İsrail’de 7.200 yıllık silah imalathanesi bulundu

En Zippori’den sapan taşları

Araştırmacılar, iki arkeolojik alanda bulunan yüzlerce sapan taşının analizine dayanarak bunların seri üretildiği sonucuna vardı. Bu da yaklaşık 7.200 yıl önce savaşa hazırlık yapan insanların oldukça organize bir şekilde silahlandırıldığını gösteriyor.

Arkeologlar, MÖ 5.800 ile 4.500 yılları arasında yerleşim gören ''En Esur'' ve ''En Zippori'' antik yerleşimlerinde bulunan 424 sapan taşını inceledi. Taşların hemen hemen aynı göründüğünü belirten araştırmacılar, bunların ortalama 52 milimetre uzunluğunda, 31 milimetre genişliğinde ve 60 gram ağırlığında belirli standartlara göre üretildiğini belirledi.

İsrail Eski Eserler Kurumu, “Bir sapandan fırlatılması amaçlanan taşlar, özel bir bikonik aerodinamik formla yumuşatılarak tam ve etkili fırlatmaya olanak sağlıyor.” diyor.

Eşlik eden bir çalışmada araştırmacılar, bikonik tasarımın sapan taşları için optimum olarak kabul edildiğini ve daha sonra hem Yunan hem de Roma orduları tarafından benimsendiğini açıklıyor.

Bu taşlar aslında Güney Levant’taki savaşın en eski kanıtlarıdır. Sapan taşlarının benzerliği büyük ölçekli endüstriyel üretime işaret ediyor.

Tartışılan topluluktaki sapan taşlarının ağırlık, biçim ve boyutunun genel benzerliği, sapan taşlarının standart sapanlarla donatılmış standart kullanıcılar tarafından kullanılmak üzere sistematik olarak üretildiğini ve onlara etkili bir eğitim olanağı sağladığını gösteriyor.

Bu keşfi tarihsel bağlam içine koyan yazarlar, rastgele sapan taşlarından (doğal çakıltaşları gibi) yüksek düzeyde standartlaştırılmış silahlara olan bariz geçişin, erken Kalkolitik Çağ sırasında organize savaşların çoğaldığına işaret edebileceğini söylüyorlar.

Bu olasılık, Güney Levant’taki yerleşim birimlerinin büyüklüğündeki artışla daha da güçleniyor. Hem En Ẓippori hem de En Esur’daki anıtsal kamu binalarının kalıntıları, bölgeler arası alışverişe dahil olan ve çatışmalara yatkın, tabakalı bir topluma işaret ediyor.

Sapan taşlarının sıklıkla kümeler halinde bulunması, bunların nasıl kullanıldığına dair de ipuçları veriyor. Araştırmacılara göre bu düzenleme, sapan taşlarının çoğunlukla toplu halde fırlatıldığını gösteriyor; sapan kümesi, bir grup sapancı tarafından fırlatılacak yaylım ateşi mühimmatını temsil ediyor olabilir.

“Savaşta bu durum karşı taraftaki düzenin bozulmasına neden olabilir.”

İlginçtir ki, bu seri üretilen silahlar yaklaşık bin yıl sonra arkeolojik kayıtlardan aniden kayboluyor, ancak bunun bölgesel savaşlarda bir azalmaya işaret edip etmediği belli değil. Buna rağmen sapan taşlarının keşfi, Orta Doğu’da 7.000 yıldan daha eskiye giden ve trajik bir şekilde günümüze kadar devam eden organize savaşın resmini çiziyor.