ABD'de gerontokrasi sorunu

ABD Senatosu'ndaki Cumhuriyetçilerin lideri 81 yaşındaki Senatör Mitch McConnell'in birkaç kez düşmesinin ardından geçen hafta bir basın toplantısında konuşurken yaklaşık 20 saniye hiçbir şey söylemeden kendinde değilmişçesine boşluğa bakıp donakalması, 90 yaşındaki Senatör Dianne Feinstein'ın hastalıkları nedeniyle bir süre Kongre'de bulunamaması ve bir oturumda ne söyleyeceğiyle ilgili kendisine sufle verilmesi, Amerikan siyasetinde yaş konusunu yeniden gündeme getirdi.

Biden ve Trump

Amerikan tarihinin en yaşlı başkanı olarak kayıtlara geçen mevcut Başkan Joe Biden, halihazırda 80 yaşında. Gelecek sene yapılacak başkanlık yarışı için de aday olan Biden, yeniden seçilmesi halinde göreve 82 yaşında başlayacak ve görev süresi bittiğinde 86 yaşında olacak.

Biden'ın Cumhuriyetçi Parti'den en popüler rakibi eski Başkan Donald Trump ise haziranda 77 yaşına girdi. Bu durum, seçilirse 78 yaşında ikinci kez başkan olacağı, 82 yaşında da görevinin son bulacağı anlamına geliyor.

ABD'nin nüfusunun yaş ortalamasının 38 civarında olduğu gerçeği göz önüne alındığında, liderlerin genç nüfusa hitap edebilmesi her yerde olduğu gibi ABD'deki seçimler için de önem arz ediyor. Diğer yandan Amerikan seçmeninin, liderlerin yaşlarına karşı tutumu değişkenlik gösteriyor.

Örneğin, geçen yıl Biden'ın yaşıyla ilgili anketler seçmenin daha endişeli olduğunu gösterirken, son dönemde durum Biden'ın lehine bir nebze değişmiş görünüyor.

Senato yaşlandı, Temsilciler Meclisi gençleşti

Pew Araştırma Merkezi'nin ocak ayı verilerine göre, ABD Senatosu'nda 100 üyenin 67'si 60 yaşın üzerinde ve Kongre'nin bu kanadında yaş ortalaması 65 civarında. En yaşlı Senatörler 90 yaşındaki Dianne Feinstein ile 89 yaşındaki Charles E. Grassley. Onları takip eden Senatörler ise 81 yaşındaki Bernie Sanders ile yine 81 yaşındaki Mitch McConnell.

Temsilciler Meclisi'nde ise görece genç bir görünüm hakim. 435 sandalyeli Temsilciler Meclisinde yaş ortalaması 57 civarında ve 60 yaş üstü 189 üye bulunuyor. ABD Senatosunda yaş ortalaması bir önceki yasama dönemine göre artarken, Temsilciler Meclisi'nde bir yaş kadar azalmış durumda.

Kongre'de 5 kuşak bir arada

ABD Kongresinde Sessiz Nesil (1928-1945), Baby Boomers (1946-1964), X (1965-1980), Y (1981-1996) ve Z (1997-2012) kuşaklarına mensup üyeler olmak üzere beş kuşak bir arada görev yapıyor. Kongrenin en genç üyesi Temsilciler Meclisinden 1997 doğumlu Z kuşağından Maxwell Frost iken en genç Senatör Jon Ossoff ise 36 yaşında. Ancak ABD'nin nüfusunun yaklaşık yüzde 21'ini oluşturan Boomer kuşağı, Kongre'nin neredeyse yarısını oluşturuyor.

Yaş sınırı ve yaş ayrımcılığı tartışmaları

ABD'li siyasetçilerin yaşlarının beraberinde getirdiği sorunlar hakkındaki farklı tartışmalar devam ediyor. 2024 ABD Başkanlık Seçimleri için adaylığını koyan ABD'nin Birleşmiş Milletler (BM) eski Daimi Temsilcisi Nikki Haley, 75 yaş üstü siyasetçiler için zorunlu zihinsel yeterlilik testleri getirilmesi gerektiğini savunmuştu. Trump ise ülkede başkanlık seçimlerine aday olan herkesin zihinsel yeterlilik testine girmesi gerektiği görüşünde.

Beyaz Saray da Başkan Biden'ın yaşıyla ilgili endişeler karşısında sağlık durumunun başkanlık görevlerini yerine getirmeye uygun olduğu yönündeki sağlık raporlarına atıfta bulunuyor. Ancak kimileri, sağlık sorunları nedeniyle Kongre'de bir süre bulunamayan diğer genç üyeleri örnek vererek bu tutumun ilerleyen yaşları dolayısıyla belli siyasilere yaş ayrımcılığı (ageism) yapıldığını savunuyor. Diğer yandan yaşın siyasi bir malzeme olarak kullanılmasına karşı çıkanlar da mevcut. Bu kesime göre önemli olan yaş değil, siyasi tecrübe ve iş yapabilecek kabiliyette olunması.