CIA'in büyük gemileri devre dışı bırakmak için “şiddet içermeyen” gizli bir silahı olduğu ortaya çıktı
Başkan Trump yönetiminin Venezüela petrol tankerlerine karşı CIA'in gizli gemi durdurma sistemini kullanmayı değerlendirdiği söyleniyor.
CIA'in çok büyük gemiler de dahil olmak üzere gemileri “gizlice (ve şiddet kullanmadan)” devre dışı bırakabilen en az bir gizemli sisteme sahip olduğu bildiriliyor. Bu gizli sistemin Başkan Donald Trump'ın görev süresi boyunca Venezüela ve Küba arasında seyreden yakıt tankerlerine karşı kullanılmasının düşünüldüğü söyleniyor.
Wired'ın 31 Ekim'de yayınladığı Trump yönetiminin Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro'yu devirmeye yönelik başarısız çabalarıyla ilgili ayrıntılı bir ifşaatta CIA'in gemi devre dışı bırakma sisteminden bahsediliyor. Raporda ABD hükümetinin ve yabancı ortaklarının 2018-2020 yılları arasında Maduro'yu devirmek için giriştikleri bir dizi çaba anlatılıyor. Bunlar arasında Venezuela silahlı kuvvetlerinin maaş sistemine yapılan siber saldırı, Kolombiyalı ajanların Venezuela Hava Kuvvetleri'nin Rus yapımı Sukhoi Su-30 savaş uçaklarını hedef alan sabotaj baskınları ve muhalefet lideri Juan Guaido'nun Maduro hükümetini devirme girişimine verilen destek yer alıyor.
“Küba Venezüela'dan gelen petrole bağımlı. ABD'li yetkililere göre bunun karşılığında Küba güvenlik servisleri Maduro'nun korunmasına yardımcı oldu ve aslında zor durumdaki sosyalist otokrat için sahada bir muhafız birliği olarak hizmet etti.” “Trump yönetimi, ABD'nin Venezuela'dan Küba'ya giden petrol gemilerini bir şekilde durdurması ya da sabote etmesi halinde her iki rejime de darbe vurabileceğini düşündü.”
“En azından bir seçenek, gemileri gizlice (ve şiddet kullanmadan) devre dışı bırakabilecek mobil bir sisteme sahip olan CIA'i içeriyordu. Trump yönetimi yetkilileri teşkilatın bu sistemi Venezüella yakınlarına taşıyarak yakıt tankerlerinden bazılarını vurmasını istedi” diye devam ediyor haber. “Teşkilat buna karşı çıktı. CIA yetkilileri bu sistemlerden sadece bir tanesine sahip olduklarını, onun da şu anda başka bir yarımkürede bulunduğunu ve Güney Amerika'nın kuzey ucuna taşımak istemediklerini açıkladılar. Fikir rafa kaldırıldı.”
Sistem neye benziyor?
Wired'ın haberinde CIA'in gemi durdurma sistemi hakkında, 'şiddet içermeyen' işleyiş yöntemi de dahil olmak üzere hiçbir spesifik ayrıntı verilmiyor, ancak bazı net olasılıklar var.
İlk akla gelen, söz konusu sistemin yüksek güçlü mikrodalga (HPM) enerji patlamaları pompalayarak amaçlanan etkileri yaratması olasılığıdır. Bu da radarlar, bilgisayarlı navigasyon donanımı, iletişim takımları, dümen sistemleri ve elektronik motor kontrol sistemleri gibi kilit sistemlerin tahrip edilmesini, devre dışı bırakılmasını ya da bozulmasını sağlayarak gemiyi durdurabilir ama aynı zamanda mürettebatına zarar vermeyebilir.
“HPM silahları, elektronik hedefler üzerinde bir dizi geçici veya kalıcı etkiye neden olabilen belirli bir radyo ve mikrodalga frekansları spektrumunda görünmez elektromanyetik enerji ışınları oluşturur. Örnekler arasında bilgisayar sistemlerinin kinetik olmayan bir şekilde devre dışı bırakılması, hedeflenen elektronik cihazlara zarar verilmesi, güvenlik ve endüstriyel kontrol sistemlerinin bozulması vb. yer almaktadır.” Yüksek Güçlü Müşterek Elektromanyetik Kinetik Olmayan Saldırı (HiJENKS) adlı ABD Hava Kuvvetleri/ABD Donanması programına ilişkin 2023 tarihli bir basın bülteni bunu şöyle açıklamaktadır. “Bir HPM silahından gelen elektromanyetik enerji, elektronik bir hedefe doğrudan bir verici veya alıcı eleman (anten gibi) yoluyla veya dolaylı olarak bir açıklık veya kablo giriş noktaları (örneğin çatlaklar, dikişler, harici kablolar) yoluyla bağlanabilir. Akımlar ve gerilimler hedef devrede indüklenebilir, bu da hatalı sinyallere, sistem kilitlenmesine, sistem arızasına ve/veya fiziksel hasara neden olabilir.”
