“Moskova” Karadeniz’de battı

Birkaç saat sonra Odessa Bölge Valisi Maksim Marçenko, “Moskova” kruvazörünün bugün tam da bizim sınır güçlerinin Yılan adasında onu gönderdiği yere gittiği doğrulandı” diye açıklama yaptı. Bu, Rus gemisinin vurulduğunun resmi ağızdan ilk doğrulanmasıydı, ancak yine de resmi açıklama değildi.  Ukrayna Cumhurbaşkanlığı Ofisi Danışmanı Oleksi Arestoviç de Rus gemisinde yangın çıktığını söyledi.

İlerleyen saatlerde “Moskova”nın radardan kaybolduğu, olayın Yılan adasına 20 mil mesafede gerçekleştiği, bölgeye başka Rus gemilerinin geldiği ve kurtarma çalışmalarının yapıldığı bildirildi.  Ukrayna Cumhurbaşkanlığı Ofisi Başkanı Andrey Yermak, kendi Telegram kanalında “”Moskova malum güzergaha gönderildi” dedi. 

Rusya’dan ilk açıklama ise gece saatlerinde geldi. RİA Novosti, Rusya Savunma Bakanlığına dayandırdığı haberinde “Moskova”nın zarar gördüğünü doğruladı, ancak sebebini açıklamadı: “Moskova” füze kruvazöründe mühimmat patlaması sonucu yangın çıktı, gemi ciddi zarar gördü. Mürettebat tahliye edildi, yangının çıkış sebebi araştırılıyor”…

Gece saatlerinde “Osint UK” Twitter hesabında Rus gemisinin saat 01:00 civarında kaydedildiği bildirilen SOS sinyalini yayınladı.  Sosyal medyada, “Moskova” gemisinin yandığı ana ait olduğu iddia edilen görüntüler de yer aldı… “Moskova”nın gece saat 02:00 civarında batmaya başladığı açıklandı. 

Rusya Savunma Bakanlığı,  Ukrayna’daki savaşa ilişkin günlük haber bülteninde “Moskova”nın vurulmasına ilişkin hiçbir detaya yer vermedi. 

Öğlen saatlerinde yaptığı açıklamada ise “Moskova” kruvazöründeki yangının lokalize edildiğini, geminin yüzme kabiliyetini koruduğunu,  ana füzelerin zarar görmediğini duyurdu.

Ancak patlama sonucunda mürettebattan zarar gören olup olmadığına ilişkin açıklama yapılmadı. Bazı iddialara göre, gemide 680 kişi bulunuyordu. Rus basınındaki haberlerde ise 416 ila 510 rakamları dillendiriliyor.  Basında yer alan iddialara göre, şimdilik  gemi mürettebatından 50’sinin kurtarıldığı doğrulandı. Geri kalanlara ilişkin bilgi yok… 

“Moskova” hakkında ne biliyoruz?

“Moskova” kruvazörünün yapımına, 1976 senesinde Ukrayna’daki Mikolayiv 61 Komünar Tersanesinde başlandı. İlk adı “Slava” idi. 7 sene sonra gemi  filoya katıldı. Sovyet füze kruvazörlerinin bayrak gemisi oldu. 

1989 senesinde kruvazör mürettebatı ABD Başkanı George Bush ile SSCB Başkanı Mihail Gorbaçov’un Malta görüşmesine eşlik etti. 

1990’lı yıllarda Karadeniz Filosu’nun Rusya ile Ukrayna arasında bölünmesi sırasında “Moskova” kruvazörünü Rusya aldı. Kiev’e ise aynı sınıftan olan daha yapımı tamamlanmamış “Ukraina” kruvazörü kaldı. Söz konusu gemi halen Mikolayiv tersanesinde duruyor ve büyük olasılıkla Rusya’nın marttaki saldırılarında zarar gördü. 

Rusya’ya geçtikten sonra “Moskova” adını alan kruvazör, 1999 senesinde Sivastopol’e gönderildi.  Putin, “Moskova” kruvazörünü defalarca ziyaret etti.  Gemi, Rusya’ya geçtikten sonra iki kez modernizasyon sürecinden geçti. 

“Moskova” kruvazörü 2008 senesinde Rusya’nın Gürcistan’a saldırısında kullanıldı. 2015-2016 yılları arasında ise Suriye’deki Hmeymim askeri üssünün deniz yönünden havadan muhafazasını gerçekleştirdi. 

Eylül 2020’de Rusya Karadeniz Filosu, “Moskova” kruvazörünün ikinci planlı onarımdan sonra denize açıldığını, geminin filonun daimi hazırlık kuvvetlerinin bir parçası olduğunu ve 2040 senesine kadar hizmet vereceğini duyurdu.  Modernizasyondan sonra kruvazörün 16 “Vulkan” füzesi ile donatıldığı açıklandı. 

Nisan 2021’de “Moskova” kruvazörü ilk kez Karadeniz’de “Bazalt” füze sisteminin “Volkan” füzesiyle eğitim atışı gerçekleştirdi.   Rusya Deniz Kuvvetleri eski Başkanı, Amiral Viktor Kravçenko, o zaman  “İnterfax” ajansına yaptığı açıklamada “Moskova” kruvazörünün Karadeniz’deki en ciddi gemi olduğunu söyledi.  Rus uzmanlar,  yüksek manevra, denize elverişlilik, hız kabiliyetine sahip Moskova kruvazörünün Dünya Okyanusunun uzak bölgelerinde görev yapabilecek kapasitede olduğunu bildiriyorlardı. Haberlerde, “Moskova” kruvazöründe en az 700 kilometre menzile sahip  16 adet  P-1000 “Vulkan” gemisavar füzesinin bulunduğu, “Fort” S-300 hava savunma sistemleri ile donatıldığı kaydediliyordu. 

Black SeaNews Genel Yayın Yönetmeni Andrey Klimenko, dünkü olaydan sonra  “Moskova” kruvazöründe bulunan  16 seyir füzesinin patlama ve yangın sonucu zarar gördüğünü, böylelikle Rusya’nın Karadeniz’de  bulunan 72 seyir füzesinden 56’sının kaldığını söyledi.  Klimenko’ya göre, şu an “Kalibr” seyir füzeleri, Karadeniz’deki “Amiral Eseen” (8 füze), “Amiral Makarov” (8 füze), “Vışniy Voloçek” (8 füze), “İnguşetya” (8 füze), “Grayvoron” (8 füze), “Rostov na Donu” (4 füze), “Starıy Oskol” (4 füze), “Velikiy Novgorod” (4 füze) ve “Kolpino” (4 füze) gemilerinde bulunuyor. 

Klimenko’nun sözlerine göre,  Türkiye’nin boğazları kapatması nedeniyle Karadeniz Filosu’nun en az 4 füze gemisi (“Amiral Grigoryeviç”, “Orehovo Zuevo”, “Novorossiysk”, “Krasnodar”) Akdeniz’de mahsur kalmış…

"Moskova"nın kaybı ne anlama geliyor?

“Moskova” kruvazörü kurtarılamazsa, bu, 1982’den sonra dünya filolarının verdiği en büyük savaş kaybı olacak. Uzmanlar, “Moskova”nın kaybının Karadeniz Filosu’nun hava saldırılarına karşı savunma  kabiliyetini önemli ölçüde azaltacağı bildiriliyor.