ABD'nin Avrupa savunmasına bağlılığı konusunda şüpheler artarken Brüksel askeri istihbarat sağlamak üzere yeni bir uydu ağı kurmayı araştırıyor.

Başkan Donald Trump'ın bu ay Ukrayna ile istihbarat paylaşımını durdurmasının Avrupa'nın Amerika'ya olan bağımlılığını vurgulamasının ardından, sistem kısmen ABD'nin kapasitesinin yerini almayı hedefliyor.

Savunma ve Uzay Komiseri Andrius Kubilius Financial Times'a yaptığı açıklamada “Jeopolitik durumdaki değişiklikler göz önüne alındığında, Avrupa Komisyonu güvenlik için jeo-uzamsal istihbarat desteğini geliştirmek üzere uydu kapasitelerini genişletmeyi düşünüyor” dedi.

Yeni uydu ağı, kuvvetlerin hareketi gibi tehditleri tespit etmek ve askeri eylemleri koordine etmek için kullanılacak. Görüşmeler henüz başladı ancak Litvanyalı yetkili, bloğun navigasyon ve yeryüzü gözlemi için kullanılan diğer programları tamamlayacak bir ağa ihtiyaç duyduğunu söyledi.

İklim değişikliği ve doğal afetleri izleyen ancak sadece 24 saatte bir görüntü üreten alçak yörüngeli Copernicus'tan daha sık güncellenmiş bilgi üretmesi gerekecektir.

Proje pahalı olacak

Projenin pahalı olacağını ve inşa edilmesinin zaman alacağını kabul eden Kubilius, üye ülkelere “geçici bir ticari yaklaşım” isteyip istemediklerini soracağını söyledi.

“Devlete ait bir yeryüzü gözlem hizmeti olarak özel bir sistem yaratmak istiyoruz. Bu sistem yüksek teknolojiye ve yüksek veri kullanılabilirliğine sahip olacak.”

En iyi ticari sistemlerin her 30 dakikada bir güncellemelerle hedefleri ve askeri konuşlanmaları takip edebildiğini söyledi.

Komisyon ayrıca alçak Dünya yörüngesinde kendi çok yörüngeli geniş bant ağı olan IRIS²'yi de tedarik ediyor. Üye devlet sistemlerini birbirine bağlayacak olan Govsatcom programını da bu yıl tamamlayacak.

Kubilius önümüzdeki hafta açıklanacak savunma planı öncesinde konuştu. Komisyon üye ülkelere 150 milyar Avro tutarında kredi sağlayacak ve bazı savunma harcamalarını mali kuralların dışında tutarak 650 milyar Avro'ya kadar daha harcama yapmalarına izin verecek.

FT tarafından görülen plana göre ayrıca üye devletler Komisyon'dan silah tedarik etmesini isteyerek daha iyi fiyatlar elde etmek için talebi bir havuzda toplayabilecek.

Komisyon harcamaların nasıl kısıtlanacağını henüz belirlemedi ancak Başkan Ursula von der Leyen fonların Avrupa ürünlerine harcanması gerektiğini söyledi.

AB dışı ülkeler de katılabilir

Kubilius bu kapsama Norveç ve “umarım” İngiltere'nin de dahil olacağını söyledi.

Türkiye'nin ise “hala tartışılmakta olduğunu” söyledi. Ancak AB dönem başkanlığını yürüten Polonya'nın Başbakanı Donald Tusk'ın 13 Mart'ta Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüştüğünü ve bunun “görünür bir sembol” olduğunu belirtti.

Fonların Ukrayna'dan silahlı kuvvetleri için silah alımında da kullanılabileceğini söyledi. Bu silahların Batı'dakilerin yarı fiyatına olduğunu ve “tabii ki Ukrayna ekonomisini desteklediğini” söyledi.

Kubilius, planın AB ülkelerinin ABD'ye aşırı bağımlı olduğu stratejik alanları vurgulayacağını söyledi. Bunlar arasında hava ikmal kapasitesi, havadan havaya yakıt ikmali ve hava uyarı ve kontrolü yer alıyor.

Kubilius ayrıca 500 milyar Avroya mal olabilecek bir füze savunma sistemine de öncelik verecek.