Azerbaycanlı milletvekilleri: Zengezur koridorunun gerçekleşmesinin önündeki en ciddi engel İran'dır

Azerbaycan ve Türkiye'nin en büyük hedeflerinden biri Türk dünyasını birbirine bağlayan Zangezur koridorunun bir an önce açılmasıdır. 44 gün süren Vatan Savaşı'nın ardından Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Ermenistan ile savaşın durdurulmasına karşı imzalanan belgede Zangezur Koridoru ve diğer tüm iletişim hatlarının açılması konusunda mutabık kalmış ancak Zengezur Koridoru 3 yıldır hayata geçirilememiştir.

Türk dünyasının anahtarı sayılan Zengezur koridoru, Türk birliğinin gelişmesi açısından büyük önem taşımaktadır.

Peki Zengezur koridorunun açılmasını engelleyen sebepler nelerdir?

Azerbaycanlı milletvekilleri, koridorun gecikmesine neden olan dış güçleri gdh'a anlattı.

Milletvekili Azer Badamov gdh'a, Azerbaycan tarafının hem demiryolu inşaatının hem de koridorun açılması için yolun yüzde 90'ını tamamladığını söyledi.

Zangezur Koridoru sadece Azerbaycan, Ermenistan veya Türkiye'nin değil, aynı zamanda küresel ve uluslararası bir proje haline geldi. Çünkü dünyanın dört bir yanında yaşanan olaylar, Zangezur Koridoru'nun açılmasını daha da acil hale getirdi. Ve bugün Zangezur koridorunu açmanın alternatifi yok. Bu nedenle Ermenistan devlet başkanı ile Azerbaycan cumhurbaşkanı arasında tüm üçlü ve beşli toplantılarda tartışılan ana konulardan biri Zengezur koridorunun açılması ile ilgilidir. Azerbaycan tarafından Zangezur koridoruna kadar tüm altyapı modernize edilerek yeniden inşa edildi. Yani demiryolları yeniden yapılıp inşa edildi, karayolları modernize edildi. Ayrıca Nahçıvan'dan Zengezur koridoruna kadar olan altyapı yenileme çalışmaları da tamamlanmak üzere. Geriye kalan mesele, Ermenistan sınırına 40 km kadar olan mesafedir, çünkü Sovyet döneminde bu bölgede bir yol vardı, yani Sovyet döneminde Azerbaycan ile Ermenistan arasında demiryolu işletiliyord. Küçük bir miktar para ile o yol yeniden yapılabilir. Hatta gelen bilgilere göre Rusya heyeti gelip Zangezur koridorundaki altyapıyı tanıdı ve orada değerlendirmeler yapıldı.”

Azer Badamov, İran'ın Zengezur koridorunun gerçekleşmesinin önündeki en büyük engel olduğunu söylüyor.

"İlgili taraf İran'dır. İran bu konuda çok endişeli. Türkiye devlet başkanı Azerbaycan ziyaretinin sona ermesinden sonra bile yaptığı açıklamada Zengezur Koridoru'nun açılmasının İran tarafından engellendiğini söyledi. Diğer şeylerin yanı sıra Ermenistan Dışişleri Bakanı Arorat Mirzoyan, İran'ın koridorun açılmasını engellediğini belirtti. Burada bir soru ortaya çıkıyor, bu İran'ı neden endişelendiriyor? Bence burada üç ana sebep var. Birincisi, Azerbaycan topraklarının işgali sırasında 30 yıldır ablukaya alınan Nahçıvan ile bağlantımız İran üzerinden gerçekleşmeye başladı ve bu bir sır değil. Bu da bir ölçüde İran'a bağımlılığımızı yaratıyor. İran, Zengezur Koridoru açıldıktan sonra Nahçıvan ile bağımızın bağımsız olarak kurulmasını ve bu bağımlılığın ortadan kalkmasını istemiyor. Bu nedenle Zangezur koridorunun açılmasının ters olduğunu söyledi. Bir diğer konu da İran'ın Türk dünyasının birleşeceğinden endişe duymasıdır. Bu sadece Nahçıvan ile yolumuzu açmakla kalmıyor, geniş bir coğrafyayı birleştirerek Orta Asya'ya kadar uzanan geniş bir bölgede birlik oluşturuyor. Bu da dünyada yeni bir Türk gücünün ortaya çıkmasına neden olacak. Hatta Zengezur'u Azerbaycan'dan alıp Ermenistan'a verenlerin amacının Türk dünyasını bölmek olduğunu da belirtmek isterim."

