Silikon Vadisi yapay zeka silahlanma yarışında Pentagon'a nasıl yardım ediyor?

Daha sonra makine öğrenimi programları tarafından analiz edilebilecek rakipsiz bir okyanus haritası veri tabanı oluşturan ve 2013 yılında genç İngiliz mühendis Richard Jenkins tarafından kurulan Saildrone tarafından üretilen otonom gemiler, iklim değişikliği konusundaki bilimsel araştırmalara önemli katkılarda bulundu.

Ancak ABD ve Çin arasındaki jeopolitik gerilimler arttıkça Saildrone, yeni bir aciliyet duygusu ve önemli bir bütçeye sahip çok daha büyük bir balığı karaya çıkardı: ABD Savunma Bakanlığı.

2021 yılına gelindiğinde San Francisco merkezli şirket, ABD Donanması'nın Rusya'yı çevreleyen Arktik Okyanusu ve Güney Çin Denizi de dahil olmak üzere uluslararası sularda gözetleme yapmak için bir yapay zeka sistemleri donanması geliştirmesine yardımcı olan kilit bir yükleniciydi.

Silikon Vadisi risk sermayedarları şirketi desteklemek için acele ederek 2021 yılında bu küçük şirkete 100 milyon dolar, daha öncesinde ise toplam 90 milyon dolar yatırım yaptı.

Kısa bir süre sonra, ABD Donanması için, gözetleme ve keşif gibi derin okyanus istihbaratı için tasarlanmış iki balina köpekbalığı uzunluğunda 65 metrelik otonom bir gemi olan "Saildrone Surveyor "ı geliştirmeye başladı.

"10 yıl ilerideydik" diyen start-up'ın CEO'su Jenkins, şirketinin ABD ordusu tarafından geliştirilen sistemlere kıyasla "ticari teknolojinin çok daha gelişmiş ve çevik olduğuna iyi bir örnek" olduğunu savunuyor.

Bu plan, savunma stratejisini tanklar, gemiler ve uçaklar gibi ağır donanımlardan modern savaşı dönüştürme gücüne sahip yapay zeka gibi yeni teknolojiler gibi yıkıcı sistemlere daha çevik yatırımlara doğru evriltmeye çalışan ABD için hayati önem taşıyabilir.

Bu değişimi üç faktör yönlendiriyor: Çin'in ABD savunmasını etkisiz hale getiren gelişmiş silah sistemlerini hızla geliştirmesi, ticari teknolojiyi bir ülkenin ordusuna entegre etmenin avantajlarını vurgulayan Ukrayna'daki savaş ve yapay zeka alanındaki şaşırtıcı ilerlemeler.

Tüm bu nedenlerden dolayı ABD hükümeti çok daha motive bir müşteri haline gelirken, Silikon Vadisi'ndeki anlaşmalar ve değerlemelerdeki gerileme, kamu savunma sektörünün yeni kurulan şirketler için istikrarlı ve güvenilir bir seçenek gibi görünmesini sağladı.

Fırsat kokusu, Kaliforniya'da savunma ve silah teknolojisi start-up'larına milyarlarca dolar yatıran yatırımcılar arasında altına hücumu teşvik etti. PitchBook verilerine göre, sektördeki girişim sermayesi 2019'da 16 milyar dolar civarındayken 2022'de 33 milyar dolara çıkarak ikiye katlandı.

Ancak Savunma Bakanlığı'nın 886 milyar dolarlık devasa bütçesinin bir kısmını Lockheed Martin ve Boeing'in de aralarında bulunduğu beş ana yükleniciden alıp son teknoloji sistemler üreten binlerce girişimciye aktarmasını sağlamak hala bir engel teşkil ediyor.

Teknoloji girişimcileri ve yatırımcılar, askeri liderleri "inovasyon tiyatrosu" yapmakla suçladılar - kazançlı sözleşmeleri geri çekerken yıkıcı teknolojinin faydalarına sözde hizmet etmek.

Stanford'da ulusal güvenlik alanında yenilikçiler yetiştirmek üzere kurulan Gordian Knot Center'ın kurucu üyesi ve teknoloji alanında deneyimli Steve Blank, "ABD ordusu ilk kez bir savaşı kazanmak için ticari teknolojiye bağımlı ama ticari teknolojiyle başa çıkmak için organize değiller" diyor.

