ABD, Avustralya'dan ilk kez ATACMS balistik füzesini ateşledi

Füzenin fırlatılması şu anda Avustralya’da devam etmekte olan Talisman Sabre 23 geniş çaplı tatbikatının bir parçasıydı.

Bu atış, Avustralya Silahlı Kuvvetlerinin bu silahları edinmeye hazır olması nedeniyle gelecek şeylerin bir işareti.

Son yıllarda ABD ordusunda, özellikle de Çin'e karşı gelecekte yaşanması muhtemel üst düzey bir çatışma bağlamında, karadan saldırı kabiliyetlerine yönelik ilgi yeniden canlandı.

Özellikle de daha önce Amerikan cephaneliğinde silik bir silah olan ATACMS, Rusya'ya karşı mücadelesinde Ukrayna'ya yardım etmek üzere gönderilmesine yönelik ısrarlı çağrılar ışığında artık yaygın bir tartışma konusu.

ABD ordusu ATACMS atışını bugün duyurdu, ancak asıl atış geçen hafta gerçekleşti.

Ordunun 17. Saha Topçu Tugayından M142 Yüksek Hareket Kabiliyetli Topçu Roket Sistemi (HIMARS) fırlatıcısı füzeyi ateşledi.

ABD Hava Kuvvetleri'ne ait MC-130J Commando II özel harekat tanker/taşıma uçağı HIMARS'ın atış yerine hızla taşınmasına yardımcı oldu.

ABD Deniz Piyadeleri ve Avustralya ordusu unsurları da canlı atış eğitim etkinliğini destekledi.

22 Temmuz'da başlayan ve Cuma günü sona erecek olan tatbikata 13 ülkeden toplam 30,000 personel katılıyor.

Bu, 2005 yılında başlayan ve başlangıçta sadece ABD-Avustralya arasında düzenlenen Talisman Sabre'ın onuncusu.

Üsteğmen Joseph McCrystal ATACMS fırlatmasıyla ilgili bir videoda şunları söyledi:

"Böylece Hava Kuvvetleri, olmamız gereken yere ulaşmamız ve HIMARS'larımızı uzun menzilli isabetli ateşler sağlayabileceğimiz ve hedefi yok edebileceğimiz bir konuma getirmemiz için kuşlarına (uçaklara) yüklememize olanak sağlıyor.

HIMARS size hız, isabet ve hassasiyetle uzun menzilli bir kabiliyet sunuyor."

ABD Ordusu ve Deniz Piyadeleri on yıllardır ATACMS kullanıcısı.

Avustralya için bu silahları edinmek, silahlı kuvvetlerine durağan hedefleri doğru bir şekilde ve uzak mesafelerden vurmak için ek bir seçenek sunacaktır.

HIMARS özellikle C-130 Hercules serisi kargo uçakları ile taşınabilecek şekilde tasarlanmıştır ve bunun dışında ülkeler arası hareket kabiliyetine sahiptir.

Bu, Pasifik bölgesinde başka yerler bir yana, sadece ülke genelinde varlık taşımanın bile önemli lojistik çaba gerektirdiği Avustralya için son derece değerli olabilir.

Talisman Sabre 23'teki ATACMS atışının bir parçası olarak HIMARS lançeri Avustralya'nın doğusundan ülkenin kuzey orta kesimindeki Northern Territory'ye uçuruldu.

Talisman Sabre 23 Tatbikat Direktörü Avustralya Ordusu Tuğgenerali Damian Hill, bu haberin başlarında yer alan videoda bunu "lojistiği en zor haliyle uygulamak" olarak tanımladı.

Avustralya Kraliyet Hava Kuvvetleri (RAAF) halihazırda kendi C-130'larını işletmektedir ve önümüzdeki yıllarda Hercules filosunu büyük ölçüde genişletmeye hazırlanmaktadır.

Avustralya ordusu, havadan fırlatılan AGM-158B Müşterek Havadan Karaya Standoff Füzesi-Genişletilmiş Menzil (JASSM-ER) ve denizden fırlatılan Tomahawk seyir füzelerinin planlanan alımı da dahil olmak üzere, genel olarak uzun menzilli saldırı yeteneklerini arttırmak için çalışıyor.

