2021 Dünya'da nasıl geçti?

İşte 2021 yılının öne çıkan olayları ve önemli gelişmeleri:

Ocak 2021 ABD'de Kongre baskını ve Biden'ın yemin töreni

ABD'de başkanlık seçimlerini kaybeden Donald Trump seçimlere hile karıştırıldığı iddialarını 2021 yılı başına kadar sürdürürken, taraftarları da 6 Ocak'ta polis barikatını aşıp ABD Kongresi'nin binasına girdi. Olaylar sırasında 5 kişi hayatını kaybetti.

Joe Biden, 20 Ocak'ta ABD Kongresi'ndeki törende yemin ederek ülkenin 46. başkanı oldu.

Katar'a ambargo kalktı

Körfez ülkeleri tarafından teröre destek verdiği gerekçesiyle Katar'a uygulanan ambargo, Suudi Arabistan'ın kara, deniz ve hava sınırlarını açmasıyla bitti.

Yeni START uzatıldı

Rusya ve ABD, Yeni Stratejik Silahların Azaltılması Anlaşması'nı (Yeni START) 5 Şubat 2026’ya kadar uzatan anlaşmayı imzaladı.

Endonezya’da uçak denize düştü

Endonezya’da kalkıştan kısa süre sonda denize düşen uçakta mürettebatla birlikte 62 kişi olduğu açıklandı. Sriwijaya Havayolları‘na ait yolcu uçağının kara kutusu denizden çıkarıldı, ama uçağın düşüş nedenine dair resmi açıklama yapılmadı.

Şubat 2021

Myanmar'da darbe

Myanmar ordusu, 1 Şubat'ta yönetime el koydu ve 1 yıllığına olağanüstü hal ilan etti. Devlet Başkanı Win Myint, Dışişleri Bakanı Aung San Suu Çii ile iktidar partisi Ulusal Demokrasi Birliğinin (NLD) önde gelen isimleri gözaltına alındı.

NASA'nın keşif aracı Mars'a başarıyla indi

Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi'nin (NASA) Perseverance adlı keşif aracı, 7 ay süren 480 milyon kilometrelik yolculuğun ardından Mars'a iniş yaptı.

Mart 2021

Koronavirüs ile geçen 1 yıl

Dünyada ilk koronavirüs vakası görülmesinin üzerinden 1 yıl geçti. İlk vakanın ortaya çıkmasının ardından hızla dünya çapında tedbirler alınmaya başlandı. Çoğu ülke sınırlarını kapattı. Uçak seferleri iptal edildi. Eğitim ve öğretime ara verildi.

Süveyş Kanalı tıkandı

Süveyş Kanalı'nda 24 Mart'ta dev bir konteyner gemisi, ülkede yaşanan kum fırtınası ve kötü hava koşulları neticesinde görüş mesafesinin düşmesi sonucu kıyıya çarparak kaza yaptı.

"The Evergreen" isimli geminin dar kanalda enlemesine sıkışarak geçiş yolunu kapatması sonucu kanalda uzun gemi kuyrukları oluştu ve deniz trafiğinin durması nedeniyle ham petrol ve LNG sevkiyatlarında aksamalar yaşandı.

Süveyş Kanalı'nı yaklaşık 1 hafta aksatan dev konteyner gemisi kısmi olarak tekrar yüzdürüldükten sonra tamamen kurtarıldı.

Nisan 2021

ABD'den 'Ermeni soykırımı' açıklaması

ABD Başkanı Joe Biden, 1915 olaylarını 'Ermeni Soykırımı' olarak tanımladı.

Biden, 24 Nisan'da yaptığı yazılı açıklamada, "Amerikan halkı, 106 yıl önce bugün başlayan soykırımda hayatını kaybeden tüm Ermenileri onurlandırıyor" ifadelerini kullandı.

Mars'ta helikopter uçuruldu

ABD Uzay ve Havacılık Dairesi (NASA), Mars'a gönderilen helikopterin ilk kez başarıyla havalandığını açıkladı. Ingenuity isimli helikopter, insanların Dünya dışında başka bir gezegende kontrollü bir şekilde uçurduğu ilk hava aracı oldu. NASA'dan gelen bilgilere göre Ingenuity bir dakikadan daha az süre havada kaldı.

