Ukrayna-Rusya Savaşı’nda son raunt mu?

Ukrayna Ordusu 29 Ağustos sabahı bir süredir beklenen Herson istikametindeki güney cephesi saldırısını başlattı. ABD tarafından temin edilen HIMARS ve M270 çok namlulu roket atar sistemleri geniş bir cephe hattı boyunca Rus hedeflerine karşı ezici bir bombardıman başlattı. Cephe hattındaki gelişmelere bakıldığında üç yönden yürütülen saldırı ile Dinyeper Nehri ve onun bir kolu olan Inhulet Nehri’nin doğu yakasında kontrolün sağlanarak, Ukrayna zırhlı birliklerinin ve piyadelerinin Kherson’un gerisine sarkmalarının hedeflendiği anlaşılıyor. Keza Ukrayna ordusu 1 ay kadar önce Dinyeper Nehri’nin doğusundaki Lozove’yi ele geçirerek Herson’un kuzey batısında bir köprübaşı tesis etmişti. 

Gündeme Dair Herşey’de 9 Ağustos’ta yayımlanan makalede Herson’a yönelik beklenen Ukrayna taarruzunun ilk işaretinin Kırım’daki Novofedorivka Hava Üssü’ne düzenlenen saldırıyla verildiğini yazmıştık. (Ukrayna Savaşı'nda yeni perde: Kırım Muharebesi ) Saki kenti yakınındaki bu saldırının ardından Ukrayna ordusu Kırım Yarımadası’ndaki Rus cephaneliklerini, akaryakıt depolarını ve hava üslerini vurmaya devam etti. Hedef, güney cephesindeki Rus güçlerine yakın hava desteği veren Rus hava üslerini etkisiz hale getirmek ve Kırım üzerinden Rus ordusuna sağlanan mühimmat, akaryakıt ve gıdayı imha etmekti. 

ABD’nin temin ettiği HIMARS ve M270 çok namlulu roket atar sistemleri yüksek hareket kabiliyetleri, uydudan yönlendirilebilen mühimmat kullanmaları ve gece şartlarında da saldırı düzenleyebilmeleri ile Rus ordusunun kabusu oldu. Rusya, Ukrayna’nın elindeki 20 HIMARS bataryasından hiç birini vurmayı başaramadığı gibi bu silahlar Rus ordusunun 50’den fazla cephaneliğini, komuta kontrol karargahlarını, radar sistemlerini ve akaryakıt depolarını imha etti. 

Savaşta ibreyi Ukrayna’dan yana çeviren silah desteği 2022 yılı tamamlanmadan Herson ve Kırım’ın el değiştirmesinde önemli rol oynayacak. Polonya ve Çek Cumhuriyeti’nin Slovakya hava sahasını korumayı üstlenmesiyle Slovakya Hava Kuvvetleri’nin emekli edilen MiG-29 uçaklarının Ukrayna’ya verileceği iddia edilmekte. ABD basını, tank katili olarak adlandırılan alçak irtifa yakın hava desteğinde dünyanın en etkili uçağı olan A-10 uçaklarının simülatörlerinde Ukraynalı pilotlara Amerikalı pilotlar tarafından verilen eğitimin görüntülerini de yayınladı. A-10 uçaklarının Ukrayna’ya verilmesi halinde Rusya’nın bugüne kadar maruz kaldığı zırhlı araç kaybının kat be kat fazlasını izleyebiliriz. 

ABD yönetimi kısa vadede 700 milyon doların üzerinde bir askeri yardımı yürürlüğe koyarken, 3 milyar dolarlık bir askeri yardım paketi de onaylandı. Bu yardım paketi ile Ukrayna ordusu 6 NASAMS hava savunma bataryası, 245 bin adet 155 milimetre topçu mühimmatı, 65 bin adet 120 milimetre havan topu mühimmatı, 24 adet düşman topçu silahlarını tespit edecek radar sistemi edinecek. 

Tüm bu silah sevkiyatının hızlı işleyen bir takvimle Ukrayna ordusunun eline geçmesi halinde Kırım Yarımadası’nın, Kiev yönetimi tarafından planlandığı şekilde Ekim ayının sonuna kadar Ukrayna ordusunun eline geçmesi sürpriz olmayacaktır. 

29 Ağustos’ta başlayan Ukrayna karşı taarruzunun gün sonunda en etkili vurduğu hedef Herson kentinin 15 kilometre kadar kuzeyindeki Antonovsky Köprüsü oldu. Ukrayna ordusunun hedefi bölgeyi savunmak için toplanan 25 bin kişilik Rus gücünü hızla çekilmeye ya da teslim olmaya mecbur etmek. Antovonsky Köprüsü de kritik geri çekilme güzergahlarından biriydi. Yaz mevsimi sona ererken Dinyeper Nehri ve onun kollarıyla kuşatılan Herson çevresinde kaçınılmaz olarak yağışlarla beraber su seviyesi yükselecek. Rus ordusunun tamamlayamadığı seyyar köprülerden geri çekilmesi geçen her saat zorlaşıyor. Ukrayna ordusu zırhlı birliklerinin ilerleyişinin ivme kazanması halinde 20 binden fazla Rus askerinin bertaraf olması söz konusu olabilir. 

Herson’un Ukrayna ordusu tarafından ele geçirilmesi halinde Kırım Yarımadası daha fazla Ukrayna topçusunun etkisi altına girecek. Bu defa, gelişmiş silah teknolojileri sayesinde, 1853-1856 Kırım Savaşı’nda ya da İkinci Dünya Savaşı’nda önce Nazi Almanyası ordusunun ardından SSCB ordusunun yaptığı şekilde Kırım’ı almak için Ukrayna ordusunun bir piyade harekatı düzenlemesine gerek kalmayabilir. Savunulması ve ikmal edilmesi güç olan yarımada Rus ordusu tarafından kapsamlı bir çatışmaya girmeden tahliye edilebilir. 

Nitekim Kırım Tatarlarının lideri Abdülcemil Kırımoğlu da Kırım’daki Rus yanlısı yönetimin önde gelen isimlerinin ailelerini bölgeden çıkardıklarını, Rusya iç güvenlik servisi FSB’nin de mensuplarını Kırım’dan tahliye etmeye başladığını kaydediyor. 

Ukrayna-Rusya Savaşı, güney cephesindeki bu son hamle ile nihayete erebilir. Kırım Yarımadası’nın 2014’te başlayan ilhak sürecinin noktalanması, Sivastopol limanının Ukrayna’nın eline geçmesi, Rusya’ya masaya oturmaya ikna edebilir. Rusya, Kırım üzerindeki iddiasından vazgeçmesi karşılığında hala Ukrayna’nın NATO üyesi olmaması için taviz elde etme imkanını bulabilir. Ayrıca, Ukrayna’nın doğusunda Rusça konuşan nüfusun devletler kurmasının Batı tarafından onaylanması, Kremlin’in sınırlarında tampon devletler oluşturmasına göz yumulması gibi avantajlar da sunulabilir. Rusya’nın Kırım’da direnmesi ya da geri almak için savaşı uzatma yoluna gitmesi ise yalnızca savaş alanında değil küresel çapta üzerimize yaklaşan gıda, enerji, enflasyon krizlerinin katlanarak büyümesi anlamına gelecek.