Avrupa mühimmat üretimini artırmaya çalışıyor

Ukrayna'daki savaşın beklenmedik yeni bir cephesi var. Avustralya'nın Queensland eyaletinde Alman Rheinmetall ve yerel yüklenici NIOA'nın ortaklaşa sahip olduğu yeni bir mühimmat fabrikası Kiev için on binlerce top mermisi üretiyor.

İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana Avustralya'da inşa edilen ilk tesis olan Maryborough fabrikasındaki çalışmalar iki yıl önce açıldığından bu yana neredeyse hiç durmadı. NIOA'nın CEO'su Robert Nioa, işgücünü güvence altına almak zaman alsa da “şimdi adeta uçuyoruz” dedi.

Mermileri Almanya'ya ihraç eden ve burada Rheinmetall tarafından patlayıcılarla doldurulan şirket, gelecek yıl tesisteki yıllık üretimi yüzde 25 artırarak yaklaşık 55.000 mermiye çıkarmayı planlıyor. Nioa, daha fazla sermaye yatırımıyla yılda 100.000'den fazla mermi üretebileceğini söylüyor.

NIOA gibi dünya çapındaki diğer savunma şirketleri de, hükümetlerin Ukrayna'ya silah sevkiyatı yapması nedeniyle azalan ulusal stokları yenilemek için mühimmattan roket motorlarına ve füzelere kadar her şeyin üretimini arttırdı.

Bazı Avrupalı silah üreticileri son iki buçuk yılda ilerleme kaydederek, genellikle hükümet sözleşmelerini güvence altına almadan önce yatırım yaptılar. Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü'nde savunma tedariki konusunda araştırma görevlisi olan Tom Waldwyn, bazı durumlarda Avrupalı şirketlerin topçu mühimmatı üretimini “savaştan önce ürettiklerinin 10 katına kadar” arttırdıklarını söyledi.

Rheinmetall, Şubat 2022'den önce yaklaşık 100.000 adet olan NATO standardı 155 mm mühimmat üretimini 2027'den itibaren yılda 1,1 milyon adede çıkarmayı planlıyor. İsveçli Saab, mühimmatı da içeren kara muharebe işinin kapasitesinin son yıllarda ikiye katlanarak yılda 200.000 birime ulaştığını ve yakın gelecekte bunu tekrar ikiye katlayarak 400.000'e çıkarma yolunda ilerlediğini söyledi.

Fransız savunma ve teknoloji grubunun İngiltere'deki iştiraki olan Thales UK, Starstreak kısa menzilli hava savunma sistemini ürettiği ve Saab NLAW tanksavar sistemini monte ettiği Kuzey İrlanda, Belfast'taki tesislerinde benzer şekilde kapasite artışına gitti. Şirket önümüzdeki iki yıl içinde kapasitesini iki katına çıkarmayı ve ardından 2028 yılına kadar tekrar iki katına çıkarmayı planlıyor.

Ancak genel olarak, çabalar hala tedarik zinciri kısıtlamaları nedeniyle engelleniyor ve sektör paydaşları, Avrupa'nın Rusya'nın saldırganlığına karşı koyabilmesi ve aynı zamanda tükenen stokları yeniden doldurabilmesi için çok daha büyük yatırımlara ihtiyaç olduğunu söylüyor.

Özellikle top mermileri ve diğer patlayıcılarda kullanılan nitroselülozun üretilmesi için gerekli olan pamuk linteri gibi hammaddelerde bazı önemli darboğazlar devam etmektedir.

Nioa, “Avustralya ve Müttefik güçler için mühimmat tedarikinde önemli tedarik zinciri sorunları var” dedi ve bunlara “itici gaz olarak kullanılan nitroselüloz” da dahil.

Rheinmetall, tedarik zincirlerini riskten kurtarmak için “pamuk linterleri ve zırhlı çelik” gibi bazı hammaddeler için “güvenlik stokunu” yıllık üretimin yaklaşık üç yılına çıkardığını söyledi.