Teknoloji sektörünün inovasyon hızı ve çevikliğine atıfta bulunarak "Çin, Silikon Vadisi gibi işliyor" diye ekliyor.

"İyi bir günde, Savunma Bakanlığı, otomobil üretiminin düşüşünden sonra asla toparlanamayan orta batı şehri Detroit gibi çalışıyor. Bu adil bir mücadele değil."

Savunma Bakanlığı'nın ticari teknolojiyi teşvik etmek ve şirketlerin askeri tedarik bürokrasisinde yol almalarına yardımcı olmak üzere 2015 yılında kurulan bir kolu olan Savunma İnovasyon Birimi'nde (DIU) satın alma direktörü olan Cherissa Tamayori, Silikon Vadisi'nin ulusal güvenlik için "önemli ölçüde önemli" olduğunu kabul ediyor.

"Nereden gelirse gelsin ordumuzun en iyi teknolojiyle donatıldığından emin olmamız gerekiyor" diyor.

"Denizaşırı ülkelerdeki düşmanlarımız ticari teknolojiler kullanıyorlar ve bu da bizim bunu çözmemiz için gereken aciliyeti ve ihtiyacı arttırıyor."

Pentagon'un ulusal savunma için Silikon Vadisi'nin inovasyon makinesinden yararlanma çabaları yakın zamana kadar yetersiz kalmıştı.

Küçük bir grup start-up bazı ödüller elde etti.

Bunlardan altısının - ShieldAI, Hawkeye 360, Anduril, Rebellion Defense, Palantir Technologies ve Epirus - değeri 1 milyar doların üzerinde.

Elon Musk'ın 150 milyar dolar değerlemeye yaklaşan SpaceX'i gibi, savunma yetenekleri sağlayan sadece bir avuç havacılık veya uzay şirketi devasa yatırımlar çekti.

Anduril, ABD Özel Operasyonlar Komutanlığı'ndan insansız hava araçlarını tespit edebilen ve onları gökyüzünden vurabilen bir teknoloji için yaklaşık 1 milyar dolar değerinde gişe rekorları kıran bir kamu sözleşmesi kazandı.

Ancak, karmaşık sistemler üretmek için gereken ölçekte büyük devlet sözleşmeleri nadiren yapılmaya devam ediyor. Bunun yerine, Andreessen Horowitz, Lux Capital ve 8VC gibi risk sermayesi şirketleri ilk desteklerin çoğunu sağlarken, yavaş ve sinir bozucu bir kamu ihale süreci, ilk kazananların çoğunun oluşum yıllarını atlatmak için milyarder kuruculara güvenmek zorunda kaldığı anlamına geliyor.

Bunlar arasında teknoloji girişimcisi Peter Thiel tarafından kurulan veri analiz grubu Palantir ve sanal gerçeklik girişimi Oculus'u Facebook'a sattıktan sonra Palmer Luckey tarafından kurulan Anduril de yer alıyor.

2015'te faaliyete geçen ve şu anda 2,3 milyar dolar değerinde olan ShieldAI'nin kurucusu Brandon Tseng, "Sekiz yıl boyunca her gün bu sorunla karşılaştım" diyor.

"Evet, ölçeklendik ama ölçeklenmeye devam etmemiz gerekiyor ve yakalayabildiğimiz miktar ana [yüklenicilere] kıyasla çok küçük kaldı."

Saildrone'un kurucusu Jenkins'e göre sistem sonunda işe yaradı.

"Daha iyi bir sözleşmeyle oraya daha erken varabilir miydik? Kesinlikle."

Hayal kırıklığının kaynağı, ordu genelinde kaynak tahsisi için kullanılan ve PPBE olarak bilinen katı planlama, programlama, bütçe ve yürütme satın alma çerçevesidir.

Bu çerçeve 1960'larda çıkar çatışmalarını sona erdirmek için kurulmuştur, ancak bürokrasi katmanları bu çerçeveyi yavaş ve içinden çıkılması zor bir hale getirmektedir. Savunma piyasası konsolide oldukça rekabet de azaldı.

Hem Palantir hem de SpaceX, iş için rekabet etme hakkı için Pentagon'a dava açma yoluna başvurdu.

Eleştirmenler, uçak parçaları ve tanklar gibi fiziksel varlıkları satın almak için tasarlanan bu çerçevenin, gelecekteki savaşlarda devrim yaratacak yazılımlar için uygun olmadığını söylüyor.

