Cattelan'ın duvara bantlı muz eseri yine yendi: 6,2 milyon dolarlık eser gündemde

"Komedyen" ve tekrarlayan olaylar

Müzeden yapılan açıklamada, güvenlik ekibinin hızlı bir şekilde hareket ettiği, muzun yerine yenisinin konulduğu aktarıldı. Muzun, Cattelan'ın talimatlarına göre düzenli olarak değiştirildiği vurgulandı. Cattelan’ın eseri, 2019’da sergilendiği ABD’de performans sanatçısı David Datuna tarafından yenmişti.

2023’te ise Güney Kore’deki Leeum Sanat Müzesi'nde bir öğrenci, aç olduğunu söyleyerek sanat eserini yemişti. Kasım 2024’te ise Çinli iş adamı Justin Sun, "Comedian"ı 6,24 milyon dolara satın almış, daha sonra tüketmişti.

Duvara yapıştırılan bant gerçekten sanat mıdır?

Tüm olay, Art Basel Miami’de Cattelan’ın bir muzu duvara "Duck Tape" adı verilen güçlü bir bantla yapıştırmasıyla başladı. “Komedyen” adlı eserin 120 bin dolara alıcı bulması minik bir infial yaratmış ve herkesin bu eseri konuşur hale gelmesini sağlamıştı. Sanatçı, muzu bir pazardan yaklaşık 2 liraya satın almıştı.

Performans sanatçısı David Datuna’nın sergi esnasında muzu yiyip bir performans sanatı sergilediğini ilan etmesiyle birlikte sosyal medyada mizahi gönderiler ve "Bu da sanat mı yahu!" ana fikirli haberler çoğaldı. Birçok marka "duvara bantlanmış muz"u bir pazarlama malzemesi olarak kullanmaya başladı.

"Bunu ben de yaparım!" sanatı ve eleştirel yaklaşım

Pek çok kişi, "Sıradan bir muz nasıl sanat eseri olabiliyor?", "Bu kadar basit ve emeksiz bir şeyden sanat eseri olur mu?" gibi soruları sordu. "Duvara bantlanmış muz", ilk bakışta çok sıradan ve saçma gelse de bunun arkasında bir sanat ve sanatçı öyküsü var. İtalyan sanatçı Cattelan, hiciv yaptığı eserlerle meşhur. 59 yaşındaki sanatçı, bugüne kadar "duvara bantlanmış muz" kadar olmasa da ses getiren eserleriyle biliniyor.

Milano’daki borsa binasının önüne yerleştirdiği “L.O.V.E.” isimli orta parmak heykeli, “America” adını verdiği kanalizasyon sistemine bağlı altın klozet yerleştirmesi gibi eserleriyle tanınıyor. Cattelan bu eserler sayesinde kurumlara, kurumsal yapılara, bireysel davranış ve algı biçimlerine yönelik bir eleştiri getiriyor. Malzemeleri, nesneleri ve türlü durumları farklı bağlamlarda kullanıyor.

Çağımızın aynası: "Hepimiz o muzun parçasıyız"

Cattelan bu tarz bir çalışmayı daha önce de yapmış, 1999’da bir galeri müdürünü duvara bantlamıştı. Bu nedenle “duvara bantlanmış muz” sanatçının genel üslubunun bir devamı olarak değerlendiriliyor. Eser, sanat dünyasındaki değer algısına ve piyasanın işleyişine yönelik bir eleştiri sunuyor.

Basit bir muza ödenen yüksek bedel, sanat yoluyla gelir adaletsizliği ve sınıfsal farklara dikkat çekiyor. Cattelan, neredeyse hiçbir maliyeti olmayan bir nesneyle sanat piyasasının sınırlarını sorguluyor.

Bazı eleştirmenlere göre eser, asıl anlamını sergilendikten sonra sosyal medya ve dijital ortamda kazandı. İnsanların fotoğraf çekmesi, paylaşması ve tartışmasıyla eserin parçası haline gelmesi, etki alanını genişletti.

Cattelan’ın, eserin alay konusu olacağını öngördüğü düşünülüyor. Tepkiler de bu sürecin bir parçası haline gelerek, eseri çağın ruhunu yansıtan bir simgeye dönüştürdü.