Norveç hükümeti geçen hafta yaptığı açıklamada, savunma sanayisine yönelik bir planın parçası olarak kritik patlayıcıların ve roket motorlarının üretimini artırmak için yaklaşık 1 milyar NKr (70 milyon £) yatırım yapacağını söyledi.

İngiliz Chemring'in Norveç'teki iştiraki Chemring Nobel ile birlikte bir patlayıcı tesisinin geliştirilmesini değerlendirmek üzere bir fizibilite çalışmasını finanse edecek. Finansman ayrıca Norveç ve Finlandiya hükümetlerinin ortak sahibi olduğu Nammo için yeni bir roket motoru üretim hattı planlarını da içeriyor. Şirket diğer ürünlerin yanı sıra hava savunma füzeleri için roket motorları üretiyor.

Nammo'nun büyük kalibreli sistemler direktörü Vegard Sande roket motorlarının “hava savunma füzelerinin sayısının arttırılmasında tek darboğaz olmadığını ancak kapasiteyi arttırmamız gereken kritik bileşenlerden biri olduğunu” söyledi.

Her ne kadar şirketler kapasitelerini arttırmak için hükümetlerle sözleşme imzalamış olsalar da, üretimi arttırmak zaman alıyor. Sande, “Bir yatırım kararından sonra üretim artışını görmeniz iki ila üç yıl alıyor” dedi.

Ukrayna üçüncü savaş kışıyla yüzleşirken, sektör arz ve talep arasındaki uçurumu kapatmak için daha fazla şey yapılması gerektiğini söylüyor.

Sektörün ticaret organı ASD'nin genel sekreteri Jan Pie, özellikle Avrupa'nın sanayi üssüne on yıllardır yapılan yetersiz yatırımın ardından, üretim seviyelerinin hala gerekenin altında olduğunu söyledi.

“Eğer amaç Rusya'nın saldırganlığına karşı Ukrayna'ya yeterli desteği sağlamak ve Rusya'yı daha fazla saldırganlıktan caydırmak için yeterli askeri kapasite oluşturmaksa, Avrupa'da çok daha fazla ve çok daha hızlı tedarik ve üretim yapmak zorundayız” dedi.

Öte yandan Rusya savaş zemininde hareket ediyor. Kiehl Dünya Ekonomisi Enstitüsü'nün yakın tarihli bir raporuna göre, Kuzey Kore'nin desteği sayesinde Moskova şu anda stoklarını tüketme korkusu olmadan günde yaklaşık 10.000 mermi harcayabiliyor. Benzer bir atış hızıyla Almanya'nın bir yıllık mühimmat üretiminin tamamını 70 gün içinde tüketeceği belirtiliyor.

Bruegel düşünce kuruluşunda kıdemli araştırmacı ve çalışmanın ortak yazarı Guntram Wolff, Rusların büyük fabrika hatlarına sahip olduğunu ve bu hatlarda üretilen silah sayısı korkutucu derecede yüksek olduğunu belirtiyor.

Batı'nın adım atması gerektiğini de sözlerine ekledi. “Bu, ölçekli endüstriyel kapasiteler inşa etmek ve yıllarca ölçekli üretim yapabilmekle ilgili.”

Ancak yöneticiler, bu ölçekte ve zaman içinde üretim yapabilmek için sektörün yatırım yapmak üzere çok daha uzun süreli sözleşmelere ihtiyacı olduğunu söyledi.

Nammo'dan Sande, “Gerekli sermayeyi toplayacak ve sipariş alımına dayalı ağır yatırımlar yapacaksak 10 yıllık bir perspektife ihtiyacımız var” dedi.

Saab'ın CEO'su Micael Johansson da aynı noktayı tekrarladı. Johansson'a göre endüstri, “garantili uzun vadeli sözleşmeler olmaksızın kapasite artırma riskini üstlendiği için ulusların daha uzun vadeli taahhütlerine ihtiyaç duyuyor”.