Lübnan Meclisi cumhurbaşkanı seçimi için 5 ay aradan sonra yeniden toplanacak

Meclis Başkanı Nebih Berri'nin, cumhurbaşkanı seçimi için yapılacak oturuma ilişkin yaptığı açıklama, Lübnan resmi ajansı NNA tarafından paylaşıldı.

Açıklamaya göre Berri, ülkenin 14. Cumhurbaşkanı'nın seçimi için Meclis'in 14 Haziran'da toplanmasına karar verdi.

Meclis son oturumunu 19 Ocak'ta yaptı

Lübnan Meclisi'nde cumhurbaşkanı seçimi için son olarak 19 Ocak'ta 11. oturum düzenlenmiş ancak Hristiyan olma şartı bulunan adaylardan hiçbiri yeterli oyu alamamıştı.

Mecliste, 31 Ekim 2022'de görev süresi sona eren Cumhurbaşkanı Mişel Avn’ın yerine gelecek ismi seçmek için düzenlenen toplantıya, 128 milletvekilinden 111'i katılmıştı.

Adaylardan Mişel Muavvad 34, İsam Halife 7, Ziyad Barud 2, Salah Hanin 1 oy alırken 67 oy da geçersiz sayıldı. Buna göre, hiçbir aday cumhurbaşkanı seçilmek için gerekli 3'te 2'lik çoğunluğu sağlayamamıştı.

Franciyye ve Azur yarışacak

Lübnan'daki Hizbullah ve Emel Hareketi, Hristiyan Marada Hareketi lideri Süleyman Franciyye'yi destekliyor.

Muhalif bağımsız milletvekilleri ve Hristiyan Özgür Yurtseverler Hareketi Partisi ise bir dönem ülkede Maliye Bakanlığı yapan Uluslararası Para Fonu (IMF) Orta Doğu ve Orta Asya Direktörü Cihad Azuri'yi destekleyeceklerini duyurdu.

Meclis'in 12. oturumunda yarışın, isimleri ilk kez oylamaya sunulacak Franciyye ile eski Maliye Bakanı Cihad Azuri arasında gerçekleşmesi bekleniyor.

Mayıs 2022'den bu yana hükümet kurulamadı

Lübna İçişleri Bakanlığı'nın duyurduğu nihai sonuçlara göre, hiçbir siyasi parti 128 sandalyeli Lübnan parlamentosunda tek başına hükümeti kurmak için gerekli olan 64 sandalyeye ulaşamadı.

Parlamento seçimleri sonrası farklı parti ve blokların koalisyon hükümeti kurma süreci hemen her ülkede vakit alan, çoğu zaman zorlu bir süreç olsa da Lübnan'daki siyasi sistem durumu biraz daha karmaşıklaştırıyor.

1975-1989 Lübnan iç savaşının ardından imzalanan Taif Anlaşması uyarınca, parlamentoda mezhebe dayalı bir dağılım yapılmak durumunda.

Bu ise vekil dağılımının 27 Sünni, 27 Şii, 8 Dürzi, 34 Maruni Hristiyan, 14 Grek Ortodoks, 8 Grek Katolik, 1 Evanjelik, 1 Ermeni Katolik, 5 Ermeni Ortodoks, 2 Alevi, 1 Hristiyan azınlıklar şeklinde olması anlamına geliyor.

Dahası, yine aynı anlaşma gereği, ülkenin önde gelen dini grupları göz önünde bulundurularak parlamento başkanının Şii, başbakanın Sünni ve cumhurbaşkanının Maruni Hristiyan olması gerekiyor.

Bu çok bilinmeyenli denklem çözülüp yeni bir hükümet kuruluncaya kadar bir önceki hükümet "geçici hükümet" olarak görev yapıyor. Geçici hükümetin resmi mazbata olmadan yapabileceklerinin ise sınırı var.

Lübnan'da 'eşi benzeri görülmemiş' bir durum

The Middle East Monitor haber sitesinin de altını çizdiği üzere, Lübnan'da parlamento ve cumhurbaşkanlığı seçimleri neredeyse hiçbir zaman çok kolay işleyen süreçler olmasa da son bir yıl içinde yaşananlar Lübnan için de "eşi benzeri görülmemiş" bir durum teşkil ediyor.

Çünkü Mayıs 2022'den bu yana hükümet kurulamayan ülkede 31 Ekim 2022'den bu yana cumhurbaşkanı da bulunmuyor.

2016 yılında Şii ve İran destekli Hizbullah'ın desteğiyle cumhurbaşkanı seçilen Mişel Avn, 6 yıllık görev süresi sona ermeden bir gün önce, 30 Ekim'de Necib Mikati başbakanlığındaki geçici hükümetin istifa kararnamesini imzaladığını ve hükümetin müstafi olduğunu duyurmuştu.

Avn'a göre, Mikati hükümetinin "geçici" olarak görevde olması ve parlamentodan güvenoyu almamış olması hükümetin cumhurbaşkanının görev ve yetkilerini üstlenemeyeceği anlamına geliyordu.

Öte yandan, Avn görevi bırakmadan önce yerine geçecek kişinin de seçilmiş olması gerekiyordu. Fakat o günden bu yana parlamentoda yapılan oturumların hiçbirinde henüz 3'te 2 çoğunluk sağlanamadı.