyük hasar aldı ve yangın çıktı.

Bu arada gemiden uçaklara yönelik bir karşı ateş olmaması pilotların dikkatini çekti. Merkeze durumu bildirdiklerinde ise geminin bir İsrail gemisi olup olmadığını teyit etme emri aldılar. Civardaki bütün İsrail gemileri ile temas kuruldu ve geminin bir İsrail gemisi olmadığından emin olundu.

Gemiyi bombalayan bir pilot son anda gemide GTR-5 işaretini gördü. Merkeze durumu bildirmesiyle hemen saldırının sonlandırılması emri verildi.

İsrail torpidobotlarının da saldırıya katıldığı sırada Amerikan denizcileri gemiye yeniden bir Amerikan bayrağı çekti. İsrail gemileri ise gemideki GTR-5 kodunu gördükten sonra saldırıyı durdurup kazazedeleri denizden toplamaya başladılar. 

Saldırıdan 2 saat sonra saat 16.00 civarında İsrail, Tel Aviv'deki Amerikan Büyükelçiliği'ne askeri güçlerinin yanlışlıkla bir Amerikan donanma gemisine saldırdıklarını bildirdi. Saat 16.40'ta İsrail gemileri bu defa yardım için USS Liberty'e yollandı ama gemi yardım almayı reddetti.

Daha sonra İsrail tarafından sağlanan bir helikopter ile İsrail'deki Amerikan askeri ateşesi gemiye ulaştı.

USS Liberty ciddi bir omurga hasarı almış olsa da mürettebatı gemiyi batmaktan kurtardı. Gemi, kendisine eşlik eden diğer Amerikan gemilerinin refakatinde Malta'ya kadar gelebildi. Gemi, onarım sonrasında Amerika'ya geri döndü ve daha sonra hizmet dışı bırakıldı.

İsrail tüm süreçte olayın bir kaza olduğunu savunsa da günümüzde yapılan araştırmalar ile olayın bir kaza olmadığı ortaya çıkmıştır. Saldırı öncesinde İsrail savaş uçakları USS Liberty üzerinde tam 9 defa keşif uçuşu yapmışlar ve gemiyle telsiz bağlantısı kurmuşlardı.

Saldırı emri aldıktan sonra bunu defalarca teyit etmişler ve sonra saldırmışlardı. Gemiye yapılan saldırıda ilk olarak geminin anteni vurulmuş ve geminin karargah ile bağlantı kurmasının önüne geçilmesi hedeflenmişti.

Bunun neticesinde Amerikalılar ilk etapta gemiye Mısırlıların saldırdığını sanmıştı. Nükleer silah taşıyan Amerikan uçakları Kahire'ye yollanmış, şehre yapılacak bir nükleer saldırı ise Amerikan Dışişleri Bakanı'nın anlık müdahalesi ile engellenmişti.

Bu olay, İsrail'in 31 Mayıs 2010' tarihinde Mavi Marmara gemisine saldırmasıyla büyük benzerlikler taşımakta olup her iki gemiye de uluslararası sularda saldırılmıştı. Olayın kasıtlı olarak yapıldığı artık ortaya çıksa da asıl gayenin ne olduğu günümüze dek asla anlaşılamamıştır.