Talisman Sabre 23'te sergilenen ATACMS'nin gerçek yetenekleri söz konusu olduğunda, ABD ordusu bunun bir MGM-140 tipi olduğunu söyledi, ancak belirli bir varyant belirtmedi.

Ancak yukarıdaki görüntülerde yer alan bir klip ve füzenin Avustralya'nın Kuzey Bölgesi'ndeki Bradshaw Field Eğitim Alanı'na çarpışını gösteren fotoğraflar, füzenin yüksek patlayıcılı tek bir harp başlığına sahip bir versiyon olduğunu göstermektedir.

Füzenin ayrıca hedef bölgeye yaklaşık 260 kilometre uçtuğu bildiriliyor.

Tüm bunlar füzenin aslında MGM-140E olarak adlandırılan MGM-168A olduğuna işaret etmektedir.

ATACMS Blok IVA olarak da bilinen MGM-140E/MGM-168A 2000'li yılların başında tanıtılmıştır ve 500 pound sınıfında yüksek patlayıcı savaş başlığının yanı sıra 300 kilometre maksimum menzile sahiptir.

Füze statik güçlendirilmiş hedeflerin yanı sıra açık alandaki daha yumuşak hedefleri vurmak için de kullanılabilir. Avustralya'nın satın alması beklenen varyant budur.

İlk olarak 1991 yılında ABD Ordusu'nda hizmete giren orijinal Blok I MGM-140A, 950 küçük alt mühimmattan oluşan bir harğ başlığına ve yaklaşık 165 kilometre menzile sahip.

1990'ların sonunda gelen Blok IA MGM-140B'nin yükü 275 alt mühimmatla azaltılmış, ancak 300 kilometre daha uzun bir azami menzile sahip.

B varyantı aynı zamanda yeni GPS destekli ataletsel navigasyon sistemi güdüm paketini de beraberinde getirmiştir ki bu yetenek sonraki tüm versiyonlarda standart bir özellik haline gelmiştir.

ATACMS Blok II olarak da bilinen MGM-140C varyantı da bir alt mühimmat harp başlığına sahipti, ancak 13 küçük hassas güdümlü Brilliant Anti-Tank (BAT) süzülme bombasından oluşuyordu.

Ayrıca A versiyonundan daha kısa bir azami menzile sahipti ve yaklaşık 140 km menzile sahipti.

MGM-164A olarak yeniden adlandırılan MGM-140C hiçbir zaman çok sayıda sahaya sürülmedi ve muhtemelen modernize edilmiş bir B veya C varyantı olan planlanan MGM-140D'nin çizim tahtasının ötesine geçip geçmediği belli değil.

BAT daha sonra havadan fırlatılan GBU-44/B Viper Strike'a dönüşmüştür.

Kısa menzilli balistik füzeler olarak, tüm ATACMS varyantları uçuşun son aşamasında inerken nispeten yüksek hızlara ulaşır.

Bu da düşman hava savunmasının, bazı ses altı hava soluyan seyir füzeleri de dahil olmak üzere diğer füze türlerine kıyasla bu füzeleri vurmasını gerçekten zorlaştırabilir.

Özellikle MGM-168A söz konusu olduğunda, bu terminal hız, sertleştirilmiş hedeflere daha derinden girmesine yardımcı olur.

ATACMS için birincil fırlatma platformları M270 Çoklu Fırlatma Roket Sistemi (ÇNRA) ve M142 HIMARS olup, bunlar sırasıyla bir seferde bu füzelerden iki veya sadece bir tane ile yüklenebilmektedir.

Bu fırlatıcılar ayrıca hassas güdümlü tipler de dahil olmak üzere 227 mm topçu roketlerini ateşleyebilir.

ATACMS füzesi şu anda hem Ordu hem de Deniz Piyadeleri'nde tam operasyon hizmetinde olan en uzun menzilli karadan karaya silahtır.

Ancak, Ordu bu füzeyi Hassas Vuruş Füzesi (PrSM) olarak bilinen daha yeni ve çok daha uzun menzilli bir tasarımla değiştirmek için harekete geçmiştir; bu füzenin ilk varyantlarının daha uzak olmasa da en az 500 kilometre uzaklıktaki hedefleri vurabilmesi beklenmektedir.

