Fransa Savunma Bakanlığı: Bayraktar TB2 Türkiye için dönüm noktası oldu
Fransa Savunma Bakanlığı, Türkiye'nin önde gelen İHA üreticisi ve ihracatçısı Baykar'ın tesislerinin detaylı uydu görüntüleri ve analizlerini içeren açık kaynak raporu tarzındaki kapsamlı istihbarat belgesinde Türkiye'nin büyüyen İHA endüstrisini inceledi.
“Egemenlik odaklı hükümet, ulusal güvenliği modernleştiriyor ve millileştiriyor” denilen raporda, özellikle insansız hava araçlarında, Türk şirketlerin başrol oynadığı bir ilerleme kaydedildiği vurgulanıyor.
Fransız Savunma Bakanlığı raporu Türkiye'nin ekonomisini modernleştirdiğini ve ihracatını otomobil, petrokimya ve elektronik gibi yüksek değerli üretime kaydırdığını vurguluyor. Buna paralel olarak Türkiye'nin savunma sanayisinin de yabancı kaynaklara bağımlılıktan kendi kendine yeterlilik ve yerlileşmeye doğru evrildiği belirtiliyor.
Ar-Ge tabanlı ulusal çıkar odaklı savunma sanayi
Ar-Ge'ye yönelik sübvansiyonların artırılması, savunma sektöründeki küçük ve orta ölçekli işletmelerin (KOBİ'ler) desteklenmesi ve kamu-özel sektör ortaklıklarının oluşturulması gibi girişimler, yerel inovasyonu teşvik etmek için hızlandırılmıştır. Üniversiteler, araştırma enstitüleri ve özel şirketler, yaptırımların getirdiği teknolojik engelleri aşmak için savunma kuruluşlarıyla birlikte çalışmak üzere harekete geçirildi. Bu da Türkiye'nin teknoloji sektöründeki çeşitli oyuncular arasında sinerjinin artmasına yol açmıştır.
Raporda Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Mavi Vatan doktrini ile enerji kaynaklarına erişim ve savunma bağımsızlığı sağlayarak Türkiye'yi ulusal çıkarlara odaklanmış egemen bir güç olarak konumlandırmayı hedeflediği belirtiliyor.
Raporda aynı zamanda, “Türkiye'nin hedefi yabancı silahlara bağımlılığı ortadan kaldırmak ve büyük ölçekli ihracat yapabilen ulusal bir savunma sanayii kurmaktır” deniyor.
Yaptırımlar Türk Savunma sanayiini güçlendirdi
S-400 nedeniyle uygulanan ve Türk Savunma sanayi şirketlerinin Kanada optronikleri (L3/Wescam MX-15D) ve Avusturya motorları (Rotax 912) gibi bileşenlere ulaşamamasının Türk Ar-Ge gelişimini hızlandırdığını söyleyen Fransız Savunma Bakanlığı bu durumun TUSAŞ ve Baykar gibi kilit şirketlerin yetkinliklerin arttırdığını ve yerli İHA'ların geliştirilmesine yönelik ulusal (Anka) ve özel (TB1, TB2) girişimlerin başarılı şekilde geliştiğini vurguladı.
Türk şirketleri yerli bileşenler geliştirme çabalarını hızlandırdı. Bu durum, ithal teknolojilerin yerli çözümlerle değiştirilmesini amaçlayan araştırma ve geliştirme (AR-GE) yatırımlarının artmasına yol açmıştır. Aselsan, TAI ve Baykar, dış tedarik kaybını telafi etmek için iç üretim kapasitelerini güçlendirmiştir.
TB2 Dönüm noktası oldu
Fransız Savunma Bakanlığı raporunda, Rusya'dan S-400 alımının ardından Türk savunma ithalatına getirilen kısıtlamaların Türk Ar-Ge'sini hızlandırdığı, TUSAŞ ve Baykar gibi kilit şirketleri güçlendirdiği ve Anka, Bayraktar TB1 ve Bayraktar TB2 gibi yerli İHA girişimlerini ilerlettiği belirtildi. Rapor, Bayraktar TB2 İHA'yı “gerçek bir best seller” olarak tanımlıyor ve Karabağ ve Ukrayna gibi çatışmalardaki kayda değer başarılarını vurguluyor.
“TB2'nin operasyonel başarısı sadece Türkiye'nin bölgesel bir güç olarak konumunu güçlendirmekle kalmadı, aynı zamanda ihracat dostu bir ortam oluşturmak amacıyla giderek daha agresif hale gelen ihracat stratejisinde de bir dönüm noktası oldu,” diyen Fransa bakanlık raporu “Türkiye; Azerbaycan, Ukrayna, Katar ve diğer bazı Afrika ve Asya ülkeleri gibi ülkelere yaptığı satışlarla önde gelen bir askeri İHA ihracatçısı haline gelmiştir.
Savunma Sanayi Türk diplomasisini ve uluslararası ilişkilerini güçlendirdi
Bu ihracatlar sadece önemli gelirler sağlamakla kalmamış, aynı zamanda Türkiye'nin stratejik ittifaklarını güçlendirmesini de sağlamıştır,” diyerek savunma sanayinin ülke diplomasisi ve uluslararası ilişkilerdeki rolüne de dikkat çekti.