Bağdat’ta koronavirüs hastanesi yangını

Irak Bağdat’ta koronavirüs hastalarının tedavi gördüğü hastanede oksijen tüpü patlaması nedeniyle yangın meydana geldi. Yangında en az 82 kişinin öldüğü, 110’dan fazla kişinin de yaralandığı açıklandı.

Mayıs 2021

İsrail'den Gazze'ye hava saldırısı

İsrail ordusunun Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda 66'sı çocuk, 39'u kadın toplam 248 Filistinli hayatını kaybetti ve bin 900 kişi de yaralandı. İsrail tarafında 13 kişi yaşamını yitirdi.

Gazze'deki Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'nın verdiği bilgilere göre, İsrail'in 11 gün süren saldırıları nedeniyle 1800 konut tamamen yıkıldı, 16 bin 800 konut ise kısmen hasar gördü.

Çatışmalar Mısır'ın ara buluculuğunda İsrail ile Hamas liderliğindeki grupların arasında varılan ateşkesle sonlandırıldı.

AB'de aşı pasaportu kararı

Avrupa Birliği (AB), aşı pasaportu olarak bilinen "AB Dijital Koronavirüs Sertifikası" üzerinde anlaşma sağladı. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB Komisyonu, AB Konseyi ve Avrupa Parlamentosu (AP) arasında yürütülen müzakerelerde uzlaşıya varıldığını açıkladı.

Çin roketi Hint Okyanusu’na düştü

Çin Uzay İstasyonu’nun çekirdek modülünü uzaya taşıyan ve daha sonra kontrolden çıkan 21 tonluk roketin Hint Okyanusu’na düştüğü açıklandı. 29 Nisan’da uzaya fırlatılan Çin’in Long March-5 roketi, SpaceTrack.com sitesi üzerinden milyonlarca kişi an be an izledi.

Haziran 2021

El Salvador, Bitcoin'i yasallaştıran ilk ülke oldu

Orta Amerika ülkesi El Salvador, kabul ettiği bir yasa tasarısıyla dünyanın en popüler kripto parası Bitcoin'i resmi para birimi olarak kabul eden ilk ülke oldu.

Reisi İran'ın yeni cumhurbaşkanı oldu

İran Yargı Erki Başkanı İbrahim Reisi ülkenin 8. cumhurbaşkanı seçildi.

Kanada'da yatılı kilise okulunda 751 çocuk cesedi kalıntısı bulundu

Kanada’nın Sakatchewan eyaletindeki Marieval Yatılı Kilise Okulunun bahçesinde yapılan aramalarda, resmi kayıtlarda olmayan 751 çocuk cesedi kalıntısının olduğu isimsiz mezarlar bulundu.

Kanada resmi kayıtlarına göre Marieval Kızılderili Yatılı Kilise Okulu, 1899'dan 1997'ye kadar eyaletin başkenti Regina'nın yaklaşık 140 kilometre doğusunda, Cowessess yerlilerinin olduğu bölgede faaliyet gösterdi.

Temmuz 2021

Euro 2020'de şampiyon İtalya

Avrupa Futbol Şampiyonası'nda (Euro 2020) kupanın sahibi penaltılarla İngiltere'yi 3-2 yenen İtalya oldu. İtalya normal süresi 1-1 biten maç sonrası penaltılarla kupaya uzandı.

Branson ve Bezos uzaya çıktı

ABD'li uzay aracı üreticisi Virgin Galactic, şirketin yolcu roketi VSS Unity ile tam mürettebatlı ilk test uçuşunu gerçekleştirdi. Altı kişilik ekipte şirketin kurucusu İngiliz milyarder Richard Branson da yer aldı.

ABD’li e-ticaret devi Amazon’un kurucusu Jeff Bezos da, sahibi olduğu uzay araştırmaları şirketi Blue Origin roketi ile uzaya çıktı. 11 dakikalık süren uzay yolculuğunda Bezos'a, kardeşi Mark Bezos, 82 yaşındaki Wally Funk ve 18 yaşındaki Oliver Daemen eşlik etti.

