ABD, Kanada'ya 6 milyar dolara 16 adet P-8 uçağı satışına onay verdi
Ottawa henüz bir karar verilmediğini açıklasa ve Kanadalı Bombardier Inc. kendi teklifini sunsa da ABD, üretici Boeing Co. için 6 milyar dolar değerindeki bir anlaşmayla Kanada'ya 16 adet P-8 gözetleme uçağı satışını onayladı.
Olası satış koşullarına göre Kanada, ABD Donanması'nın en iyi deniz gözetleme ve denizaltı avlama uçaklarının yanı sıra yedek parça ve destek seçeneklerine de sahip olacak. Anlaşma için yine de ABD Senatosu'nun onayı gerekiyor.
Kanada, özellikle Çin ve Rusya'nın Kuzey Kutbu'na artan ilgisi ve Çin'e ait olduğu iddia edilen bir casus balonun Kanada ve ABD topraklarından geçtikten sonra Şubat ayında düşürülmesinin ardından, Kuzey Amerika Havacılık ve Uzay Savunma Komutanlığı'na katkılarını arttırması için ABD'nin baskısı altında. Kanada'nın yaşlanan Lockheed Martin CP-140 uçakları özel bir endişe kaynağı.
Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "Önerilen bu satış, Kanada deniz kuvvetlerinin ABD ve diğer müttefik kuvvetlerle birlikte çalışabilirliğini ve karşılıklı çıkarlara yönelik görevlere katkıda bulunma kabiliyetini artıracaktır" denildi.
Sözleşme gerçekleşirse, Boeing'in Almanya, Norveç, Güney Kore, Avustralya ve Yeni Zelanda tarafından da kullanılan bir uçak için bugüne kadar yaptığı en büyük sözleşme olacak.
Duyuru, Kanada Başbakanı Justin Trudeau'nun İzlanda'da düzenlenen ve Kuzey Kutbu güvenliğinin önemli bir konu olduğu İskandinav başbakanları toplantısından dönmesinden bir gün sonra geldi.
Kanada aynı zamanda NATO ortaklarının savunma harcamalarını ittifakın GSYH'nin %2'si hedefine çıkarması yönündeki baskısıyla da karşı karşıya.
ABD'nin dış askeri satış prosedürleri uyarınca, potansiyel satışın Senato tarafından onaylanmasını, ilgili ülke ve şirket arasında imzalanan ve genellikle belirtilen potansiyel üst değerden önemli ölçüde daha düşük olan bir sözleşme üzerinde aylar, hatta yıllar süren müzakereler izler.
Kanadalı yetkililer Salı günü yaptıkları açıklamada P-8'i satın alma konusunda herhangi bir taahhütte bulunmadıklarını ancak şu ana kadar uçağı tercih ettiklerini ifade ettiler.
Savunma Bakanlığı sözcüsü Daniel Minden yaptığı açıklamada, ABD'nin Salı günkü bildiriminin "Kanada'yı P-8A Poseidon'u satın alma konusunda taahhüt altına sokmadığını ve Kanada'nın seçeneklerini değerlendirmeye devam ettiğini" söyledi.
"Nihai karar, Kanada'nın teklif edilen kabiliyet, bulunabilirlik, fiyatlandırma ve Kanada endüstrisi ve toplumlarına sağlayacağı faydalara ilişkin değerlendirmesine dayanacaktır."
Boeing'in teklifi, Kanada hükümetine Global 6500 iş jetinin uyarlanmış bir versiyonunu düşünmesi için baskı yapan Montreal merkezli Bombardier'in geç kalmış bir meydan okumasıyla karşı karşıya. Sorun şu ki Bombardier jeti sadece kağıt üzerinde var.
Şirket sözcüsü Mark Masluch gönderdiği e-postada "Bombardier bugünkü duyurunun usule ilişkin olduğunun altını çiziyor" dedi.
"Ürünümüzün kazanabileceğinden emin olduğumuz adil ve açık bir rekabet çağrısında bulunmaya devam ediyoruz."
Boeing yaptığı açıklamada Poseidon'un Kanada'nın tüm gereksinimlerini karşılayan "kanıtlanmış, hizmette ve üretimde olan tek çözüm" olduğunu söyledi.
Boeing, her P-8A'nın 11 milyon Kanada dolarından fazla Kanada ürünü içerdiğini ve "Kanadalı endüstri ortaklarımız tarafından sağlanan platform sürdürülebilirliği yoluyla Kanada'ya onlarca yıllık refah getireceğini" söyledi.