Türkiye’nin Afrika Açılımı stratejisi bakımından da Türk S/İHA zeminindeki gelişmelere değinen Fransız bakanlık “2019'dan bu yana, Türk insansız hava aracı endüstrisinin Afrika kıtasına en az 97 Bayraktar TB2 (sözleşmeli / görsel olarak onaylanmış ihracat) dahil olmak üzere 130'dan fazla uçak ihraç ettiği bildirildi,” dedi.
Raporda Afrika konusunda “Kıtadaki müşteri sayısı resmi olarak 15 olmakla birlikte, bu sayının daha yüksek olması ve Angola, Mozambik ve Mısır gibi ülkelerin yakın zamanda TB2'leri edinmeye ilgi duyduklarını ifade etmeleriyle birlikte, potansiyel ülkeler listesinin büyümeye devam etmesi bekleniyor. Halihazırda Türk İHA'larını kullanan ülkelerin de yeni partiler satın alması bekleniyor,” denildi.
S/İHA diplomasi olarak anılan dış ilişkiler bağlamında Orta Doğu ilişkilerini de değerlendiren raporda “Baykar ile Riyad arasında Akıncı İHA'nın Suudi topraklarında üretilmesine ilişkin bir iş birliği anlaşmasının imzalanması, Krallığın bu Pazar segmentinde Türk ekosistemine doğru net bir yönelime işaret ediyor,” denildi. Bu açıdan stratejik müttefiklik ilişkilerine katkısına değinilen savunma sanayi başka anlaşmalara yol açan öncülüğüne de “Bu anlaşmanın imzalanması başka ittifaklara da kapı açmıştır. Baykar ile SAMI arasında yerel üretim ve teknoloji transferi, Aselsan ve Roketsan ile Suudi NCMS şirketi arasında ise elektronik ve silah sistemleri için mutabakat zabıtları imzalandı. BAE'nin 120 adet TB2 daha satın alması için de görüşmeler devam ediyor. Emirlik şirketi EDGE tarafından pazarlanan mühimmatların Baykar'ın portföyündeki İHA'lara entegrasyonu konusunda da anlaşmaya varıldı” denilerek atıf yapıldı.
Raporda, “İnsansız hava araçları (İHA), son yıllarda ihracat pazarında önem kazanan Türk ürünleri arasında yer alıyor. Bu dinamik büyük ölçüde, Türkiye'yi bir güvenlik tedarikçisi olarak konumlandırmayı amaçlayan çok düzeyli ve çok yönlü bir dış politikanın uygulanmasından kaynaklanmaktadır,” cümleleri ile Türkiye’nin bir güvenlik aktörü olarak güçlendiğine işaret ediliyor.
TB2’nin Ukrayna savaşında aldığı rol ve bu rolün Türkiye’ye kazandırdığı siyasi-askeri ekonomik zemine vurgu yapan raporda TB2 için “TB2'nin Ukrayna çatışması sırasında, özellikle de çatışmanın ilk aylarında ülkenin direnişinin bir sembolü haline gelen göz kamaştırıcı başarıları”na işaret edildi.
Ukrayna üzerinden Avrupa’nın TB2 ilgisinin realitesine de değinen rapor “TB2, Polonya, Romanya, Arnavutluk ve Kosova'nın önemli sayıda İHA edinmesiyle Avrupa kıtasında artan bir ilgi uyandırmaya devam etmektedir,” diyerek Baykar’ın ve TB sınıfı S/İHA’ların hala Avrupa’nın gündeminde olduğunu vurguladı. Raporda Avrupa ülkelerine 70 TB sınıfı Baykar S/İHA modelinin satıldığına dair bir grafik de yer aldı.
Bu bağlamda, insansız hava aracı üreticisi Baykar’ın Türkiye'nin doğrudan etkili olduğu alanlarda önemli ihracat sözleşmeleri almayı başardığını belirtmek gerekmektedir, diyen rapor Türk savunma sanayinin Türk dış ilişkilerinde bir ilişki kurucu faktör olduğunu vurguladı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Afrika ülkelerine yaptığı kapsamlı tur (her yıl en az bir tane), 2017'den bu yana 30 devletle askeri iş birliği anlaşması imzalamasına fırsat verdi.
Fransız Savunma Bakanlığı raporunda Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Türkiye'yi, davranışlarını yalnızca ulusal çıkarlarının belirlediği egemen bir güç haline getirmek olan bir grand stratejiye bağlı hareket ettiğini belirtti.
Fransız bakanlık Türkiye'nin savunma sanayinin geliştirilmesi ve modernizasyonu hedefini "Amaç, her türlü kabiliyet bağımlılığından kurtulmak ve böylece Mavi Vatan hedeflerine engelsiz bir şekilde ulaşmaktır. Ana hedeflerden biri, silahlanmada dışa bağımlılığı azaltmak ve üretimini büyük ölçekte ihraç edebilen ulusal bir denizcilik endüstrisine geçiş yapmaktır," şeklinde vurguladı.
"Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın liderliğinde Türkiye, yabancı teknolojilere olan bağımlılığını azaltma çabalarını hızlandırmıştır, diyen Fransız Savunma Bakanlığı Türkiye'nin savunma sanayi sektöründeki bağımsızlaşma girişimlerine sık atıflar yaptı.