ABD Mısır'a 1,3 milyar dolarlık askeri yardımı onayladı

Dışişleri Bakanlığı sözcüsü yaptığı açıklamada, Biden yönetiminin ülkedeki insan hakları konusunda süregelen endişelere rağmen ABD müttefikine bu yönetim döneminde ilk kez bu yıl 1.3 milyar dolarlık tahsisatın tamamını verdiğini söyledi.

Duyuru, Washington'un Gazze'deki savaşı sona erdirecek bir ateşkes anlaşması için İsrail ile Hamas arasında şimdiye kadar başarısızlıkla sonuçlanan görüşmelerde arabuluculuk yapmak üzere uzun süredir ABD'nin müttefiki olan Kahire'ye büyük ölçüde bel bağladığı bir dönemde geldi.

ABD'nin Mısır'a tahsis ettiği 1.3 milyar dolarlık dış askeri finansmanın 320 milyon doları şartlara tabi olduğundan son yıllarda bu miktarın en azından bir kısmı kesildi.

Dışişleri Bakanı Antony Blinken Kongre'ye yaptığı açıklamada, “ABD'nin ulusal güvenlik çıkarlarını” gerekçe göstererek bu yıl Mısır'ın insan hakları siciliyle ilgili 225 milyon dolarlık bir sertifika şartından feragat edeceğini söyledi.

Sözcü, “Bu karar bölgesel barışın ilerletilmesi ve Mısır'ın ABD'nin ulusal güvenlik önceliklerine, özellikle de Gazze için bir ateşkes anlaşmasının sonuçlandırılması, rehinelerin evlerine dönmesi, ihtiyaç sahibi Filistinlilere insani yardımın artırılması ve İsrail-Hamas çatışmasının kalıcı bir şekilde sona erdirilmesine yardımcı olmak için özel ve devam eden katkıları açısından önemlidir” dedi.

Senato Dış İlişkiler Komitesi'nin Orta Doğu alt komitesine başkanlık eden Demokrat Chris Murphy, Washington'un daha önce insan hakları gerekçesiyle Mısır'dan askeri yardımı esirgediğini ancak bu ülkeyle stratejik ilişkilerini sürdürdüğünü söyledi.

Murphy, “Mısır'ın son derece baskıcı otokratik bir devlet olduğu bir sır değil ve bu gerekliliklerden feragat ederek bu gerçeği görmezden gelmek için iyi bir neden göremiyorum” dedi.

Kahire, Cumhurbaşkanı Abdülfettah El Sisi hükümeti döneminde işkence ve zorla ortadan kaybolmalar da dahil olmak üzere yaygın suiistimal suçlamalarına rağmen Washington'un yakın bir bölgesel müttefiki olmaya devam etti.

Sisi Mısır'da siyasi tutuklular olduğunu reddediyor. İstikrar ve güvenliğin her şeyden önemli olduğunu ve yetkililerin iş ve barınma gibi temel ihtiyaçları sağlamaya çalışarak hakları desteklediğini söylüyor.

Filistinli militanların 7 Ekim'de İsrail'in güneyine düzenlediği saldırıların tetiklediği Gazze savaşı, Washington'un ateşkes görüşmeleri gibi diplomatik çabalarda Kahire'ye olan güvenini arttırdı. Gazze'deki Filistinliler için çok ihtiyaç duyulan insani yardım da Mısır'dan geliyor.

Gözaltılar devam ediyor

Blinken geçen yıl da insan hakları koşullarıyla ilgili benzer bir feragatname yayınlamış ancak Mısır'ın siyasi tutukluların serbest bırakılması konusunda “açık ve tutarlı bir ilerleme” kaydedememesi nedeniyle askeri yardımın bir kısmını durdurmuştu .

Sözcü, bu yıl Mısır'ın siyasi mahkumlar konusunda yeterli çabayı gösterdiğine karar verdiğini söyledi.

Sözcü, Mısır'ın yargılama öncesi tutukluluk ve daha geniş anlamda ceza kanunu reformu için yasa taslağı hazırlama çabalarını, bazı siyasi mahkumları serbest bırakmasını ve sivil toplum kuruluşlarına yönelik yabancı fonlarla bağlantılı seyahat yasakları ve mal varlıklarının dondurulmasına son verme hamlesini örnek gösterdi.

Hak grupları, tutuklu yargılamaya ilişkin yasa taslağının kötü niyetli uygulamaları sona erdirmede ne kadar etkili olacağını sorguluyor ve bazı insan hakları avukatlarının seyahat yasağı altında kalmaya devam ettiğini söylüyor.

Washington merkezli Orta Doğu Demokrasi Merkezi'nin savunuculuk direktörü Seth Binder, merkez ve Mısırlı insan hakları grupları tarafından toplanan verilere göre, geçen Eylül ayından bu yana yaklaşık 970 mahkum serbest bırakılırken, aynı dönemde en az 2,278 Mısırlının keyfi olarak tutuklandığını söyledi.

“Mısır'da insan hakları konusunda ilerleme kaydedildiğini söyleyebileceğimiz makul bir değerlendirme yok. Bu büyük bir kriz olmaya devam ediyor” diyen Binder, ülkede hala on binlerce siyasi mahkûmun bulunduğuna işaret etti.

Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Washington'un “mümkün olan en güçlü ABD-Mısır ortaklığını sürdürmek için hayati önem taşıyan somut insan hakları iyileştirmelerinin önemi konusunda Mısır hükümetiyle titiz bir diyalog sürdürdüğünü” söyledi.