Pakistan uçak ve roket programlarını tanıttı, askeri ekipmanlarını sergiledi

Pakistan, ilk yerli üretim olan Çin tasarımı VT-4 ana muharebe tankı Haider platformu da dâhil olmak üzere yeni ekipmanlarını sergiledi.

Pakistan, 2017 yılında yerli üretimi de içeren bir anlaşma kapsamında Çin'den 300 adet VT-4 tankı almıştı.

Sistemin tasarımı halihazırda hizmette olan ve Heavy Industries Taxila tarafından üretilen Al-Khalid/VT-1A'dan geliyor.

Uzun menzilli HQ-9/P karadan havaya füze sistemi de ilk kez görücüye çıktı.

Ordu, Fatah 2 güdümlü ÇNRA sistemini ve bağımsız olarak hedeflenebilen birden fazla yeniden giriş aracı taşıyan orta menzilli Ebabil balistik füzesini de gösterdi.

Çin tarafından tedarik edilen HQ-9/P 2021 yılında hizmete girdi ve geçit töreni spikeri 125 kilometre menzile sahip olduğunu doğruladı.

Bu, Çin hizmetindeki 250 kilometre menzilli HQ-9 varyantlarının gerisinde kalıyor.

Pakistan ayrıca JF-17 savaş uçaklarının yerini alacak PFX de dahil olmak üzere yeni programlar açıkladı.

450 kilometre menzilli Fatah 3 yakında hizmete girecek, 700 kilometre menzilli Fatah 4 ise geliştirme aşamasında.

Londra'daki Kraliyet Birleşik Hizmetler Enstitüsü düşünce kuruluşunda havacılık uzmanı olan Justin Bronk, HQ-9'un "daha kısa etkili menziller sunduğunu, ancak genel olarak türetildikleri S-300PMU-2 Rus [karadan havaya füzeler] ailesine kıyasla üstün sensör performansına sahip olduğunu" söyledi.

Defense News'e verdiği demeçte silahın "çeşitli menzilleri kapsayacak bir füze ailesine dayandığını" belirterek, "HQ-9/P menzilinin - daha uzun menzilli varyantlara kıyasla - sistemin kendisinden ziyade Çin'in Pakistan'a ihraç etmeye istekli olduğu daha büyük önleme füzesi versiyonlarından hangisiyle ilgili olduğunu" kaydetti.

Yine de ordunun medya kolu Inter Services Public Relations Pakistan daha önce HQ-9/P'nin Pakistan'ın hava savunma mimarisini önemli ölçüde geliştirdiğini ve dijitalleştirilmiş bir sistem aracılığıyla tamamen entegre olduğunu belirtmişti.

Pakistan'ın konvansiyonel olmayan silah programları ve teslimat sistemleri konusunda uzman olan Mansur Ahmed, Ebabil füzesinin varlığının Hindistan'ın 11 Mart'ta Agni-V füzesi ve balistik füze savunma yeteneklerini test etmesine bir yanıt olabileceğini söyledi.

Agni-V aynı zamanda çoklu bağımsız hedeflenebilir yeniden giriş aracı ile donatılmıştır.

Ebabil füzesi en son 2023 yılında test edilmiş ancak hizmete girişi açıklanmamıştı.

Pakistan'ın PFX Programı duyurusu, Çin'in J-31 jetini satın almaya yönelik mevcut planları ve Pakistan’ın KAAN programına katılımı göz önüne alındığında sürpriz oldu.

Proje Azm olarak adlandırılan önceki bir beşinci nesil program sessizce rafa kaldırılmış gibi görünüyor.

PFX Programı için tasarım çalışmaları devam ediyor, ancak başka çok az ayrıntı biliniyor.

Ancak RUSI düşünce kuruluşunun Savunma, Sanayi ve Toplum Programı'nı yöneten Trevor Taylor, Pakistan'ın kararının Hindistan ve daha zengin Hint-Pasifik ülkelerindeki diğer programlarla uyumlu olduğunu söyledi.

