Antakya'da gerçekleşen son depremde tarihi Vilayet binası da yıkıldı

Günümüzde Hatay Valilik binası olarak kullanılan tarihi yapı 10 ay 21 günlük ömrüyle dünyanın en kısa ömürlü devletlerinden birisi olan Hatay Devleti'nin Cumhurbaşkanlığı binası olarak da kullanılmıştı.

Yapının tarihçesi şu şekilde:


Hatay İli, Antakya İlçesi, 912 numaralı parselde yer alan, tescilli taşınmaz kültür varlığı. Hatay Valiliği Binasının inşaasına 1927 yılında başlanmış ve 1928’de tamamlanmıştır. Kavalalı Mehmet Ali Paşa’nın oğlu İbrahim Paşa tarafından 1832 yılında yaptırılmış olan ahşap konak yıkılarak yerine günümüzdeki yapı yapılmıştır. Binanın mimari projesinin Halep’li veya Beyrut’lu bir mühendis tarafından çizildiği, uygulamasının ise yerli Hristiyan ustalar tarafından yapıldığı bilinmektedir. Yapının finansal bütçesi 12 üyeden oluşan İskenderun Sancağı İdari Meclisi (günümüzdeki İl Genel Meclisi niteliğinde) tarafından karşılanmıştır.

2 Eylül 1938 tarihinde kurulan Hatay Devleti’nin siyasi ömrü 10 ay 21 gün olmuştur.

Hatay Millet Meclisi 2, 3 ve 6 Eylül 1938 tarihlerinde olmak üzere toplam 3 toplantısını halen Köprübaşı Mevkiinde bulunan Millet Meclisi binasında yapmıştır. Hatay Devleti’nin 2, 3 ve 6 Eylül 1938’deki bu 3 günün haricindeki siyasi ömrünün tamamında da Hatay Valiliği Binası hem Cumhurbaşkanlığı’na hem de Hatay Devleti Millet Meclisi’ne ev sahipliği yapmıştır.

Türkiye Cumhuriyeti’nde sıradan bir il olmayı bağımsız devlet olmaya tercih edişleri ile Hataylılar, tarihe mal olan bir kadirşinaslık örneği göstermişlerdir. İşte, 29 Haziran 1939tarihinde 40 milletvekilinden oluşan Hatay Devleti Millet Meclisi, Türkiye CumhuriyetiDevleti’ne 63. vilayet olarak katılma kararını oy birliği ile Hatay Valiliği Binasında almıştır. Bu nedenle yapının Hatay’ın ve Türkiye’nin yakın siyasi tarihinde anı değeri taşıyan özel bir önemi vardır.

2009 yılı sonlarında başlayan rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleri 2010 yılında tamamlanmış ve hemen arkasından restorasyon uygulamasına başlanmıştır. Yapı, özgün haline sadık kalınarak onarılmış ve 2011 yılında Hatay Valiliği olarak yeniden hizmete açılmıştır.