ABD'nin drone programı Amerikan rüyası mı gerçek mi?
2014 yılında Washington Post'da çıkan, raporlara dayalı bir analizin [https://www.washingtonpost.com/sf/investigative/2014/06/20/when-drones-fall-from-the-sky/] giriş cümlesi ABD'nin drone programının yetersizliğini vurguluyordu.
Geçen yıl rekor sayıda Hava Kuvvetleri uçağı büyük kazalarda düştü, belgeler gösteriyor ki, ABD ordusunun robotik uçak filosu, genişleyen savaş bölgelerinde terörle mücadele görevleri için talep arttığında zorlanıyor.
ABD ordusuna hizmet etmek üzere geliştirilen MQ-9 Reaper'lara dair elde edilen raporlarla yayınlanan en geniş içerikli analizlerden biriydi.
Washington Post'un elde ettiği bilgilere göre 20 insansız hava aracı imha edilmiş, yaşanan kazalarda 2 milyon dolarlık da hasar oluşmuştu.
Pentagon o tarihe kadar İHA programında yaşanan bu sıkıntıları örtbas etmiş, kazaları da bir sır olarak saklamıştı. Ta ki raporlar ortaya çıkana kadar.
Görevlendirilen müfettişler yaşanan kazaların sorununu güç akımını başlatan jeneratörlere bağladılar. Fakat bu durumun neden kaynaklandığına dair bir fikir belirtmedikleri gibi, kalıcı bir düzeltme algoritması da tasarlayamadılar.
400’den fazla ABD askeri uçağı 2001’den bu yana dünya çapında büyük kazalarda düştü; bu bir felaket rekoru.
ABD'nin insansız hava araçlarının bir çoğunun daha operasyon tecrübesi dahi edinmeden, evlere, çiftliklere, pistlere, otoyollara, su yollarına ve bir defasında da C-130 Hercules nakliye uçağına çarparak düştüğü bizzat ABD medyası tarafından yazıldı.
ABD'nin drone programının başarısızlığında bugün değişen ne var?
Washington Post'un çok ses getiren yayını sonrası ABD'nin drone programının saklanan başarısız tarafları gün yüzüne çıkmış oldu. ABD'nin drone programına topyekün başarısızdır demek elbette çok gerçek dışı olur. Fakat kabullenilmesi gereken gerçek şudur ki; ABD'nin droneları problemlerle doludur. Sahip olan ülkelerin raporları da bunu açıkça ortaya koymaktadır.
Global Hawk Güney Kore için kusurun başlangıcı
2021'in Ekim ayında Güney Kore'de Demokrat Parti'den Milletvekili Ahn Gyu, meclisin denetimi sırasında 812 milyon ABD Doları ödenerek alınan 4 adet Global Hawks'ın her birinde 10 kusur bulunduğunu, içlerinden birinin asli görevi olan görüntü iletimini bile gerçekleştiremediğini ve buna neyin sebep olduğunun çözülemediğini açıkladı. Global Hawk'lardaki sorun Güney Kore Hava Kuvvetleri'nin raporlarına da yansıdı.
Global Hawk Almanya için pahalı bir müze sergisi oldu
ABD'li üretici Northrop Grumman ile birlikte Global Hawk'ın Avrupalılaştırılmış bir modelini geliştirme projesi Almanya için tam bir fiyasko oldu. Aşırı maliyetler, bitmek bilmeyen sorunlu onay prosedürleri ve Almanya Savunma Bakanlığı 793,5 milyon dolar harcadıktan sonra projeyi rafa kaldırmaya karar verdi. Ve tabiki sorumlu bakan, Federal Meclis'in bir araştırma komitesiyle yüzleşmek zorunda kaldı.
Son olaraksa Global Hawk, askeri bütün ekipmanlarından ayrılarak, ilgi çekici dev cüssesiyle Bundeswehr Askeri Tarih Müzesi'nde sergileneceği noktaya taşındı.
Pistten kalkamayan MQ-9 Reaper'lar
2020 Eylül ayında New Mexico'daki Holloman Hava Kuvvetleri Üssü'nde kalkış sırasında bir MQ-9 Reaper'ın pistten çıktığı ve hasar gördüğü raporlandı. Olaya ilişkin herhangi bir detay verilmezken, sebebin araştırılacağı açıklandı.
2020 Eylül ayında yaşanan bu olayın üzerinden henüz 1 yıl geçmişti ki, bu defa takvimler 2021 yılının Aralık ayını gösterdiğinde aynı hava üssünden kalkmaya çalışan bir MQ-9 Reaper'ın kalkışı sırasında piste düştüğü medyaya yansıdı.
Açıklama 2020'de yaşanan olayınkiyle ortak, hatta kopyala yapıştır nitelikteydi;
Kazanın nedeni araştırılıyor.
Operasyonel başarısızlıkları ortada
Geçtiğimiz aylarda ABD'nin drone operasyonlarının başarısızlığı ABD'nin önemli yayın kuruluşlarından Foreign Affairs'de yer almıştı. ABD'nin operasyonlarında en fazla drone kaybına uğradığı ülke olarak raporlanan Afganistan'da, Irak ve Suriye'de gerçekleştirdiği başarısız operasyonlara, yanlış hedeflemelere yer verilen haberde ABD tanımadığı insanları öldürmeyi bırakmalı denildi.
gdh defence tarafından tamamı çevrilen makaleyi burayı tıklayarak okuyabilirsiniz.
Amerikan rüyası mı, gerçek mi?
Programlarında yaşanan sıkıntılar, bütün erişim kısıtlamalarına medyaya yansıyan kazalar, aşırı maliyetler, maliyetlerdeki istikrarsızlıklar artık ABD'nin drone programlarını global ölçekte sorgulatıyor.
Sadece medya organlarının sayfalarında yer verdikleri eleştirisel analizlerde değil, uluslararası analistler ve ülkelerin savunma bakanlıklarının da gündeminde "ABD'yi neden tercih edelim?" sorusu var.