Newsweek: Hamas'ın İsrail'e saldırısında Rusya'nın rolü ne?
Rusya, uluslararası ilginin Ukrayna'dan, İsrail-Filistin topraklarında kötüleşen duruma kaymasından faydalanabilir. Peki İran ile yakınlaşan Rusya'nın Hamas'ın İsrail'e saldırısındaki rolü ne?
ABD'nin önde gelen yayın organlarından Newsweek'de, işgalci İsrail güçleri ile Hamas arasında devam eden çatışmaların değerlendirildiği bir analiz yayınlandı.
İsrail istihbaratının başarısızlığına ve Hamas'ın saldırısının etkisine değinilen analizde, sürecin sonuçlarının bölgede İsrail'in dış ilişkilerinde sismik değişimlere yol açabileceği tespitinde bulunuldu.
Ukrayna ile yaklaşık 18 aydır savaş içerisinde olan Rusya'nın bu çatışmadaki olası rolünün de tartışıldığı analizde, Rusya'nın bölgedeki Hamas, Hizbullah gibi yapılarla ve İran ile iyi ilişkiler içerisinde olduğuna dikkat çekildi.
İşte Newsweek'de yayınlanan analiz:
Hamas'ın hafta sonu Gazze Şeridi'nden İsrail'in güneyine düzenlediği şaşırtıcı derecede başarılı sürpriz saldırı, yıllardır süren savaşta yeni ve karanlık bir sayfa açtı.
Bazı gözlemciler tarafından "İsrail'in 11 Eylül'ü" olarak adlandırılan bu saldırı, süreçte başka ülkelerin parmağı olduğu yönündeki spekülasyonların ortasında, İsrail'in dış ilişkilerinde sismik değişimlere yol açabilir.
Hamas, "El Aksa Seli Operasyonu "nu, İsrail'in Kudüs'teki El Aksa Camii yerleşkesine yönelik son polis eylemlerine ve Filistin Batı Şeria'sının bazı bölgelerini yasadışı olarak işgal eden İsrailli yerleşimcilerin şiddetine bir yanıt olarak gerekçelendirdi.
İsrailli uzmanlar arasında saldırının dış destekli olduğuna dair spekülasyonlar artarken, bir yandan da ülkenin nasıl bu kadar feci bir şekilde hazırlıksız yakalandığını düşünüyor.
Hamas, Gazze'deki İslami Cihad, Lübnan Hizbullah'ı, Yemen'deki Husiler ve Irak'taki bir dizi Şii paramiliter oluşumla birlikte Tahran'ın İsrail ve Batılı destekçileriyle stratejik çatışmasında kullandığı örgütlerden biri olarak uzun zamandır İran tarafından finanse ediliyor, silahlandırılıyor ve eğitiliyor.
Diğer yandan hafta sonu gerçekleşen saldırı, Tahran için kilit bir stratejik hedef olan İsrail ve Suudi Arabistan arasında planlanan normalleşme anlaşmasını engellemiş ya da en azından geciktirmiş gibi görünüyor.
İlk raporlar; birkaç hafta boyunca hazırlandığı düşünülen dönüm noktası niteliğindeki saldırıda İran'ın parmağı olduğunu gösteriyor. Dışişleri Bakanı Antony Blinken de yaptığı açıklamada;
"İran'ın bu saldırıyı yönettiğine ya da arkasında olduğuna dair henüz bir kanıt görmediğini ancak uzun bir ilişki olduğunu"
belirtti. İran'ın Birleşmiş Milletler misyonu ise herhangi bir dahli olduğunu reddetti.
Sosyal medyada da Rusya'nın Hamas operasyonuna karıştığına dair spekülasyonlar da yapıldı ancak Moskova'nın iddia edilen rolünü gösteren herhangi bir kanıt bulunmuyor.
The Institute for the Study of War uzmanları, Rusya'nın uluslararası ilginin Ukrayna'daki vahşetinden İsrail ve Filistin topraklarında kötüleşen duruma kaymasından faydalanabileceğini belirtiyor.
Her şeye rağmen hafta sonu gerçekleşen saldırıda Rusya'nın doğrudan dahli olduğuna dair bir kanıt yok.
Hamas 2007'den beri Gazze Şeridi'ni kontrol ediyor ve İsrail topraklarına sızma operasyonları konusunda uzun bir geçmişe sahip. Uzmanlara göre Hamas'ın saldırı için geleneksel yerli ve İran silahları karışımını kullandıkları görülüyor.
Bazı uzmanlar ise Hamas'ın İsrail zırhlılarını ve gözlem noktalarını hedef almak için insansız hava aracı kullanması talimatını sadece Rusya'nın verebileceğini öne sürüyor.
Hamas ticari ve askeri insansız hava araçlarının benimsenmesinde ön saflarda yer almış ve bunları İsrail ve Gazze Şeridi'ndeki İsrail askeri hedeflerine saldırmak için düzenli olarak kullanmıştır.
Crisis Group düşünce grubunun kıdemli Rusya analisti Oleg Ignatov yaptığı değerlendirmede;
"Herhangi bir kanıt görmedik ancak hiçbir şeyi dışlayamayacağımız bir dünyada yaşıyoruz.”
tespitinde bulundu.
ABD istihbari kaynaklara göre; Rusya uzun zamandır İran ve Ortadoğu'daki militan örgütler ile yakın bir çalışma ilişkisi sürdürüyor ve onları bölgesel Amerikan ve müttefik çıkarlarına meydan okuyabilecek alternatif bir güç üssü olarak görüyor.
Nitekim Moskova, Kremlin'in Şubat 2022'de Ukrayna'ya yönelik geniş çaplı işgalini başlatmasından bu yana İran'la daha da yakınlaştı.
Kremlin Hamas ile üst düzey temaslarını sürdürüyor. Hamas, Mart ayında Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov ile görüşmek üzere Moskova'ya üst düzey bir heyet göndermiş, Lavrov da Hamas'ın İsrail'e karşı "sabrının tükenmekte olduğu" uyarısında bulunmuştu.