BM'den Rusya'ya gizli mektup
Almanya merkezli Bild gazetesi, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres’in Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’a gizli bir mektup gönderdiğini iddia etti.
BM Genel Sekreteri Guterres'in 28 Ağustos'ta tahıl girişimini canlandırmak için Lavrov’a gizli mektup gönderdiği iddia edildi. Guterres'in, Lavrov'a Karadeniz Tahıl Girişimi’nin yenilenmesine yol açması beklenen BM Genel Sekreterliği ile Rusya Federasyonu arsındaki anlaşma için 4 somut öneride bulunduğu savunuldu.
İlk önerinin, Rus devlet bankasının finansal iletişim sistemi SWIFT'te geri dönüşü sağlamakla ilgili olduğu belirtildi.
Guterres'in, batının yaptırımları aşmak için Rus Tarım Bankası RAB'ın yan kuruluşu olan “RSHB Capital S.A.” adlı şirketin kullanılmasını önerdiği iddia edilerek, BM Genel Sekreteri’nin “RSHB Capital S.A. SWIFT aracılığıyla küresel finansal mesaj alışverişinde bulunabilecek.” ifadesini kullandığı aktarıldı.
Kremlin’in kontrolündeki bu şirketin, “bir bağlantı noktası rolü üstlenebileceği ve bir banka rolü oynamadan ödemeler için teknik hizmet sağlayacağı, böylelikle Lüksemburg yasaları uyarınca bankacılık lisansına ihtiyaç duymayacağı” belirtildi.
"BM yardım etmeyi sürdürebilir"
Guterres'in ikinci önerisinin de BM'nin Rus gemilerini, Ukrayna'nın saldırısına karşı sigortalamak istemesi olduğuna işaret edilerek, BM Genel Sekreteri'nin mektupta, “Rus gıda ve gübre ihracatı için BM tarafından finanse edilen bir sigorta şirketi 4-6 haftada Lloyd’s ile faaliyete geçebilir.” ifadesini kullandığı kaydedildi.
Burada sadece “Rus gıda ve gübre ihracatı için kargo sigortası” değil, aynı zamanda taşımacılıkta kullanılan gemilerin dış hasarlarına karşı gövde sigortası ile üçüncü şahıslara verilen zararlara karşı kapsamlı sorumluluk sigortasını içeren “hull ve P&I” sigortasının da söz konusu olduğu belirtildi.
Üçüncü öneri olarak Guterres'in, AB'deki yaptırımlar nedeniyle dondurulan varlıkların (Rusya Devlet Başkanı Vladimir) Putin yönetimine geri verilmesine yardımcı olmayı teklif ettiği belirtilen mektupta, “Birleşmiş Milletler, Rus gübre şirketlerinin AB'deki dondurulmuş varlıklarının serbest bırakılmasına yardım etmeyi sürdürebilir.” ifadesinin yer aldığı aktarıldı.
Guterres'in, Lavrov'a yazdığı mektupta, bunun için
"Belirli hesapların veya varlıkların listesinin sunulması” ve “Rus gübre şirketlerinin ilgili AB makamlarına muafiyet düzenlemelerine başvurması” gerektiği belirterek, “BM, bu başvurular temelinde ilgili ulusal makamlar ve AB yetkilileriyle çalışacaktır."
ifadesini kullandığına işaret edildi.
BM Genel Sekreteri’nin, gübre ve gıda taşıyan Rus gemilerine, AB limanlarına yanaşması için hızlı liman izinleri alma imkanını önerdiği ileri sürüldü.
Mektupta, “BM'nin tarım ürünleri ticareti bağlamında Rus gemilerinin, AB limanlarına erişimini kolaylaştırmak için daha fazla seçeneği değerlendirmeye hazır olduğu”, buna “gemilerin Rus limanlardan ayrılmadan öncesini de içeren ilgili izinlerin verilmesine yönelik kolaylaştırılmış prosedürlerin de dahil olduğu” ifadesinin kullanıldığı aktarıldı.
Bu yönde Avrupa Birliği Komisyonu ile Almanya, Belçika, İspanya, Hollanda'daki gibi seçilmiş liman yetkilileriyle görüşmelerin yapıldığı belirtildi.
Rus yönetiminin çekinceleri bulunuyor
AB Komisyonu'ndan bu konudaki soruya, AB yaptırımlarının, buğday ve gübre dahil tarım ve gıda ürünlerinin satın alınması, ithalatı veya nakliyesi gerekli olduğunda, Rus gemilerinin AB limanlarına erişime imkan verecek doğrudan istisnaların bulunduğu yanıtının alındığı kaydedildi.
Haberde, Rus yönetiminin önerileri incelediği ve henüz onay vermediği, bunun teknik uygulanabilirliği konusunda şüphesi bulunduğu belirtilirken, Ukrayna hükümet çevrelerinin de Guterres'in önerilerini “inanılmaz bir hakaret” ve BM'nin “saldırgan Rus davranışları için bir ödül” olarak gördüğü ifade edildi.
Kremlin, BM'nin 'banka' teklifini reddetti
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Birleşmiş Milletler'in (BM) önerdiğinin aksine, Rus devlet tarım bankasının bağlı kuruluşunun değil bizzat kendisinin SWIFT banka ödemeleri sistemine yeniden bağlanması gerektiğini belirtti. Peskov,
"Tüm koşullarımız gayet iyi biliniyor. Yoruma gerek yok; bunlar (koşullar) oldukça somut ve yerine getirilebilir"
dedi.
Konuya ilişkin Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in daha önceki açıklamalarını hatırlatan Kremlin Sözcüsü Peskov, "Dolayısıyla, Rusya, devlet başkanının da defalarca dile getirdiği sorumlu, açık ve tutarlı pozisyonunu sürdürüyor" ifadelerini kullandı.
Rusya, doğrudan Batı tarafından uygulanan yaptırımlara tabi olmasa da tahıl ve gübre ihracatının liman erişimi, sigorta, lojistik ve ödeme alanında getirilen yaptırımlar sebebiyle sekteye uğradığını savunuyor. Ödeme alanında getirilen yaptırımlar arasında Rus devlet tarım bankası Rosselkhozbank'ın SWIFT ödeme sisteminden çıkarılması da var.
BM, daha önce Rosselkhozbank'ın Lüksemburg merkezli bağlı kuruluşunun 30 gün içinde SWIFT sistemine yeniden erişim sağlayabilmek için başvuru yapmasını önermişti. Peskov, bu konuya ilişkin olarak, "Anlaşmalar, SWIFT'in Rosselkhozbank'a açık olmasını söylüyor, bağlı kuruluşunun değil. Yani, teme olana, ilk başta mevcut olan ve yerine getirileceği sözü verilen anlaşmalara dönme ihtiyacından bahsediyoruz" dedi.
Peskov, "Devlet Başkanı (Putin), açık bir biçimde, bunlar yerine getirilir getirilmez anlaşmanın derhal süreceğini söyledi. Bunun tam tersi değil" ifadelerini kullandı.