İsveç'teki Kur'an yakma eylemleri Irak'ta Şii lider Mukteda es-Sadr'ın siyasete geri dönmesine sebep oldu

Bağdat yönetiminin İsveç'le diplomatik bir krize çekildiği olay, Muhammed Şiya es-Sudani'nin başbakanlığında görece sakin günler geçiren Irak'ta gündemin yeniden hareketlenmesine neden oldu.

Irak yönetimi büyükelçilik binasının Sadr destekçileri tarafından basılmasını kınasa da İsveç'le diplomatik ilişkilerini de koparma kararı aldı.

Yaklaşık bir yıl önce siyaseti bıraktığını açıklayan Mukteda es-Sadr'ın Şii rakipleri tarafından desteklenen Sudani hükümetinin bu kararında Sadr'ın konuyla ilgili katı bir tutum takınmasının etkili olduğunu düşünülüyor.

İsveç'te peş peşe gerçekleşen Kur'an yakma eylemlerinin ardından, Sadr'ın etrafındaki sadık takipçilerini yeniden mobilize etme fırsatı fulduğunu söyleyen Iraklı siyasi analist Ahmed Yunus, "Sadr güçlerini öne sürüyor ve gücünün hâlâ sürdüğünü belirterek rakiplerini uyarıyor. Siyasetten geri çekilmesi kontrolünün azaldığı anlamına gelmiyor.

O hâlâ siyasi rakiplerine karşı elindeki ölümcül silahı kullanmakta başarılı. Bu ölümcül silah da, kendisine yönelik kitlesel desteği harekete geçirerek sokağa sürme yeteneği" diye konuştu.

Mukteda es-Sadr'ın yükselişi

Mukteda es-Sadr, uzun yıllardır Irak'ta hem ABD hem de İran etkisine karşı çıkan tek Şii lider konumunda ve bu durum peş peşe gelen Tahran ve Washington destekli hükümetlerden bir fayda göremeyen milyonlarca yoksul Şii'nin yüzünü Sadr'a dönmesine neden oldu.

2003'te ABD'nin Irak'ı işgalinin ardından bir milis grubu kuran Mukteda es-Sadr, ABD güçlerine karşı iki isyan örgütleyerek ön plana çıkan isimlerden olmuştu.

İşgal günlerinde ABD tarafından "ölü ya da diri" olarak aranan Sadr, sonrasındaysa Irak'ın en güçlü siyasi figürlerinden biri haline dönüştü.

Dini bir saltanatın varisi olan 48 yaşındaki Sadr, Irak'ta saygı duyulan Büyük Ayetullah Muhammed Sadık es-Sadr'ın oğluydu. Sadık es-Sadr, 1999'da Saddam Hüseyin'i açık şekilde eleştirdikten sonra suikasta kurban gitmişti.

Saddam 2006'da idam edilirken, görgü tanıkları onun darağacına gidişine Mukteda'nın ismini bağırarak eşlik etmişti.