Batı Avrupa'da sel

Almanya'da ve Belçika'da yoğun yağışların neden olduğu şiddetli sel sonucu çok sayıda insan öldü ve yüzlerce insan da kayboldu. Almanya'da en az 103 Belçika'da ise en az 15 kişi hayatını kaybetti.

Tunus cumhurbaşkanı başbakanı görevden aldı

Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said, ülkenin içinde bulunduğu olağanüstü koşullar nedeniyle Meclisin tüm yetkilerini dondurduğunu, milletvekillerinin dokunulmazlığını askıya aldığını belirterek, mevcut Başbakan Hişam el-Meşişi'yi görevden aldığını ve kendi atayacağı bir başbakanla yürütmeyi devralacağını açıkladı.

Bosna Hersek'te soykırımın inkarına ceza

Görev süresi dolmadan hemen önce Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Valentin Inzko, Bosna Hersek Yüksek Temsilciliği Ofisi'nin (OHR) internet sayfasında yayımladığı mesajda, kendisinden uzun süredir beklenen soykırımın inkarının cezalandırılmasına ilişkin yasanın, Bosna Hersek Parlamenterler Meclisi'nde yapılacak oylamaya kadar geçici olarak yürürlüğe gireceğini açıkladı.

Bu karara Bosnalı Sırplar sert tepki gösterirken, ülkenin bölünmesi yönünde tartışmalar alevlendi.

Ağustos 2021

Taliban Afganistan'da yönetimi ele aldı

Afganistan'da ABD'nin askerlerini çekmeye başlamasıyla ülkenin büyük bir kısmını hızla kontrol altına alan Taliban son olarak başkent Kabil'e de girerek yönetimi ele aldı. Afganistan Devlet Başkanı Eşref Gani ülkeyi terk etti. ABD ve batılı ülkeler, askerleri ve vatandaşlarını tahliye etme yarışına girerken Taliban yönetiminden korkan on binlerce Afgan'da sınır kapıları ve Kabil havalimanı önüne yığıldı.

Orman yangınları

Kuzey yarımkürede yüzyılın en sıcak yazlarından biri yaşanırken dünyanın bir çok noktasında da orman yangınları çıktı. Özellikle Türkiye, Yunanistan, İtalya, Fransa ve Cezayir'de çıkan yangınlarda binlerce dönüm orman küle döndü. Çok sayıda kişi de hayatını kaybetti. ABD'nin Kaliforniya eyaletinde de tarihinin en büyük ikinci yangını çıktı.

Haiti’de 7,2 büyüklüğünde deprem

Haiti açıklarında 14 Ağustos Cumartesi günü saat 15:29’da meydana gelen 7,2 büyüklüğündeki depremde 1297 kişi hayatını kaybetti. Haiti Sivil Savunma Ajansı, meydana gelen depremde yaralı sayısının ise 5 bin 700’ü geçtiğini açıkladı.

Eylül 2021 Avrupa'yı 'ikiye bölen' Kuzey Akım 2 projesi tamamlandı

Rusya, Avrupa'da tartışmalara yol açan Kuzey Akım 2 Doğal Gaz Boru Hattı Projesi inşaatının tamamladığını açıkladı. Projeyle yıllık 55 milyar metreküplük Rus gazının Baltık Denizi üzerinden Almanya'ya sevk edilmesi planlanıyor.

Batı blokunda denizaltı krizi

Fransa, Avustralya'nın kendisiyle olan denizaltı projesini iptal ederek ABD ile anlaşmasının ardından Washington ve Canberra büyükelçilerini geri çağırdı.

ABD Başkanı Joe Biden, İngiltere Başbakanı Boris Johnson ve Avustralya Başbakanı Scott Morrison ile 16 Eylül'de düzenlediği çevrim içi basın toplantısında, AUKUS adı altında yeni bir güvenlik iş birliği kurulduğunu ve bu kapsamda ABD ve İngiltere'nin Avustralya ile nükleer enerjili denizaltı teknolojisini paylaşacağını açıkladı.

