ABD Kongresi’nden E-7 Wedgetail programının iptaline karşı ilk adım

Komite, 2026 yılı savunma bütçesi taslağına programın devam etmesini sağlamak amacıyla 600 milyon dolarlık prototipleme fonu eklenmesini önerdi. Bu hamle, Kongre’nin E-7 platformuna verdiği desteğin açık bir göstergesi olarak değerlendiriliyor.

Pentagon’un geri adımı ve gerekçeleri

ABD Hava Kuvvetleri, yükselen maliyetler ve platformun muharebe ortamında hayatta kalabilirliğine dair endişeleri gerekçe göstererek E-7 alımını iptal etme yönünde karar almıştı. Programın birim maliyeti 2023’te tahmin edilen 588 milyon dolardan 724 milyon dolara yükselmişti. Pentagon, erken uyarı görevlerinin uzun vadede uydu tabanlı sistemlere kaydırılması gerektiğini savunuyor.

Yetkililer, bu yeni yaklaşımla daha düşük maliyetli, daha dağınık ve hedef alınması zor çözümler üretilebileceğini ifade ediyor. Ancak Kongre üyeleri, bu tür bir geçişin operasyonel boşluk yaratabileceği ve stratejik riskler doğurabileceği konusunda uyarıyor.

Konuya dair tartışmalar yalnızca siyasi düzeyde değil, askeri çevrelerde de yoğun yankı bulmuş durumda. Aralarında dört yıldızlı generallerin de bulunduğu 16 emekli ABD Hava Kuvvetleri komutanı, Kongre’ye gönderdikleri açık mektupta şu ifadelere yer verdi:

E-7 gibi gelişmiş hava erken uyarı ve komuta kontrol sistemlerinin yeterli sayıda tedarik edilmemesi, ABD’nin küresel hava üstünlüğünü tehlikeye atar.

Generaller, hava sahası kontrolü ve entegre hava savunma sistemlerinin etkin yönetimi için E-7 gibi platformların hayati öneme sahip olduğuna dikkat çekti.

Uluslararası kullanım ve stratejik etki

E-7 Wedgetail, halihazırda Avustralya, Güney Kore, Birleşik Krallık, Türkiye ve NATO tarafından aktif şekilde kullanılan bir sistem. ABD’nin bu platformu benimsemesi, müttefik kuvvetlerle birlikte çalışabilirliği artıracağı gibi, hava sahası kontrol yeteneklerini de önemli ölçüde modernize edecekti.

Bu bağlamda bazı Kongre üyeleri, “ortak operasyon kabiliyeti” hedefinin E-7 programı olmadan zayıflayacağı görüşünü savunuyor.