EastMed Projesi'nin durumu, Türkiye'nin diplomatik başarısı
Avrupa Birliği rekor seviyedeki doğal gaz fiyat zamları ile sıkıştırılıyor ve Avrupa devletleri Rusya'ya ihracatı artırma çağrısında bulunuyor.
EastMed boru hattı; İsrail ve Mısır açıklarındaki kaynakların, Kıbrıs ve Yunanistan üzerinden Avrupa pazarlarına uzanan 1.250 kilometrelik bir boru hattıyla gaz taşımayı amaçlayan 6 milyar avroluk bir projeydi. Fakat özellikle ABD'nin desteğini çekmesinin ardından ölü bir proje haline geldi.
Akdeniz boru hattı için en bariz yol olan Türkiye'yi proje dışında tutmak en büyük sorundu.
Washington, Yunanistan'a bir bildiri göndererek, yeşil olmayan enerji projelerini artık desteklememe kararının çevresel nedenlerini, EastMed projesinin ekonomik ve ticari uygulanabilirliğinin olmamasını ve aynı zamanda projenin bölgede gerilim yaratmasını, desteğini çekmesinin sebepleri olarak gösterdi.
Boru hattı, deniz sınırları ve açık deniz petrol ve gaz aramaları konusunda Kıbrıs, Yunanistan ve Türkiye arasında uzun süredir devam eden gerilimlere neden oluyor. Türkiye, Kıbrıs Türkleri'ne veya Türkiye'nin kıta sahanlığına ait olduğunu iddia ettiği bölgelerde doğalgaz sondajı yaparak Güney Kıbrıs'ı ve AB'yi kızdırdı ve ayrıca Libya ile Yunanistan ve Kıbrıs'ın bir "deniz gaspı" olarak gördüğü bir anlaşma imzaladı.
Proje o dönemde , Trump yönetimi ve eski İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu tarafından desteklendi.
Boru hattı projesinin ABD'nin desteğini çekmesinden sonra bir bakıma ölü bir proje haline gelmesi Ankara tarafından memnuniyetle karşılanıyor.
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise bu durumu bir zafer olarak görüyor. Erdoğan yakın zamanda yaptığı açıklamada "İsrail gazı Avrupa'ya getirilecekse, bu ancak Türkiye üzerinden yapılabilir. Oturup şartları konuşabiliriz.” ifadelerini kullandı.
Boru hattı, Yunanistan'daki tüm siyasi gruplar tarafından geniş çapta desteklenmişti ve gelinen noktada ABD'nin politika değişikliği, Türkiye'ye bir ödül olarak görülüyor. Aynı zamanda Washington, Rusya ile artan gerilimler sayesinde Ankara ile ilişkileri iyileştirmeye çalışıyor.
Amerika Birleşik Devletleri'nde Uluslararası İlişkiler Profesörü olarak görev yapan Constantinos Filis, “ Bu durumu, Türkiye tarafından elde edilen diplomatik bir zafer olarak kabul etmek çok mantıklı” tespitinde bulunuyor.
EastMed boru hattı, yılda 9 milyar ila 12 milyar metreküp doğalgaz taşıma kapasitesine sahip olan ve dünyanın en uzun sualtı boru hatlarından biri olarak nitelendirilyordu. Ayrıca Avrupa'nın Rus gazına olan bağımlılığını azaltmayı hedefliyordu.
Brüksel merkezli Politico tarafından yayımlanan analiz gdh.digital tarafından çevrilmiştir.