Zengezur koridoruna alternatif bir rota sunan İran, kendi topraklarından geçen trafikle ilgileniyor. Zira Zengezur koridorunun gerçekleşmesi, İran ile Ermenistan arasındaki devlet sınırının kaybolması anlamına geliyor. Şu anda birçok yaptırıma maruz kalan İran, yasaklı ürünlerini Ermenistan üzerinden dış pazara ihraç ediyor. Ancak İran'ın tutumu ne olursa olsun Zengezur koridoru gerçekleştirilecektir.

Zangezur koridorunun açılması ve restorasyonu bu ayrışmayı sona erdirecek ve Türk dünyası birleşecektir. Bu kombinasyon büyük bir ekonomik güç, büyük bir askeri güç yaratır. İran, Türklerin düşmanlar olduğunu defalarca dile getirdi. Bir diğer konu da İran'ın dünya yaptırımlarına maruz kalması ve İran ile Avrupa Birliği ülkeleri ve Batı arasında büyük bir görüş ayrılığının olmasıdır. Yaptırımlar uygulandıkça İran Batı'dan izole oluyor ve Zangezur Koridoru'nun açılması Çin'den İngiltere'ye uzanan geniş bir güzergahın oluşmasının yolunu açıyor. Bu nedenle İran, uygulandıktan sonra bu rotanın geri planda kalmasını ve izole edilmesini istemiyor, bu nedenle İran alternatif bir rota sunuyor. İran, Ermenistan topraklarından Karadeniz'e kendi yolunu açmak istiyor."

Milletvekili Arzu Nagiyev de gdh'a yaptığı açıklamada, İran'ın koridorda gerçekleştirilemeyen diğer çıkarının, yolun NATO birlikleri tarafından korunması ve İsrail'in İran'a yaklaşmasından korkması olduğunu söyledi.

Zangezur koridorunun açılmayacağını ne Ermeniler ne de başkaları söylüyor. Ana sorun, nasıl çalıştığıdır. Demiryolu, otoyol ve diğer iletişim yollarının buradan geçmesi planlanıyor. İran ciddi bir çabayla Zengezur Koridoru açılırsa burada hem NATO birliklerinin hem de İsrail devletinin emniyete alınabileceği konusunu gündeme getirdi. İsrailliler sınırlarına daha da yaklaşabilirler. Rusya Zangezur koridorunu açmak istiyor. Rusya, Zangezur'un en önemli rota olduğunu anlıyor. Rus ekonomisi için en önemli proje Zengezur. Sadece merak ediyorum, yol güvenliğini kim koruyacak? Rusya, Federal Güvenlik Servisi'nin Sınır Birliklerinin burada olması gerektiğini anlıyor. Ancak Ermeni tarafı, yol Ermenistan'dan geçeceği için güvenliğin de Ermenistan tarafından sağlanacağını söylüyor. Orada gümrük sorunları ve sınır kontrol noktaları gündemde."

Azerbaycan Zengezur koridoru ile çok ilgileniyor ve proje Ermenistan, İran gibi ülkeler ne düşünürse düşünsün hayata geçecek.

“Ancak koridorun hayata geçirilmesinin uluslararası bir mesele olduğunu düşünüyorum. Hem Fransa hem de ABD, Rusya'nın bölgeyi terk etmesini istiyor. Rusya'nın bölgede baskın bir rol oynamasını istemiyorlar. Tüm bunların bizim için hiç bir önemi yok. Çünkü güç sahibi Azerbaycan'dır.Onların arzusu ne olursa olsun, bu yol açılmalıdır. Yol, Türkiye ve Azerbaycan'ın çıkarları doğrultusunda kullanıma açılacak."

Zengezur koridorunun hayata geçirilmesi, Azerbaycan ile Ermenistan arasında barış anlaşmasının imzalanmasından sonra mümkün olacaktır. Milletvekilleri bu yılın Ermenistan için barış için son şans olduğunu düşünüyor. 2023'te bir barış anlaşması imzalanırsa, 2024'ün başlarında Zangezur koridorunun açılması mümkün olacak.