Avrupa Adalet Divanı: Polonya AB hukukunu ihlal etti

Polonya, AAD’nin dava karara bağlanana kadar Polonya Yüksek Mahkemesi Disiplin Kurulu’nun faaliyetlerinin derhal askıya alınması kararını uygulamadığı için de 556 milyon euro tutar ile AB tarihinin en büyük para cezasına çarptırıldı.

Avrupa Birliği’nin (AB) en yüksek yargı organı olan Avrupa Adalet Divanı (AAD), Polonya’nın 2019 yılında hayata geçirdiği yargı reformuyla AB hukukunu ihlal ettiğine hükmetti.

AAD tarafından yapılan açıklamada, Polonya’nın AB Anlaşması çerçevesindeki yükümlülüklerini yerine getirmediği belirtilirken, Yüksek Yargı bünyesinde oluşturulan hakimlerin dokunulmazlıklarını kaldırma yetkisine sahip Disiplin Kurulu’nun tarafsızlık ve bağımsızlık koşulunu taşımadığı ifade edildi. Kararı temyiz imkanı bulunmayan Polonya, Avrupa Komisyonu’nun kendisine tanıyacağı süre içerisinde AAD’nin kararını hayata geçirmek zorunda.

AB tarihinin en büyük cezası

Polonya, AB tarihinin en büyük para cezasına mahkum edilmiş oldu. Polonya’nın hayata geçirdiği yargı reformunun AB hukukuna aykırı olduğuna ilişkin Avrupa Komisyonu soruşturma başlatmış, sonrasında konu AAD’ye taşınmış, AAD ise 14 Temmuz 2021 tarihinde dava karara bağlanana kadar Polonya’nın Yüksek Yargı Disiplin Kurulu’nun faaliyetlerini derhal askıya almasına karar vermişti.

Polonya’nın kararı uygulamaması üzerine ise AAD, Ekim 2021’de Polonya’ya günlük 1 milyon euro para cezası verilmesine hükmetmişti.

AAD’nin bugün davayı karara bağlamasıyla Polonya’ya verilen günlük 1 milyon euro değerindeki para cezası sona ererken, Polonya geçen süre içerisinde toplamda 556 milyon euro para cezasına çarptırılmış oldu.

AB, Polonyalı yetkililerin cezayı ödemeyi reddetmesinin ardından cezayı Polonya’ya verilecek AB fonlarından kesme yoluna gitmişti.

Polonya hükümeti ile AB arasında anlaşmazlıklar

Bloğun en yüksek mahkemesi olan Adalet Divanı'nın Varşova'nın yargı bağımsızlığına ilişkin AB kurallarına uymayı reddettiğini ve bu nedenle çarptırıldığı yarım milyar eurodan fazla para cezasını teyit etmesi üzerine AB'nin üye ülke Polonya ile hukukun üstünlüğü mücadelesi hız kazandı.

Polonya hükümeti, AB'yi ülkenin bağımsız karar verebilmesi için vazgeçilemez gördüğü haklarını zedelediğini ileri sürüyor. AB ise Polonya'nın popülist Hukuk ve Adalet partisi'nin AB'nin hukukun üstünlüğü ilkesinin riske soktuğunda ısrarcı.

AB ve Polonya arasında Polonya Anayasa Mahkemesi'nin işleyişi üzerine yaşanan anlaşmazlık, Polonya'daki sağcı hükümetin AB kurumlarıyla yaşadığı anlaşmazlıklardan yalnızca birini oluşturuyor.

Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda geçtiğimiz hafta da Rus nüfuzuna karşı hazırlandığı ifade edilen bir yasa tasarısını onaylamış; yeni yasa, Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği tarafından muhaliflerin tam yasal süreç olmaksızın siyasetten men edilmesine olanak vereceği gerekçesiyle eleştirilmişti.

Milliyetçi ve muhafazakar hükümeti protesto etmek isteyen yarım milyon Polonyalı pazar günü Varşova sokaklarına indi ve "Otoriter bir Polonya istemiyoruz" yazılı pankart ve sloganlarla seslerini duyurmaya çalıştı.