ABD Hava Kuvvetleri, insansız savaş uçağı programı CCA için her yıl milyarlarca dolar harcıyor

“Loyal Wingman” olarak tasarlanan bu insansız savaş uçakları, mürettebatlı savaş uçaklarıyla birlikte çalışarak muharebe, gözetleme ve elektronik harp gibi çeşitli rolleri yerine getirmek üzere tasarlanıyor.

CCA programı neyi amaçlıyor?

CCA'lar havadan havaya ve havadan karaya muharebe, elektronik harp, hedefleme ve keşif görevlerini yerine getirecek.

Yapay zeka güdümlü yazılımları, insan pilotlarla işbirliğine olanak tanıyarak dinamik savaş alanı koşullarına daha hızlı yanıt verilmesini sağlayacak.

CCA'ların mevcut mürettebatlı savaş uçaklarının üçte birine mal olacağı ve filo büyüklüğünü artırırken genel masrafları azaltacağı öngörülüyor.

Eğitimin sanal olarak gerçekleşmesi, bakım ve işletme maliyetlerini düşürmesi bekleniyor.

CCA'lar Yeni Nesil Hava Hakimiyeti (NGAD) sisteminin bir parçası olup gelişmiş mürettebatlı avcı uçaklarını, sensörleri ve silahları tamamlayacak.

Bu insansız sistemler, Erişim ve Alan Engelleme (A2/AD) tehditlerine karşı dağınık, esnek operasyonlara olanak sağlayacak Agile Combat Employment (ACE) stratejisinin ayrılmaz bir parçası olacak.

Amerikalı General Kenneth Wilsbach, bu sistemlerin taktiksel avantajlarını şöyle açıklıyor:

“CCA'lar savaş alanında kitle ve karışıklık yaratarak düşmanları mühimmatlarını bu sistemlere tahsis etmeye zorlayacak.”

Testler ve ihale süreci

ABD Hava Kuvvetleri yapay zeka sistemlerini modifiye edilmiş F-16'larda test etti ve General Atomics'in XQ-67A'sı gibi düşük maliyetli, modüler platformlar tasarlamak için ortaklarla birlikte çalışmaya devam ediyor.

İlk sözleşmeler Anduril, Boeing, Lockheed Martin, Northrop Grumman ve General Atomics ile imzalandı.

ABD Hava Kuvvetleri, 500 gelişmiş insanlı avcı uçağının her biri için iki insansız uçağı entegre ederek 1.000 CCA'yı sahaya sürmeyi planlıyor.

Üretime hazır ilk CCA'ların 2026 yılına kadar, tam operasyonel konuşlandırmanın ise on yılın sonuna kadar yapılması bekleniyor.

CCA programı için ne kadar para harcanacak?

2025 mali yılı için Hava Kuvvetleri, 2.75 milyar dolarlık daha geniş NGAD finansman talebinin bir parçası olarak CCA araştırma ve geliştirme için 557 milyon dolar talep etti.

Beklenenden daha yüksek maliyetleri karşılamak için 2024 mali yılında 150 milyon dolar daha talep edildi.

Kongre'den beklenenden daha yüksek maliyetleri karşılamak için ek finansmanı onaylaması istenmiştir.

Amerikan devleti, 2025 ila 2029 mali yılları arasında CCA programına 8,9 milyar doların üzerinde yatırım yapmayı planlıyor.

Her bir CCA'nın maliyetinin 28 milyon doların altında olması öngörülmektedir; bu da insanlı bir savaş uçağının 80 milyon ila 100 milyon dolarlık maliyetinden önemli ölçüde daha az olduğunu gösteriyor.

ABD Hava Kuvvetleri ilk parti CCA'ları geliştirmek üzere Anduril Industries ve General Atomics'i seçmiş olup Anduril'in tasarımına Fury adı verilmiştir. General Atomics ise XQ-67A uçağını geliştiriyor.

GA-ASI’nin CCA programı, Şubat 2024'te ilk uçuşunu başarıyla tamamlayan XQ-67A prototipine dayanıyor.

XQ-67A, tek bir tasarım çerçevesinden birden fazla varyantın hızlı bir şekilde geliştirilmesine olanak tanıyan ortak bir çekirdek şasi kullanılarak inşa edilen ilk uçak. Bu yaklaşım maliyet verimliliğini ve teknolojik yenileme döngülerini destekleyecek.

CCA programı beş şirketle imzalanan sözleşmelerle başlatıldı: Anduril, General Atomics, Boeing, Lockheed Martin ve Northrop Grumman.

Ancak, son üç şirket bütçe kısıtlamaları nedeniyle Nisan 2024'te ilk ihaleden elendi.

Geleceğin teknolojisi

Anduril'in Fury'si, otonom operasyonları ve görevler sırasında pilotlu uçaklarla ekip çalışmasını kolaylaştıran Lattice işletim sistemini kullanacak. Bu yaklaşım, insansız sistemlerin modern savaşa entegre edilme biçiminde devrim yaratmayı amaçlıyor.

CCA'ların filo büyüklüğünü ve uyum kabiliyetini artırarak USAF'ın bu zorluklara karşı koyma kabiliyetini geliştirmesi bekleniyor.

İlk geliştirme maliyetlerinin tahminleri aşması, daha sıkı gözetim ve ek ödenek çağrılarına yol açtı.

Kongre'nin, program hedeflerinin ulaşılabilir kalmasını sağlarken daha fazla aşımı önlemeye yönelik stratejileri değerlendirmesi bekleniyor.

ABD Hava Kuvvetleri'nin vizyonu, CCA'ların F-35 ve Yeni Nesil Hava Hakimiyet (NGAD) sistemleri gibi yeni nesil insanlı platformlarla entegre edilmesini içeriyor.