Ciddi bir sözleşmenin imzalanması yaklaşık iki yıl sürmektedir ki bu süre pek çok mucidi Ölüm Vadisi olarak adlandırılan ve arkasındaki şirketlerin iş almayı beklerken kuruyup ölmesi nedeniyle arzu edilen prototiplerin kaybolduğu bir döneme itmiştir.

Hız bir başka önemli nedenden dolayı da bir faktördür. Milyarder bir yatırımcı ve milyarlarca dolarlık ABD Yenilikçi Teknoloji Fonu'nun başkanı olan Thomas Tull, "Bu süreci atlattığınızda, iki yıl geçmiş ve teknoloji eskimiş oluyor" diyor.

"İnovasyonun hızına göre ayarlanmamış."

Savunma Bakanlığı'nın DIU ve genç şirketlerin ABD Hava Kuvvetleri'ne satış yapmalarına yardımcı olmak için 2017 yılında kurulan Afwerx gibi girişimlerinin bütçeleri sınırlı.

CIA'in 1999 gibi erken bir tarihte kurulan girişim kolu In-Q-Tel, daha sonra Google Earth'e dönüşen Keyhole ve Palantir gibi start-up'lara yüzlerce yatırım yaptı.

Ancak fonları nispeten küçük kalmaktadır. 500.000 ila 3 milyon dolar arasında yatırım yapan DIU'nun desteklediği şirketler ABD savunma kurumlarından yaklaşık 5 milyar dolarlık sözleşme aldı ki bu rakam, kuruluşundan bu yana savunma tedariki için harcanan trilyonlarca doların küçük bir kısmını oluşturuyor.

Çin'in hipersonik füze denemeleri ve ardından Rusya'nın 2022'de Ukrayna'yı işgali Pentagon'da zihinleri meşgul etti. Reform ihtiyacı elzem hale geliyordu.

Ukrayna'nın uydu görüntüleri ve otonom insansız hava araçları gibi hem ticari hem de savunma uygulamalarına sahip çift kullanımlı teknolojiyi devreye sokması, ABD'nin Washington ve Kaliforniya arasındaki uçurumu kapatması için en büyük katalizörlerden biri.

Musk'ın SpaceX'i Rus müdahalesine karşı dayanıklı Starlink internet hizmetini açtığında, ilk kez bir ticari şirket savaş zamanında bir ülkenin askeri kapasitesinin omurgasını sağlamış oldu.

"Ukrayna'da yaşananlar oyunun kurallarını değiştirdi. Diğer tüm çatışmalardan daha fazla ticari teknoloji kullanıldı," diyor Shield Capital'de risk sermayedarı ve DIU'nun eski direktörü Mike Brown.

"Bu durum ABD ordusu için çarkların dönmesine neden oldu ve ordu 'Bundan çok daha fazlasını benimsemeliyiz' diyor."

ABD, Çin'in ileri teknolojisini yakalamak istiyorsa, Silikon Vadisi'nin parlak beyinlerinden ve cebi dolu yatırımcılarından yararlanma konusunda da giderek artan bir baskı var.

Pekin'in muhtemelen ABD savunma sistemlerinden kaçabilecek gemisavar balistik füzeleri ve uzun menzilli hipersonik füzeleri test etmesi, inovasyonun caydırıcılık açısından ne kadar kritik olduğunun altını çizdi.

Stanford'dan Blank bunu şöyle ifade ediyor: "[Pentagon için] sorulması gereken soru, Çin'in çatışmayı değil barışı düşünmek zorunda kalacağı kadar karmaşık bir sorun haline getirmek için havaya ya da suya başka ne koymamız gerektiğidir."

Ve tabii ki ardından en büyük oyun değiştirici geldi: ABD'nin 1940'larda atom bombasını geliştirmesinden bu yana savaşın geleceği için en önemli buluş olduğuna inanılan yapay zekanın hızla gelişmesi.

Mevcut askeri "öldürme zinciri" - savaşçıların hedefleri tanımlama, takip etme ve öldürme sürecinin kısaltması - YZ tarafından geçersiz hale getirilecekti: öldürmeler potansiyel olarak insan müdahalesi olmadan hipersonik hızlarda gerçekleştirilebilecekti.