HiJENKS ile ilgili kamuya açık detaylar sınırlı olmakla birlikte, bu kabiliyet 2022 yılında Donanmanın geniş China Lake test merkezinde gerçekleştirilen bir canlı atış testinde en az bir kez başarıyla sergilenmiştir. HiJENKS aynı zamanda Boeing'in Hava Kuvvetlerine en azından az sayıda teslim ettiği anlaşılan HPM jeneratörü faydalı yükü içeren benzer şekilde gizli Karşı Elektronik Yüksek Güçlü Gelişmiş Mikrodalga Projesi (CHAMP) füzesini de takip etmektedir.
ABD ordusunun geçmişte en azından daha küçük deniz taşıtlarının yanı sıra karada intihar bombası olarak düzenlenmiş olanlar da dahil olmak üzere araçları durdurmak için tasarlanmış daha düşük seviyeli HPM sistemleri üzerinde çalıştığı bilinmektedir.
HPM tabanlı bir sistem kaynağın hedefe nispeten yaklaştırılmasını gerektirebilir ki bunu gizlice yapmak da zor olabilir. Bu tür bir 'saldırıyı' başlatmak üzere yapılandırılmış mürettebatsız hava ya da deniz platformlarının ya da gizlenmiş 'sivil' platformların kullanılması potansiyel olarak tespit edilme ve/veya atfedilme olasılığını azaltacak yollar sunacaktır. Nükleer denizaltı tabanlı bir kabiliyet de mümkündür.
CIA'in gemi durdurma sistemi de geniş ölçüde benzer etkiler yaratmak üzere yüksek hedefli başka tür elektronik ya da siber savaş saldırıları başlatabilir. Kilit sensörleri ve iletişimi körleştiren bir elektronik saldırı bir gemiyi durdurabilir ya da yavaşlatabilir. Bir siber saldırı gemideki kilit endüstriyel kontrol sistemlerini devre dışı bırakarak gemiyi durma noktasına getirebilir, ancak bunun için bu sistemlere geminin dışından girecek bir vektör gerekir.
ABD'nin kullandığı sistemler
Tüm bunlar, ABD hükümetinin 2011'de Libya'da ölümcül olmayan “şok bombaları” ve 2017'de Suriye'de “elektrik bombaları” kullandığına dair hala doğrulanmamış raporları akla getiriyor.
Tahrik sistemi ve dümen gibi unsurlar da dahil olmak üzere geminin belirli özelliklerinin engellenmesine neden olan ve kalıcı hasara yol açmayan bir tür fiziksel saldırı yöntemi de bir başka seçenek olabilir. Aşağıdaki videoda görüldüğü gibi, pervanelerini kirleterek bir gemiyi yavaşlatmak veya durdurmak için tasarlanmış sistemler mevcuttur, ancak bunlar genellikle daha küçük deniz taşıtlarına karşı kullanılmak üzere tasarlanmıştır. Pervane körelticiler daha büyük gemileri devre dışı bırakmak için kullanılmıştır, ancak genellikle üzerinde yüzdürücüler bulunan uzun bir zincir çeken bir gemi veya diğer doğaçlama engelleme mekanizmaları ile taciz faaliyetleri sırasında. İnsansız bir teknenin buna uyarlanması mümkündür, ancak bunlar başarılı bir şekilde gerçekleştirilmesi için çok fazla durumsal farkındalık gerektiren çok dinamik operasyonlardır. Gemi pervanelerinin bir balık ağına dolanması gibi zararsız kazalar da meydana gelebilmektedir.
Sistemin geleceği
CIA'in son yıllarda Wired'ın haberini yaptığı sistemin envanterini genişletip genişletmediği ya da şu anda alet çantasında başka benzerleri olup olmadığı bilinmiyor. En azından o dönemde sadece bir tane olması, biraz egzotik ve/veya deneysel bir yeteneğe işaret ediyor.
CIA bu noktada, ölümcül ya da ölümcül olmayan yeni düşman hedefleme yöntemleri geliştirmesi ya da geliştirilmesini desteklemesiyle tanınıyor. Örneğin, yüksek patlayıcılı bir savaş başlığı yerine bir dizi açılır bıçak benzeri bıçağa sahip olan Hellfire füzesinin özel düşük yan hasarlı AGM-114R9X versiyonunun geliştirilmesinde Teşkilatın parmağı vardır.
Başka pek çok uygulama alanı da bulunmaktadır. Askeri gemilere karşı kullanıldığında, gemiyi çevrimdışı hale getirmekten ya da en azından hareket etmesini engellemekten ve ateş etmeden daha savunmasız bırakmaktan bahsediyoruz.
Sonuç olarak, Wired'ın raporu sınırlı ayrıntılar sunsa da, burada açıklanan gemi durdurma kabiliyeti ABD hükümetinin elinde bulundurması mantıklı olacaktır.