ABD öncülüğündeki koalisyon güçlerinin Irak'tan çekilmesi yakın mı?

Irak'ın, ülkede bulunan ABD öncülüğündeki koalisyon güçlerinin Eylül ayı itibarıyla çekilmeye başlamasını istediği iddia edildi.

The National News’te yer alan habere göre Bağdat ve Washington, ABD öncülüğündeki koalisyonun DEAŞ ile on yıl süren mücadelesinin ardından Irak’taki varlığını sona erdirecek bir anlaşmaya yaklaşıyor. Bu kapsamda Irak heyeti, pazartesi ve salı Washington’da görüşmelerde bulundu.

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, DEAŞ ile mücadele gerekçesiyle kurulan koalisyon kapsamında ülkede bulunan ve çoğu Amerikalı olan yabancı güçlerin çekilmesi için takvim belirlenmesi konusunda kamuoyu baskı altında ancak ABD, Irak’tan çekilme konusunda temkinli davranıyor.

Parlamentonun güvenlik ve savunma komitesinde yer alan Iraklı siyasetçi Cevad el-Bulani, Bağdat ve Washington’un “Irak’taki koalisyonda yer alan tüm yabancı askerlerin çekilmesi anlaşması üzerinde son rötuşları yaptığını” söyledi. The National’a konuşan Bulani, “Anlaşmayı hayata geçirmek için son aşamaya geldiler” dedi.

Pentagon basın sekreteri Tümgeneral Ryder, ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin’in salı günü Irak Savunma Bakanı Sabit Muhammed Said Rıza el-Abbasi ile görüştüğünü söyledi.

Ryder, çekilme için bir takvim belirlenip belirlenmediği sorulduğunda yorum yapmaktan kaçındı ancak koalisyonun Irak’tan ayrılması halinde nelerin tehlikeye gireceğini anlattı.

The National’a konuşan Ryder, “Bu, 10 yıl önce DEAŞ’i yenmek için bir araya gelen uluslararası bir koalisyon ve bunun bir parçası da DEAŞ’in yeniden dirilememesini sağlamak” dedi. Ryder, “Yeniden canlanmaya kararlı olduklarını ve saldırıları yönlendirmeye ve ilham vermeye kararlı olduklarını biliyoruz” ifadelerini kullandı.

Irak hükümetine yakın kaynaklar Bağdat ve Washington’un koalisyon bünyesinde görev yapan ABD askerlerinin bir kısmını geri çekmeye başlama konusunda anlaştıklarını doğruladı. Ancak kaynaklar, bazı ABD güçleri ve koalisyondaki diğer ülke güçlerinin yapılacak yeni güvenlik anlaşmaları kapsamında ülkede kalmaya devam edeceklerini söyledi. Muhtemel rollerden biri Irak güvenlik güçlerinin eğitilmesi olacak.

Iraklı kaynaklar, Washington’un Irak’ın batısındaki el-Anbar vilayetinde bulunan Ayn’ül Esad Hava Üssü’ndeki güçlerini çekmeye açık olduğunu söyledi.

Ancak Erbil’deki Harir Hava Üssü iki taraf arasında anlaşmazlık noktası olmaya devam ediyor. ABD buradaki varlığının Suriye’de “DEAŞ’a karşı operasyonları” koordine etmek için gerekli olduğunda ısrar ediyor ancak Bağdat, koalisyon güçleri 2014’te Irak’a gittiğinde bunu kabul etmediğini söylüyor.

ABD muharip birlikleri, Saddam Hüseyin’i devirmek için ABD öncülüğünde gerçekleştirilen işgalden sekiz yıl sonra, 2011 yılında Irak’tan ayrıldı.

Binlerce ABD’li ve uluslararası asker, Irak ve Suriye’nin büyük bölümünü ele geçiren DEAŞ’le mücadeleye yardım gerekçesiyle 2014 yılında bölgeye yeniden gönderildi. DEAŞ 2017 yılında yenilgiye uğratıldı ve Irak’ta ele geçirdiği Musul ve Tikrit gibi başlıca şehirlerden çıkarıldı, ancak Irak ve Suriye’nin başka yerlerinde varlığını sürdürdü.

Yaklaşık 2.500 ABD askeri uluslararası koalisyonun bir parçası olarak Irak’ta konuşlanmış durumda.

Reuters’in dün geçtiği habere göre Irak, ABD öncülüğündeki koalisyon kapsamında ülkede bulunan askerlerin Eylül ayında çekilmeye başlamasını ve koalisyonun Eylül 2025’e kadar resmen sona ermesini istiyor.

Dört Iraklı kaynaktan alıntı yapan haber ajansı, bazı ABD güçlerinin muhtemelen yeni müzakere edilen ikili anlaşma kapsamında ülkede kalacağını söyledi.

Gazze’de katliam yapan İsrail’e destek verdiği için ülkedeki ABD misyonlarını hedef alan Iraklı milis güçlerin bu saldırılarına ara vermesinin bir nedeninin de ABD ile Irak arasındaki müzakereler olduğu tahmin ediliyor. Ancak müzakerelerde anlaşmaya varılamaması halinde, Iraklı milislerin daha fazla saldırı düzenlemesi bekleniyor.

ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan açıklama

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller, verdiği basın brifinginde, iki tarafın DEAŞ'in teşkil ettiği tehdit temelinde ABD öncülüğündeki koalisyona ilişkin geçiş sürecinin nasıl olacağına karar vermek üzere bu hafta Washington'da görüşme yaptığını bildirdi. Matthew Miller, konuya ya da görüşmelere ilişkin daha fazla detay vermedi.

ABD öncülüğündeki güçler, 2003'te Irak'ı işgal etmiş, ülkenin eski lideri Saddam Hüseyin'i devirmiş, ardından 2011'de çekilmişti. Sonrasında, 2014 yılında DEAŞ'le mücadele amacıyla ülkeye geri dönmüşlerdi. ABD'nin Irak'ta 80'den fazla ülkenin olduğu koalisyon kapsamında yaklaşık 2 bin 500 askeri personeli var, üç ana üste konuşlu durumda. Varılmaya çalışılan anlaşma kapsamında kaç askerin Irak'tan ayrılacağı netlik kazanmazken, Iraklı kaynaklar sonunda çoğu askerin ülkeden ayrılmasını beklediklerini ancak bazı ABD'li yetkililerin 'yeni müzakere edilmiş danışma ve yardım misyonu' kapsamında ülkede kalmayı sürdürebileceğini anlattı.

Reuters'ın değerlendirmesine göre, koalisyonun misyonu Irak güçlerine DEAŞ'a karşı mücadelede danışmanlık ve yardım sağlamak olsa da Batılı yetkililer ve müttefikleri Irak'taki bu varlığın İran'ın bölgedeki etkisini kontrol altına almayı da amaçladığını söylüyor.