Taylor Defense News'e verdiği demeçte "maliyetler yüksek olacak ve diğerlerinin deneyimlerine bakılırsa geliştirme süresi de uzun olacak" dedi.

Taylor, Pakistan'ın PFX Programı için motorlar, radarlar ve diğer aviyonikler gibi kilit alt sistemleri ithal etme olasılığı olduğunu da sözlerine ekledi.

Analist ve eski Pakistan Hava Kuvvetleri pilotu Kaiser Tufail de aynı fikirde.

Defense News'e konuşan Tufail, "Böyle bir platformun maliyetinin nasıl karşılanabilir sınırlar içinde tutulacağı zorlu bir süreç olacak ve PFX'in ihracat potansiyeline bağlı olacak" dedi.

Taylor'a göre Çin'den alınacak yardımın kapsamı "kilit bir faktör olacaktır" ve "ele alınması gereken temel konu, silah taşıma kabiliyeti ile düşük radar gözlemlenebilirliğini uzlaştırmak olacaktır."

Londra merkezli düşünce kuruluşu Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü'nden havacılık ve uzay uzmanı Doug Barrie'ye göre Türkiye ile iş birliği kesin bir seçenek olarak görünüyor.

Barrie, PFX Programı'nın yanı sıra Pakistan'ın Şubat ayında Türkiye ile işbirliği yaparak görüş mesafesinin ötesinde bir havadan havaya füze geliştireceğini açıklamasını örnek gösterdi.

Bununla birlikte, "Pakistan ve Çin arasındaki çok yakın savunma havacılık bağları göz önüne alındığında, bunu da göz ardı etmezdim" dedi.

Tufail, Pakistan'ın PFX uçağının özelliklerine gelince, muhtemelen "stealth kabiliyetine sahip olmasını isteyeceğini, bunun da uyumlu silah taşıma ve yeterli dahili yakıt gerektirmesi gerektiğini" söyledi.

"Güçlü bir AESA radar ve Rafale'nin Meteor'unu geride bırakabilecek [görüş ötesi menzilli] füzeler de başlıca gereklilikler olmalıdır" diye ekledi.

"Kapsamlı [elektronik karşı önlemler] kabiliyetinin yanı sıra kesintisiz sensör füzyonu da aynı derecede önemli olacaktır."

Stimson Center düşünce kuruluşunun Güney Asya Programı'ndan araştırmacı Frank O'Donnell'e göre Pakistan'ın Fatah 3 ve Fatah 4 silahlarını duyurması, hükümetin "hem Hindistan'ın ön cephedeki hedeflerine karşı ülkenin derinliklerinden daha hassas ateş gücü sağlamak hem de Pakistan sınır bölgelerinden Hindistan'ın değerli arka bölge üslerine ve sistemlerine benzer şekilde ulaşmak" için sistemler geliştirmeye devam ettiğini gösteriyor.

Pakistan'ın ÇNRA sistemleri ve insansız hava araçlarının saldırı kabiliyetlerine odaklanarak Hava Kuvvetlerini saldırı görevlerinden daha üst düzey havadan havaya muharebe rollerine kaydırabileceğini belirten O'Donnell, Fatah 2'nin "herhangi bir düşman hava savunma sisteminden kaçabileceğini" söyleyen geçit töreni yorumcusuna atıfta bulundu.

O Donell bu durumun Pakistan'ın Rusya-Ukrayna ve Azerbaycan-Ermenistan savaşlarından çıkardığı dersleri nasıl uygulamaya devam ettiğinin altını çizdiğini de sözlerine ekledi.

Bu çatışmaların her ikisinde de SİHA’lar yoğun bir şekilde kullanıldı.

Ve özellikle de "Hindistan'ın Pakistan'a karşı kullandığı Rus S-400 gibi sofistike Rus hava ve füze savunma sistemleri, asimetrik füze saldırılarına ve insansız hava aracı saldırılarına karşı hala savunmasız" dedi.