Hudson Institute: Gürcistan'daki olaylar ülkeyi uçuruma mı sürükleyecek?

ABD merkezli düşünce kuruluşlarından Hudson Institute'de, Gürcistan yaklaşık iki haftadır devam eden sokak olaylarının Batı ve Rusya açısından öneminin ve olası geleceğinin değerlendirildiği bir analiz yayınlandı.

Gürcistan'ın stratejik konumunun ve petrol ve gaz güzergahlarının ana geçiş noktası olmasının, hem Batı hem de Rusya için ülkeyi önemli kılan sebepler olduğu belirtilen analizde, ülkenin ayrıca Batı'nın Avrasya'daki hedefleri açısından da kritik öneme sahip olduğu belirtildi.

Analizde ayrıca; Batı ülkelerinin Gürcistan'da yaşanan olayları yakından takip ettiği ve Gürcistan iktidarına sıkı yaptırımlar uygulamak için harekete geçmeye hazırlandığı belirtildi.

İşte Hudson Institute'de yayınlanan analiz:

Geçtiğimiz hafta boyunca yüz binlerce Gürcü, Gürcü Rüyası partisinin hükümetini protesto etmek için sokaklara döküldü.

Protestoların merkezi Tiflis olsa da Batum, Kutaisi, Zugdidi ve Gori de dahil olmak üzere ülke genelinde geniş çaplı gösteriler düzenleniyor.

Bu protestolar çeşitli şikayetlerden kaynaklanıyor.

Bunlar; Gürcistan Rüyası hükümetinin Avrupa Birliği üyelik müzakerelerini 2028 yılına kadar askıya alacağını açıklaması, Ekim ayında yapılan parlamento seçimlerinin şaibeli sonuçları, hükümetin şu anki cumhurbaşkanı adayıyla ilgili artan tartışmalar ve hükümetin protestoculara yönelik sert muamelesi.

Batı Gürcistan'daki olayları neden önemsemeli?

Gürcistan'ın mücadelesi Rusya ve Batı arasındaki daha geniş jeopolitik mücadelenin bir parçasıdır.

Son yıllarda Gürcü Rüyası partisi kesinlikle Kremlin yanlısı bir dünya görüşü benimsedi. İktidar, Moskova'ya karşı uygulanan Batı yaptırımlarını kınadı, Gürcistan'ın Rusya ile ekonomik ilişkilerini arttırdı ve Ukrayna'daki savaştan NATO'yu sorumlu tuttu.

Gürcistan'ın stratejik konumu, ülkeyi Batı'nın Avrasya'daki hedefleri açısından önemli kılmaktadır.

Gürcistan, Güney Kafkasya'da çok önemli bir coğrafi ve kültürel kavşakta yer almaktadır ve yüzyıllardır askeri ve ekonomik açıdan hayati önemini korumaktadır. Ülkeden geçen petrol ve doğalgaz boru hatları Avrupa'nın enerji güvenliği ve dolayısıyla ABD'nin çıkarları açısından özellikle önemlidir.

Batı Gürcistan konusunda neler yapacak?

Avrupa Birliği ve İngiltere ile koordinasyon halinde ABD şunları yapmalıdır.

İlk olarak Batı başkentleri ve kurumları, Gürcistan'da 2025 baharında uluslararası gözetim altında erken seçimlerin yapılmasını teşvik etmelidir.

ABD, Gürcistan parlamentosunun meşruiyetini tanımamalı ve Cumhurbaşkanı Salome Salome Zurabişvili'nin yeni seçimlere gitme ve yeni bir merkezi seçim komisyonu oluşturma çabalarını desteklemelidir.

Batı ayrıca; Gürcü Rüyası partisinin liderlerini ve rejim yanlısı güvenlik güçlerini yaptırımlar ve seyahat yasakları ile hedef almalıdır. ABD en azından Estonya, Litvanya ve Letonya'nın yakın zamanda Gürcü yetkililere karşı uyguladığı yaptırımların aynısını uygulamalıdır.

Tiflis'te meşru bir hükümet kurulana kadar ABD'nin Gürcistan'daki diplomatik varlığını azaltmalı ve baskı uygulamalıdır.

Meşru bir hükümet kurulana kadar tüm ABD-Gürcistan askeri işbirliğini askıya alınmalı, buna ortak eğitim tatbikatları, askeri eğitim programları ve Tiflis ile ABD'nin Gürcistan eyaleti arasındaki Ulusal Muhafız Devlet Ortaklığı Programı da dahil olmalıdır.

Meşru bir hükümet kurulana kadar NATO-Gürcistan angajmanı da engellenmeli ve Rusya yanlısı bir askeri yapılanmanın önüne geçilmelidir.

Gürcistan’ı neler bekliyor?

Kuşkusuz Gürcü hükümeti Batılı ülkelerle ve değerleriyle etkileşime sıcak bakmaz ise ülkenin geleceği, özellikle iç karışıklıklar nedeniyle daha büyük güvenlik sorunları ile karşı karşıya kalabilir.

Hükümet bu bağlamda sokağa çıkan muhalifleri Batı’nın ülkeyi karıştıran “elleri” ve “ajanları” olarak görmemelidir. Aksi taktirde bölge tarihinde yakın geçmişte yaşanan iç savaş ve devrim süreçleri Gürcistan için yeniden konuşulur hale gelebilir.

Batı’nın baskılarına ve taleplerine karşı Gürcü rüyası partisinin iktidarının ne kadar direnç gösterebileceğini kestirmek oldukça zor.

Son günlerde Gürcü para birimi Lari %2,5 oranında değer kaybetti. Dahası ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken’in Gürcistan’a ilave yaptırımlar uygulayacaklarını söylemesi Gürcistan ekonomisini derinden etkileyebilir.

Dolayısıyla muhtemelen Gürcistan, Batı'nın baskıları artsın ya da artmasın zor bir gelecekle karşı karşıya ve bir süre daha Güney Kafkasya’da izlenmesi gereken en kritik ülke olmaya devam edecek.