Uzun menzilli gemisavar füzelerin toplu olarak ateşlenmesi, ABD'nin yılda on milyarlarca dolar harcadığı uçak gemileri gibi donanımları Çin ile bir çatışmanın ilk gününde yok edebilir. Otonom insansız hava araçları, insansız saldırı denizaltıları ve gezegendeki hemen her hareketi gözlemleyebilen sentetik açıklıklı radar sürüleri karşısında 20. ve 21. yüzyılların savaş alanı altyapısının çok az şansı olacaktır.

ITF'den Tull, teknolojinin henüz emekleme aşamasında olduğuna dikkat çekerek, "[Yapay zekanın] son altı aydaki ilerlemesi her şeyi değiştirdi" diyor.

"Bu 'Wright Kardeşler'in uçuşu' gibi bir şey."

Yapay zekanın gücünden yararlanan birkaç savunma teknolojisi start-up'ı, ABD ordusunun istihbarat toplama ve dağıtma şeklini çoktan değiştirdi.

Palantir'in geçen yılki 1,9 milyar dolarlık gelirinin neredeyse yarısı, örneğin şüpheli teröristleri izlemek ve takip etmek için gözetim teknolojisi ve veri analitiği kullanan yapay zeka yazılımı sağlamak da dahil olmak üzere ABD hükümeti sözleşmelerinden geldi.

Nisan ayında Palantir, yapay zekasının bir savaş alanındaki durumu hızla analiz etmek, potansiyel eylem planları oluşturmak ve tehdidi "etkisiz hale getirmek" için bir operasyonel plan sunmak için nasıl kullanılabileceğini gösterdi.

Binlerce "açık istihbarat" kaynağını tarayan ve bunları analiz etmek için doğal dil işleme kullanan San Francisco merkezli PrimerAI, Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesinden kısa bir süre önce ABD'ye istihbarat sağladı. Bu, Vladimir Putin'in niyetleri konusunda ABD istihbaratının güçlü bir parçasıydı.

Yapay zeka askeri donanımı da değiştiriyor.

Aralık 2022'de ShieldAI, Los Angeles'ın kuzeyindeki bir havaalanında ilk insansız F-16 savaş uçağını kullandı. Bu, sofistike insansız hava araçları geliştirmek için ShieldAI ile sözleşme yapan ABD Hava Kuvvetleri için bir atılımdı.

BlackSky, Capella ve PlanetLabs gibi Amerikan start-up'ları - yapay zeka ve uydu teknolojisini birleştirerek gerçek zamanlı ayrıntılı havadan görüntüler sağlayan uzaktan algılama şirketleri - Ukrayna'nın ilerleyen Rus konvoylarının tam yerini ve durumunu tespit etmesini sağladı. Şimdi DIU ile prototip anlaşmaları var.

ABD "2001'den 2016'ya kadar terörle savaşa odaklanarak gözünü toptan ayırdı. Bu süre zarfında Rusya ve Çin bizim kullandıklarımıza karşı koyacak kabiliyetler geliştirdiler" diyor ShieldAI'nin patronu Tseng.

"Bu tehditlerle başa çıkabilmek için bir modernizasyon planına ihtiyacımız vardı."

Şimdiye kadar bu plan rakamlar tarafından doğrulanmadı.

Girişimciler tarafından finanse edilen en büyük 100 savunma start-up'ı yaşamları boyunca yatırımcılardan toplam 42 milyar dolar topladı.

Buna karşılık, bölge ile politikacılar arasındaki iş birliğini artırmayı amaçlayan ve kar amacı gütmeyen bir kuruluş olan Silikon Vadisi Savunma Grubu'na göre, bu şirketlerin hükümet sözleşmelerinden elde ettikleri toplam gelir 2 milyar ila 5 milyar dolar arasında.

Bu 100 şirketin üçte ikisi uzay ya da makine öğrenimi teknolojileri geliştiren start-up'lardan oluşuyor.

Temmuz ayında yayınlanan bir raporda SVDG, Savunma Bakanlığı'nı büyük savunma alım programlarına son teknoloji sistemler üreten start-up'ları dahil etmek için "kapı ödülleri dağıtmakla ancak sürekli taahhütlerde bulunmamakla" suçladı.

Bu, Silikon Vadisi'ndeki start-up'ların kurucuları ve yatırımcılarının haftalar önce Savunma Bakanı Lloyd Austin'e gönderdiği ve hükümetin askeri teknoloji satın alma konusundaki "çağdışı" sürecini eleştiren mektubun hissiyatını yansıtıyordu.