Ordu, 1.000 kilometre ya da daha fazla menzildeki hedefleri vurabilecek ve büyük gemiler gibi hareketli tehditleri vurabilecek ilave arayıcı başlıklara sahip ilave PrSM varyantları ya da türevleri edinmeyi planlamaktadır.

PrSM, ATACMS ile aynı fırlatıcılardan ateşlenmek üzere tasarlanmıştır.

Bu da Deniz Piyadelerinin ve Avustralya gibi diğer mevcut ve gelecekteki MLRS/HIMARS ve ATACMS operatörlerinin de bu silahları sahaya sürmesini nispeten kolaylaştıracaktır.

ABD'nin karadan fırlatılan tüm balistik ve seyir füzelerinin azami menzili daha önce Rusya ile imzalanan ve 2019 yılında sona eren Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması (INF) ile sınırlandırılmıştı.

O zamandan bu yana, Kara Kuvvetleri ve Deniz Piyadeleri, Naval Strike Missile (NSM) gemisavar seyir füzeleri, Tomahawk seyir füzesinin varyantları, çok amaçlı Standart Füze 6'lar (SM-6) ve yeni hipersonik tipler de dahil olmak üzere çeşitli diğer uzun menzilli karadan fırlatılan füzeleri sahaya sürmeye doğru ilerliyor.

Donanma ayrıca yeni bir kara konuşlu uzun menzilli füze kabiliyeti üzerinde de çalışmaktadır.

Büyük ve çeşitli kara konuşlu füze cephaneliğine sahip olan Çin ile gelecekte yaşanabilecek üst düzey bir çatışma ihtimali, ABD'nin karadan fırlatılan yeni uzun menzilli vuruş kabiliyetlerine olan ilgisinin başlıca itici gücü olmuştur.

Kara Kuvvetleri'nin Pasifik'e bakan 17. Saha Topçu Tugayı bu çabaların merkezinde yer alıyor ve şimdiden Dark Eagle hipersonik füzeleriyle donatmayı beklediği ilk birimi içeriyor.

ABD Ordusu, yeni uzun menzilli vuruş kabiliyetlerini Pasifik'te Çin hedeflerinin menzilinde olacak şekilde ileri üslendirmek ya da en azından bu noktalara kolayca konuşlandırabilmekle çok ilgileniyor.

Ancak, geçmişte Avustralya da dahil olmak üzere birçok ABD müttefiki ve ortağı, bu silahların kendi topraklarında kalıcı olarak konuşlandırılmasına izin verme konusunda çekincelerini dile getirmişlerdir.

Ne olursa olsun, ATACMS'nin sınırlı menzili, Çin'in ulaşabileceği ileri konuşlandırılabileceği yerler bulmanın zor olacağı anlamına gelmektedir ki bu da PrSM'nin geliştirilmesinin nedenlerinden biridir.

Çin'in artan askeri gücüne ilişkin endişeler müttefik ve ortaklarla, özellikle de diğer şeylerin yanı sıra gelecekteki hipersonik füzeler üzerinde ABD ordusuyla birlikte çalışan Avustralya ile yeni angajmanlara yol açmıştır.

Kısa bir süre önce ABD ve Avustralya hükümetlerinin, Amerikan tasarımı mühimmatların bu ülkede üretilmesi de dahil olmak üzere, bu alanda daha fazla iş birliğine gidecekleri açıklandı.

Bu özel girişimin ilk odak noktası 227mm Güdümlü Çoklu Fırlatma Sistemi (GMLRS) hassas güdümlü topçu roketleri ve 155mm topçu mermileri üretmek olacaktır.

Amerika'nın Avustralya ve Birleşik Krallık ile olan savunma ve güvenlik bağları, Avustralya-Birleşik Krallık-Birleşik Devletler (AUKUS) üçlü anlaşmasının bir parçası olarak son yıllarda önemli ölçüde genişlemiştir.