Kanarya Adaları'nda yanardağ patlaması

İspanya'nın güneybatısındaki Kanarya Adaları grubundan La Palma Adası'nda 50 yıllık bir aranın ardından tekrar aktif hale gelen Cumbre Vieja Yanardağı yaklaşık 3 ay boyunca lav, kül ve volkanik gaz püskürttü.

Almanya'da seçimleri Sosyal Demokratlar kazandı

Almanya'da 20. dönem Federal Meclisi'ni (Bundestag) belirlemek için yapılan genel seçimlerde Sosyal Demokratlar oyların %25,9'unu, Hristiyan Demokratlar Birliği %24,1'ini aldı.

Ekim 2021

Çin'in hipersonik füze denediği iddia edildi, Pekin yalanladı

Çin, nükleer kapasiteli hipersonik füze denemesinde bulunduğu yolundaki haberi yalanlarken, bunun uzay aracı denemesi olduğunu açıkladı.

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zhao Lijian, “Bu bir füze değil uzay aracıydı.” dedi.

Körfez ülkeleri ve Lübnan arasında diplomatik kriz

Suudi Arabistan, Lübnanlı bir bakanın Yemen savaşına ilişkin eleştirel açıklamalarına sert tepki gösterdi.

Lübnan'ın Riyad Büyükelçisi'nden ülkeyi 48 saat içinde terk etmesini isteyen Suudi Arabistan, ülkesinin Beyrut Büyükelçisi'ni de istişarelerde bulunmak üzere geri çağırdı. Suudi Arabistan ayrıca Lübnan'dan yapılan ithalata da yasak getirdi.

Kriz, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un arabuluculuğu ile çözüldü.

Kasım 2021

Polonya - Belarus sınırında mülteci krizi

Avrupa’da değişik ülkelerde yaşamak için çok sayıda düzensiz göçmenin Belarus üzerinden Avrupa Birliği (AB) sınırına geçmek istemesi, Belarus ile Polonya sınırında tansiyonu yükseltti.

Belarus’ta yaz aylarından bu yana AB’ye süren düzensiz göç hareketlerinden en büyüğü, kasım ayında Polonya’ya sınırı olan Grodno şehrinde gerçekleşti.

Omicron varyantı tespit edildi

Güney Afrika'da bilim insanları mutasyona uğramış yeni bir koronavirüs varyantı tespit ettiklerini açıkladı.

Virolog Tulio de Oliveira, düzenlediği basın toplantısında "Maalesef, şu an Güney Afrika'da endişelere sebep olan yeni bir varyant tespit ettik." dedi. Oliveira, B.1.1.529 koduyla numaralandırılan varyantın çok sayıda farklı mutasyon barındırdığını söyledi.

Aralık 2021

Dünyada hapisteki gazeteci sayısı yine rekor kırdı

Merkezi New York'ta bulunan Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ) yayınladığı yıllık raporunda, 2021'de mesleki faaliyetleri yüzünden hapiste bulunan gazeteci sayısının rekor kırarak 293'e ulaştığını açıkladı.

ABD, İngiltere ve Avustralya'nın ardından Kanada'dan da Pekin'e boykot kararı

ABD, İngiltere ve Avustralya'nın ardından Kanada da Pekin'deki Kış Olimpiyatları'na diplomatik boykot uygulanacağını açıkladı.

Çin'de başta Uygur Türkleri olmak üzere etnik ve dini azınlıklara yönelik uygulanan politikalar, uluslararası camianın tepkisine neden oluyor. Ülkede yaşanan insan hakları ihlalleri nedeniyle Çin'e yaptırımlar uygulanırken, Pekin'de Kış Olimpiyatları'na diplomatik boykot kararları alınıyor.

Almanya'da Merkel dönemi kapandı ve Başbakan Scholz görevi devraldı

Almanya Federal Meclisi'ndeki oylamada Sosyal Demokrat Parti Milletvekili ve Maliye Bakanı Olaf Scholz, ilk turda başbakan seçildi. Başbakan Scholz, yemin töreninin ardından Angela Merkel'den görevi devraldı.

2005’te başbakan seçilen Merkel, Almanya tarihinde 16 yıl 16 gün ile Helmut Kohl’dan sonra en uzun süre Başbakanlık yapan ikinci kişi oldu.