5816 Sayılı Kanun nedir? Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Kanunu 5816 kaldırıldı mı?

5816 Sayılı Kanun nedir?

Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Kanunu 5816, 25 Temmuz 1951 tarihinde Türkiye'de yürürlüğe giren bir yasadır. Bu kanun, Mustafa Kemal Atatürk'ün anısına ve onunla ilgili eserlere yönelik hakaret ve saldırıları cezalandırmayı amaçlar. Kanun, Atatürk'ün manevi şahsiyetini korumayı hedefler ve bu tür suçları işleyenlere hapis cezası öngörür.

Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Kanunu 5816 kaldırıldı mı?

Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Kanunu 5816, Atatürk'ün mirasını ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusunun anısını korumayı amaçlayan özel bir yasadır. Bu kanun, Atatürk'ün kişiliğine ve onunla ilgili değerlere yönelik herhangi bir hakaret veya saldırıyı önlemek için yürürlüktedir. 5816 kanunu işte bu sebeplerden dolayı kaldırılmamış ve uygulanmasına devam edilmektedir.

5816 sayılı kanun maddeleri, içeriği, mevzuatı

Madde 1 - Atatürk'ün hatırasına alenen hakaret eden veya söven kimse bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. - Atatürk'ü temsil eden heykel, büst ve abideleri veyahut Atatürk'ün kabrini tahrip eden, kıran, bozan veya kirleten kimseye bir yıldan beş yıla kadar ağır hapis cezası verilir. - Yukardaki fıkralarda yazılı suçları işlemeye başkalarını teşvik eden kimse asıl fail gibi cezalandırılır.

Madde 2 - Birinci maddede yazılı suçlar; iki veya daha fazla kimseler tarafından toplu olarak veya umumi veya umuma açık mahallerde yahut basın vasıtasıyla işlenirse hükmolunacak ceza yarı nispetinde artırılır. - Birinci maddenin ikinci fıkrasında yazılı suçlar zor kullanılarak işlenir veya bu suretle işlenmesine teşebbüs olunursa verilecek ceza bir misli artırılır.

Madde 3 - Bu kanunda yazılı suçlardan dolayı Cumhuriyet savcılıklarınca re'sen takibat yapılır.

Madde 4 - Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Madde 5 - Bu kanunu Adalet Bakanı yürütür.

5816 sayılı kanun ne zaman kaldırılacak?

Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Kanunu olarak bilinen 5816 sayılı kanun kaldırılmamıştır. TBMM’nin gündemine ise bu kanunun kaldırılması yönünde herhangi bir çalışma yoktur.

Bakanlar Kurulu tasarısı olarak Başbakan Adnan Menderes ve kabinesi tarafından Meclis’te kabul edilmeden önce derin tartışmalara konu olmuştu. Kanunun müzakerelerine Meclis’in 4 Mayıs 1951 tarihli 72. birleşiminde müzakereye başlandı.

Kanun Meclis’ten geçmeden önce de geniş tartışmaların odağına oturdu. Öyle ki yasa, yalnızca iki oy farkla, 7 aleyhe 9 lehte Meclis Komisyonu’ndan geçti.

Meclis müzakerelerinde ilk söz alan milletvekilleri, milli başarıların tek bir şahsa atfedilemeyeceği, şahsa özel kanun çıkarmanın doğru olmadığı, Anayasanın 69. maddesi gereğince Türklerin eşit oldukları, bu nedenle çıkarılan kanunun eşitliğe mugayir olduğu yönünde açıklamalarda bulundu.Hemen abone ol

Meclis’te söz alan ve daha sonra Menderes tarafından Adalet Bakanı olarak tayin edilecek DP Ankara milletvekili Osman Şevki Çiçekdağ, tasarının Atatürk’ün fani olan şahsını, tarihin tenkit sınırları dışına çıkarmak, tarafsız araştırmalara ve hükümlere engel olmak gibi bir maksadı ortaya çıkaracağını ifade etti. Çiçekdağ, “Yaşayan bir Atatürk’e imtiyaz tanımayan Anayasa, ölü bir Atatürk’e de böyle bir imtiyazı tanımaz” diye konuştu.

Konya milletvekili Abdurrahman Fahri Ağaoğlu ise “Ceza kanunu faşist bir memleketten alındığı” yönünde bir eleştiri getirerek, “Heykellere saldırıları, bu kanunun çıkmasını isteyenler yapmaktadır” görüşünü savunmuştu.

5816 sayılı kanun kim çıkardı?

Cumhuriyetin ilanı sonrasında, Atatürk kendi heykellerini okullara ve şehirlerin meydanlarına diktirdi. Vefatının ardından da hükümetler bu uygulamayı devam ettirdi.

Ancak Demokrat Parti’nin iktidara gelmesinin ardından ülkenin birçok noktasında bu heykellere yönelik saldırılar başladı, çeşitli kişi ve gruplar Atatürk heykellerini ve fotoğraflarını tahrip ederek hükümetin dikkatini çekti.

Bunun üzerine Demokrat Parti hükümeti kanunla önlem aldı. Neticede 25 Temmuz 1951’de 5816 sayılı Meclis’te kabul edildi.

5816 sayılı kanun kalkarsa ne olur?

5816 sayılı kanun kapsamında aşağıdaki durumlar suç olarak kabul edilir ve cezalandırılır:

Atatürk'ün Anısına Hakaret veya Saldırı: Atatürk'ün manevi şahsiyetine yönelik hakaret, saldırı veya küçük düşürücü davranışlarda bulunmak.

Atatürk'ün Eserlerine Hakaret veya Saldırı: Atatürk'ün büstleri, heykelleri, resimleri ve anıtlarına zarar vermek, tahrip etmek veya hakaret etmek.

Bu suçları işleyenler için 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası verilebilir. Suçun basın ve yayın yoluyla işlenmesi durumunda ise ceza yarı oranında artırılır. Eğer 5816 nolu kanun kaldırılırsa kişiler bu suçtan hüküm giymez.