İmzacıları arasında Anduril, Palantir ve Lux Capital'in başkanlarının da bulunduğu mektupta ABD'nin "teknolojik savaş alanında" hızla zemin kaybettiği uyarısı da yer alıyordu.

ABD'nin hiçbir şey yapmadığını iddia etmek yanlış olur.

Geçen yılki Savunma Yetkilendirme Yasası, askeri alımları modernize etmenin yollarını incelemek üzere bir Kongre komisyonu kurdu.

Nisan ayında Savunma Bakanlığı DIU'yu yeniden organize etti ve yeni direktörü eski Apple yöneticisi Doug Beck'i doğrudan Austin'e bağlı olarak görevlendirdi.

Apple'a katılmadan önce 26 yıl boyunca ABD Donanması'nda görev yapan ve doğrudan CEO Tim Cook'a rapor veren Beck, ordu ile Silikon Vadisi'ni birbirine yakınlaştırma planlarını hızlandırmanın anahtarı olarak görülüyor.

Kongre, DIU'nun 2023'teki misyonunu finanse etmek için 111 milyon dolar ayırdı; bu rakam Savunma Bakanlığı'nın talep ettiğinden yaklaşık 45 milyon dolar daha fazla.

DIU'nun eski direktörü Mike Brown, DIU'nun görev süresi boyunca Pentagon'a 100 yeni tedarikçi sunmasının bir değişimin gerçekleşmekte olduğunu gösterdiğini söylüyor.

"Ancak bu henüz büyük ölçekte gerçekleşmiyor" diye ekliyor.

"Toplam harcamaları analiz ederseniz, şimdilik her zaman aldığımız büyük donanımları alıyormuşuz gibi görünüyor. Ancak önümüzdeki birkaç yıl içinde bu durum değişmeye başlayacak."

Giderek artan teşviklerle, Pentagon ve Silikon Vadisi'nin çok daha büyük bağlar kurması, savaşçılar tarafından kullanılan teknolojiyi ticaret ve sanayide kullanılan teknolojiyle aynı hizaya getirmesi ve bunu yaparken özel sektörün çok daha büyük bir rol oynamasını kabul etmesi için zemin hazırlanıyor.

Pentagon'un önündeki zorluk, hızlı teknolojik yeniliklerin yaşandığı bir dönemde dijital akıcılığı arttırmak ve Çin'in ilerlemelerine ayak uydurabilecek bir silahlı kuvvet oluşturulmasına yardımcı olmak için özel sermayeyi teşvik etmek olacaktır.

Aksaklıklar sadece ABD ordusuyla sınırlı değil.

Google gibi bazı Silikon Vadisi şirketleri, hedefleri belirleyebilen otonom insansız hava araçları için yazılım sağlamak gibi etik konularda personelden gelen baskılar nedeniyle bazı savunma işlerinden uzaklaştı.

ABD'nin denizaşırı ülkelerdeki - özellikle de geleneksel olarak savaş karşıtı olan Kaliforniya'daki - tartışmalı çatışmalarını destekliyor görünme endişesi de bazı büyük risk sermayesi fonlarını caydırdı, ancak sunulan potansiyel gelirlerin ölçeği ortaya çıktıkça bu endişelerin azalmakta olduğuna dair işaretler var.

Bazı start-up'lar, kendi sistemlerini yeterince güvence altına almak ve yapay zeka modellerini askeri veriler üzerinde eğitmek gibi ABD ordusunun titiz testlerini ve güvenlik temizleme protokollerini geçmek için gerekenleri yapmadıkları için kamu sözleşmelerini de kaçırdılar. Deneyimli bir savunma ve yapay zeka yatırımcısı, "Bu alanda çok fazla turist var," diye uyarıyor.

"Bu teknoloji için bir çatışma senaryosunda çok daha fazla şey ters gidebilir."

Blank gibi sektördeki bazılarına göre, ABD ordusu, teknoloji start-up'ları ya da genel olarak toplumun kayıtsız kalması için riskler çok yüksek.

"ABD'de hâlâ barış zamanındaymışız gibi hareket ediyoruz" diye uyarıyor.

"Çin artık bizim için hız belirliyor ve biz artık bir akran ya da yakın akran değiliz."