Sudan'da güç mücadelesi: Ordu birçok bölgeyi tekrardan ele geçirdiğini açıkladı

Sudan'ın batısındaki Darfur bölgesinde 2003 yılında ortaya çıkan çatışmalara müdahale etmek üzere eski Sudan Cumhurbaşkanı Ömer el-Beşir’in desteğiyle kurulan Hızlı Destek Kuvvetleri, 15 Nisan Cumartesi günü darbe girişiminde bulundu. HDK, başkent Hartum’da yer alan havaalanını ele geçirmenin yanı sıra, başkanlık sarayını ve kentteki yolları çevreledi. Diğer yandan Sudan ordusu, 16 Nisan Pazar günü itibariyle başkentin birçok bölgesini kontrol altına almayı başardığını açıkladı.

Stratejik bölgeleri ele geçirme girişimi

Darbe girişiminde bulunan Hızlı Destek Kuvvetleri, Hartum’da yer alan Ordu Genel Komutanlığı’na saldırı düzenledi. Sudan ordusu, saatleri bulan çatışmaların ardından komutanlık binasında kontrolün sağlandığını açıkladı.

Askeri uçakların bulunduğu Maravi Havalimanı’nın yanı sıra Hartum Uluslararası Havalimanı’nı da ele geçirdiğini belirten HDK milisleri, içinde yolcunun bulunmadığı iki uçağı kullanılamaz hale getirdi. Maravi Havalimanı’nda çatışmaların devam ettiği ifade edilmekle birlikte, Hartum Uluslararası Havalimanı’nda sakin bir havanın hâkim olduğu belirtildi.

HDK’nin “ilerleme” açıklamalarına yalanlama

Çatışmanın ilk saatlerinde Mühendisler Odası’nı ele geçirdiklerini beyan eden HDK milislerini mühendisler, merkez binasından yayınladıkları video ile yalanlandı.

Öte yandan Hartum'daki Başkanlık Sarayı, Genelkurmay Konutu, Sudan Devlet Televizyonu binası ve kuzeydeki Merovi, el Faşir kenti ile Batı Darfur eyaletinin isyancı grup HDK’nin eline geçtiği bilgisinin asıl dışı olduğu açıklandı.

Sudan ordusu ayrıca, doğudaki Port Sudan, Kesele ve Gadarif, güneydeki Damazin, Kosti ve Kadugli ve batıdaki Kerari kentlerinde HDK milislerine ait karargâhları ele geçirdiğini duyurdu.

Orduya çok sayıda milis teslim oldu

Çatışmaların ilk saatlerinde silahlı kuvvetler, isyancı HDK’nin merkez binasını vurdu. Orduya ateş etmek istemediğini belirten çok sayıda HDK mensubu, orduya katıldığını açıkladı. Ayrıca, Sudan Silahlı Kuvvetleri’nin hızlı ilerlemesinin bir sonucu olarak birçok milisin teslim olduğu belirtildi.

Ölü ve yaralı sayısı artıyor

Sudan Doktorlar Birliği ile Sudan Kızılayı, çok sayıda ölü ve yaralının bulunması sebebiyle ülke genelindeki sağlık çalışanlarını göreve çağırdı. Çağrıda ayrıca tıbbi malzeme eksikliğine vurgu yapıldı.

Yerel kaynaklar, ülke genelinde en az 46 sivilin öldüğünü, 595 sivilin yaralandığı açıkladı.

Dünya Gıda Programı, faaliyetlerini askıya aldı.

Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı (WFP), isyancı Hızlı Destek Kuvvetleri’nin el-Hasaheisa kentine düzenlediği saldırıda 3 personelinin öldüğünü, 2 kişinin ise yaralandığını açıkladı. Söz konusu olay sonrasında WFP, ülke çapındaki faaliyetlerini geçici olarak askıya aldığını duyurdu.

Uluslararası tepkiler

Başta ABD, Rusya ve İngiltere olmak üzere, birçok ülke çatışmaları kınadığını ve asker ile siviller arasında yeni geçiş dönemini başlatmayı öngören Çerçeve Anlaşma’sına dönülmesinin gerekliliğini vurguladı.

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı, çatışmalardan endişe duyduklarını ve Mekke Kral Abdulaziz Uluslararası Havalimanı’nda bulunan Sudan uyruklu kişilerin Mekke’de kalmalarına izin verildiğini ifade etti.

Diğer yandan Katar Dışişleri Bakanlığı, “Sudan'da çıkan çatışmalara derhal son verilmesi ve sükûnetin korunması çağrısını yapıyoruz. Bölgedeki tüm tarafların farklılıkların üstesinden gelmek için diyalog ve barışçıl yollar benimsemesini umut ediyoruz.” açıklamasını yaptı.

Merve Havaalanı'nda bazı Mısırlı askerlerin esir alındığına yönelik ortaya atılan iddialar üzerine Mısır Silahlı Kuvvetleri, Sudan’da yaşanan olayları yakından takip ettiklerini ve buradaki Mısır askerlerinin güvenliğinin temini için de ilgili makamlarla koordinasyon içinde olduklarını duyurdu.

Diğer yandan Arap Birliği, Mısır ve Suudi Arabistan'ın talebi üzerine Sudan'daki durumu görüşmek üzere bugün acilen toplandı.

Afrika Birliği Barış ve Güvenlik Konseyi de son gelişmeleri ele almak üzere bugün toplanacağını açıkladı.

Çad ise güvenliği sağlamak adına Sudan ile olan sınırlarını kapattığını duyurdu.

Türkiye’nin tepkisi

Türkiye'nin Hartum Büyükelçiliği, durum sakinleşene kadar vatandaşlardan evlerinde kalmalarını ve gerekmedikçe seyahat etmemelerini istedi.

Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada ise çatışmadan derin endişe duyulduğu, tarafların diyaloga davet edildiği ve ancak ulusal uzlaşı yoluyla kalıcı çözümün bulunabileceği ifade edildi.

Çatışmanın arka planı

Silahlı kuvvetlerin başı ve fiilen ülkenin devlet başkanı olan General Abdulfettah el Burhan ile HDK Komutanı Muhammed Hamdan Dagalu arasında yaşanan askeri güvenlik reformu konusundaki anlaşmazlık, çatışmaya sebebiyet verdi.

Sivil hükümetin oluşturulması ve demokratik seçimlerin yapılması adına HDK’nin orduya entegrasyonunu ön gören girişimlere Dagalu güçleri tepki göstermişti.

Ordunun “kışkırtıcı” eylemlerde bulunmasının ve demokrasiye geçiş eylemlerinin doğal bir sonucu olarak saldırıya geçtiklerini belirtmişlerdi.