Cavit Bey, Türkiye'de liberalizmin ve dışa açılmanın hem tatbikatçısı hem de teorisyeni sembol isimlerinden biri olarak, bize, bu sorunun köklerinin serimlenebileceği tarihi çerçeveyi ve malzemeyi vermektedir.

Konunun ehemmiyeti ve derinliğinin anlaşılabilmesi bakımından tarihe uzanarak bürokratik tahakküm ve bürokratik vesayetin dönüşümü üzerinde düşünmek isabetli olacaktır.

Mülkiyet hakkına saygı uzun vadede o topluma kazandırıyor, müdahale ise uzun vadede kaybettiriyor… İnsanlığın büyük medeni birikiminin ardında mülkiyet hakkı, teşebbüs hürriyeti ve piyasanın yattığını unutmayalım.

CHP'nin laiklik anlayışında getirdiği yumuşamayı, bir yanıyla da CHP'nin din işlerine müdahale etmekten vazgeçemeyişini göstermektedir. CHP bugün dahi bu ikilemden kurtulamadığından toplumla ilişkisinde sorunlar yaşamaktadır.

İnkılâp bir tekâmül hamlesidir. Ağır değil, hamleli bir tekâmüldür. Tarihsiz tekâmül olmaz. Geçmişe dayanmayan bir geleceğin temeli yoktur. Bu şartları inkâr eden bir inkılâp anlayışı Batı medeniyetine değil, komünizme mahsustur.

Akıl, karanlıkları aydınlatmış ve muammayı ortadan kaldırmıştır. Akıl ve ilim tabiatı tamamen açıklayacak, insanlara "en doğru ve bahtiyar düzeni" getirecektir.