Trump, NATO'dan ne istiyor?

Emekli bir Korgeneral ve Trump’ın Ulusal Güvenlik Konseyi'nin bir dönem başında olan Keith Kellogg, verdiği bir röportajda 31 ülkeden oluşan ittifakın bir üyesinin, kararlaştırıldığı üzere gayrisafi yurtiçi hasılasının en az %2'sini savunmaya harcamaması halinde, o ülkenin Kuzey Atlantik Antlaşması kapsamındaki 5. Madde korumalarının kaldırılmasını destekleyeceğini söyledi.

Madde 5, Avrupa merkezli ittifakın bir üyesine yönelik bir saldırının tüm üyelere yönelik bir saldırı olarak kabul edileceğini ve ittifak üyelerinin uygun şekilde karşılık vermesi gerektiğini belirtmektedir. Bu korumalar olmadan, bir üye ülke diğer NATO üyelerinin yardımına koşacağını garanti edemez.

Eski Başkan Yardımcısı Mike Pence'in ulusal güvenlik danışmanı olarak da görev yapan Kellogg, "Benim geldiğim yerde ittifaklar önemlidir," dedi.

"Ama eğer bir ittifakın parçası olacaksanız, ittifaka katkıda bulunun, ittifakın bir parçası olun."

Trump hafta sonu düzenlediği bir mitingde savunmaya yeterince harcama yapmayan NATO müttefiklerini savunmayacağını ve hatta Rusya'yı onlara saldırmaya teşvik edeceğini söylediğinde Demokrat Partili Başkan Joe Biden ve üst düzey Batılı yetkililerin sert tepkisini çekmişti.

Kellogg önerisini Trump'la görüşüp görüşmediğini söylemekten kaçındı, ancak NATO'nun geleceğini sık sık tartıştıklarını söyledi.

Trump 5 Kasım'da yapılacak genel seçimler için Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adaylığını garantilemeye çok yakın.

Kellogg, Trump'ın kazanması halinde, ittifakın geleceğini tartışmak üzere Haziran 2025'te bir NATO toplantısı yapılmasını önerebileceğini söyledi.

Kellogg NATO'nun daha sonra "kademeli bir ittifak" haline gelebileceğini ve bazı üyelerin NATO'nun kuruluş maddelerine uyumlarına bağlı olarak daha fazla korumadan yararlanabileceğini söyledi.

Trump kampanyası yorum talebine yanıt vermedi, ancak daha önce Kellogg'u yönetiminde rol alabilecek bir politika danışmanı olarak tanımlamıştı.

Trump ve müttefikleri, Amerika'nın NATO'ya on yıllardır süren bağlılığını yeniden gözden geçirme niyetinde olduklarının sinyallerini giderek daha fazla veriyor ve ittifakın Avrupalı üyelerinin adil paylarını ödemediklerinden uzun süredir şikayet ediyorlar.

Kellogg, Madde 5 korumalarını kaybetmenin yanı sıra, eğitim veya paylaşılan ekipman kaynaklarına erişimi kaybetmek gibi daha az ciddi başka yaptırımların da mümkün olduğunu söyledi. Kellogg üye ülkelerin NATO'dan çekilme konusunda kendilerini özgür hissetmeleri gerektiğini de sözlerine ekledi.

"Başkan Trump yeniden seçilirse, seçim biter bitmez, herkese uyarı emri dediğimiz şeyi verirdim. Muhtemelen hazırlık yapmalarına izin vermek için gideceğimiz yerin burası olduğunu söylerdim, böylece bunu Haziran'da tartışabiliriz," dedi Kellogg.

"Bence bu çok yetişkinlere yönelik bir konuşma ve ulusal güvenlik alanında yapılması gereken pek çok konuşmadan biri."

Kellogg, Kuzey Atlantik Antlaşması'nın 3. Maddesine uyulmaması halinde, 5. Maddenin sağladığı korumaların otomatik olarak kabul edilmemesi gerektiğini söyledi.

Madde 3, NATO üyesi ülkelerin bireysel savunma yeteneklerini geliştirmek için uygun çabayı göstermeleri gerektiğini belirtmektedir.

Her ne kadar 3. Madde ülkelerin GSYİH'lerinin en az %2'sini savunmaya harcamaları gerektiğini söylemese de, üye ülkeler 2014 yılında Galler'de düzenlenen bir zirvede on yıl içinde bu rakama ulaşma sözü vermişlerdir.

NATO'nun geçen yıl Temmuz ayında yaptığı tahminlere göre, aralarında ABD, Birleşik Krallık ve Rusya'ya yakın ya da sınırı olan bazı doğu Avrupa ülkelerinin de bulunduğu 31 ülkeden 11'i 2023 yılında bu hedefe ulaşacaktı.

"Herkes Madde 5'i anlıyor - birine yapılan saldırı hepsine yapılmış demektir - ama onun altında ya da üstünde yer alan diğer tüm maddeleri unutuyorlar."

"Bunlardan biri de 3. Madde."