Arab News: Azerbaycan ile Fransa arasındaki anlaşmazlığın arka planında ne var?

Azerbaycan ile Fransa arasında samimi olmayan ilişkiler şimdi neredeyse düşmanca bir hal aldı.

15 Kasım'da Fransız Senatosu, Ermenistan'dan yana olan bir karar kabul etti. Bunu, bu kez parlamentonun alt meclisinin aynı çizgiyi benimsediği başka bir karar izledi. Metinlerin hiçbiri bağlayıcı değildir, ancak yine de Azerbaycan ile Fransa arasındaki ilişkilere zarar verecektir.

Alt meclis tartışmaları sırasında, Fransa Dışişleri Bakanı Catherine Colonna kararın Fransız hükümeti için bağlayıcı olmadığını söyledi. Ancak her iki meclisin de atacağı adımlar tansiyonu anında yükseltecek.

Fransa'nın bu hamlelerinin somut etkilerinden biri, ülkenin can çekişmekte olan Minsk Grubu'nun eşbaşkanlarından biri olarak rolünü zayıflatması olacaktır.

Azerbaycan ile Ermenistan arasında Dağlık Karabağ sorununun çözümüne yönelik müzakerelere yardımcı olmak amacıyla kurulan grubun, kısmen Fransa'nın engelleyici tavrından dolayı, yaklaşık 30 yıldır sorunu çözümsüz bıraktığı biliniyor.

Ancak Karabağ ve anakara Ermenilerinin başlattığı askeri harekat sayesinde Ermeniler kesin bir yenilgiye uğradı ve tamamen çöküşün eşiğine geldi. Azerbaycan ordusunun, Azerbaycan'ın özerk bölgesi Karabağ'ın başkenti Xankendi'yi (Stepanakert) ele geçirmesini ancak Rusya'nın aracılık ettiği bir ateşkes durdurdu.

Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, uluslararası toplumun Karabağ'ı Azerbaycan'ın bir parçası olarak tanıdığını iddia ediyor. Karabağ meselesinin bir egemenlik meselesi değil, bölgede yaşayan Ermenilerin hak ve özgürlüklerinin korunması meselesi olduğunu belirtiyor.

Bir ara Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel'in bu konuda liderliği ele alacağı düşünülüyordu. Michel, hem Paşinyan hem de Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile kapsamlı görüşmeler yaptı. Ancak Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in her iki lideri de Soçi'ye davet etmesi, Rusya'nın meselenin dizginlerini eline almaya çalıştığının bir işaretiydi.

3 Aralık'ta Azerbaycan makamları, Ermenistan'ı Karabağ'a bağlayan Laçin koridorundan geçen araçları denetleme kararı aldı. Yetkililer kendi bölgelerine giren yabancıların kimliklerini kontrol ettikleri için bunda şaşırtıcı bir şey yoktu.

Azerbaycan'ın denetim yapma hakkına rağmen Kasım 2020'de ateşkes anlaşmasının imzalanmasından bu yana bu kontrollerden kaçınılmıştı. Anlaşmanın 6. maddesi, Şuşa topraklarını çevreleyecek bir yolun inşa edilmesini öngörüyordu. Bu yol, Nahçıvan topraklarını Azerbaycan'a tam anlamıyla bağlayacak olan Zengezur koridoru için bir imtiyaz takası olacaktı. Ancak Ermenistan bu koridorun inşası konusunda ayak sürümektedir.

Fransa, yaklaşık 30 yıldır Karabağ sorununa herhangi bir çözüm getirilmesini engelledi ve ateşkes anlaşmasından bu yana olumsuz tutumunu sürdürdü. Azerbaycan'ın dahil olduğu herhangi bir barış girişiminin parçası olmak için çok çalışmak zorunda kalacak.

Fransa'nın çarpık mantığı o kadar aşırılaştı ki, Rusya'yı Azerbaycan'a yardım etmekle suçlarken, Bakü - tam tersine - Moskova'nın Laçin koridoru üzerinden Ermeni paraşütçülere silah kaçakçılığı yapmak için yardım ettiğini iddia etti.

Fransa bununla da kalmadı. Resmi Ermeni pozisyonunun ötesine geçen Fransız Senatosu, Karabağ'da Ermeniler için bağımsız bir devlet ilan edilmesini önerdi. Fransa'nın tutumu, Ermenistan da dahil olmak üzere uluslararası toplumdaki tüm ülkelerin Karabağ'ı Azerbaycan'ın bir parçası olarak kabul ettiği gerçeğini tamamen göz ardı ediyor.

Şimdi, her iki Fransız meclisinin de büyük ölçüde önyargılı tavrı açıkça ortadayken, Aliyev Fransa'yı Karabağ sorunuyla ilgili herhangi bir şeye dahil etmenin bir anlamı olmadığına inanıyor.

Bu arada Rusya'nın da Azerbaycan-Ermeni çatışmasını süresiz olarak canlı tutmak için Kafkasya'da kalıcı bir varlık kurma planları var.

Karabağ krizini çözmek için şu anda iki metin var.

Biri Rusya tarafından, diğeri Azerbaycan tarafından hazırlandı. Ermenistan, Azerice metne kendi yorumlarını eklemiştir. Yani Karabağ sorununun çözümü için yerli bir metin var. Doğrudan ilgili ülkelerin üzerinde çalışabilecekleri bir metne sahip olmaları altın bir fırsattır.

Bu nedenle, mevcut koşullar altında en iyi çözüm, iki ülkeyi, Azerbaycan ve Ermenistan'ı, üçüncü şahısların müdahalesi olmadan sorunlarını çözmeleri için bırakmak olacaktır.

AB, Fransa, Rusya veya ABD gibi dış aktörlerin müdahalesi, Azerbaycan-Ermeni anlaşmazlığını yalnızca karmaşıklaştıracaktır.