Avustralya Donanması'nın, ABD yapımı Virginia sınıfı denizaltıları ve yepyeni tasarım örneklerini içerecek, nükleer enerjiyle çalışan ancak konvansiyonel olarak silahlandırılmış bir denizaltı gücü edinmesine yardımcı olma planı, bu anlaşmanın önemli bir bileşenidir.

ABD ordusu da anlaşmanın bir parçası olarak Avustralya'daki rotasyonel kuvvet pozisyonunu arttıracak.

Daha geniş anlamda ATACMS, Ukraynalı yetkililerin ve dünyanın dört bir yanındaki destekçilerinin Rusya'ya karşı savaş çabalarına yardımcı olması için bu füzelerin teslim edilmesi yönündeki ısrarlı çağrıları sayesinde geçtiğimiz yıl içinde bir isim haline geldi.

Ukrayna silahlı kuvvetleri, ABD ve diğer ülkelerden gelen önceki yardım paketlerinin bir parçası olarak HIMARS ve ÇNRA fırlatıcıları aldı, ancak şimdiye kadar bunlarla birlikte yalnızca güdümlü 227 mm topçu roketleri teslim aldı.

ABD tarafından tedarik edilen HIMARS fırlatma araçlarının ATACMS füzelerini fırlatmalarını engellemek için özel olarak modifiye edildiği bildirildi.

Ukrayna'ya ATACMS gönderilmesini savunanlar, bunun ülkeye cephe hattının derinliklerinde yer alan sertleştirilmiş komuta merkezleri, köprüler ve ikmal depoları gibi yüksek öncelikli statik Rus hedeflerine saldırı düzenlemek için önemli bir ek araç sağlayacağını söylüyorlar.

ABD hükümeti şu ana kadar bu talepleri, Rusya'nın yeni bir tırmanışa neden olabileceği endişesini ve bu silahlardan oluşan kendi stokunun büyüklüğünü gerekçe göstererek reddetti.

Özellikle de Ukrayna'nın Birleşik Krallık'tan aldığı Storm Shadow seyir füzeleri de dahil olmak üzere Batı'dan aldığı uzun menzilli saldırı silahları göz önüne alındığında, Rusya'nın özellikle ciddi bir karşılık vermesinden duyulan korkunun geçerliliği tartışmaya açıktır.

Operasyonel güvenlikle ilgili ilave endişeler, ATACMS'nin 1991'deki Birinci Körfez Savaşı ve 2003'te Irak'ın işgali sırasında muharebe kullanımı da dahil olmak üzere yaklaşık otuz yıllık bir hizmetten sonra bilinen bir miktar olduğu gerçeğiyle biraz hafifletilebilir.

Gelecekte yaşanabilecek büyük bir çatışmada önemli bir araç olabilecek bu füzelerin ABD'deki toplam stok miktarı tartışmasız gerçektir.

The Washinton Post'un, mevcut üretici Lockheed Martin'in verilerine dayandırdığı son haberine göre, ABD ordusunun elinde şu anda kaç adet ATACMS olduğu net değil ancak bugüne kadar tüm varyantlardan toplamda sadece 4,000 adet üretildi.

ABD ordusunun muharebede yaklaşık 600 ATACMS kullandığı, füzelerin daha fazlasının Talisman Sabre 23 gibi eğitim etkinlikleri ve Güney Kore'deki güç gösterileri sırasında ateşlendiği anlaşılmaktadır.

Buna ek olarak, en azından ABD Ordusu, PrSM'ye geçmeyi düşündüğü için ilave örnek alımını durdurmuştur.

ABD'nin tartışmalı misket bombalarından uzaklaşmasının bir parçası olarak, servisin kalan stokunun tamamını olmasa da bir kısmını MGM-168A'lara dönüştürdüğü bildirildi.

Lockheed Martin hala ATACMS füzeleri üretiyor, ancak Avustralya gibi ihracat müşterileri için.

Şirketin şu anda Ukrayna'ya yönelik önemli acil siparişleri yerine getirmek için ne kadar kapasiteye sahip olabileceği bilinmiyor.

Durum ne olursa olsun, Talisman Sabre 2023 sırasında ATACMS'nin fırlatılması, bu füzelerin halen ABD ordusunun üst düzey cephaneliğinin önemli bir parçası olduğunun altını çiziyor.