CNN: Vietnam’dan beri görülmedi: Analizler İsrail’in Gazze’ye 2000 kiloluk yüzlerce bomba attığını gösteriyor

İsrail’in Gazze’deki sivil yerleşim yerlerine yönelik saldırıları devam ediyor. 20 binden fazla sivilin katledildiği Gazze’deki durum, tüm dünyanın gündeminde. İsrail’e yönelik uluslararası baskı artarken, CNN ve yapay zeka şirketi Synthetaic, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının yıkıcı etkisini araştırdı.

İşte o araştırma: 

CNN ve yapay zeka şirketi Synthetaic'in analizlerine göre İsrail, Gazze'deki savaşının ilk ayında yüzlerce devasa bomba attı; bunların çoğu, 300 metreden daha uzaktaki insanları öldürebilecek veya yaralayabilecek kapasitedeydi.

Savaşın ilk günlerine ait uydu görüntüleri, 2000 kiloluk bombaların geride bıraktığı kraterlerle tutarlı, çapı 12 metrenin üzerinde 500'den fazla çarpma krateri tespit etti. Bu bombalar, ABD’nin terör örgütü DEAŞ’a attığı bombaların 4 katı.

Silah ve savaş uzmanları, artan ölü sayısı ile 2000 kiloluk bomba gibi ağır mühimmatların yaygın kullanımı arasında bağlantı kuruyor. Bilindiği gibi Gazze'nin nüfusu, sıkışık bir şekilde toplanmış durumda, dolayısıyla bu tür ağır mühimmat kullanımının derin bir etkisi var.

Çatışmalarda sivillerin kaybını en aza indirmeye odaklanan Washington DC merkezli bir grup olan CIVIC'in savunucusu ve hukukçu John Chappell şunları söyledi:

Gazze gibi yoğun nüfuslu bir bölgede 2000 kiloluk bombaların kullanılması, bölgenin toparlanmasının onlarca yıl alacağı anlamına geliyor. 

İsrail, Gazze'deki yıkımın boyutu nedeniyle uluslararası düzeyde baskı altına girdi; hatta sadık müttefiki ABD Başkanı Joe Biden bile İsrail'i kıyı şeridini "ayrım gözetmeden bombalamakla" suçladı.

İsrailli yetkililer, savaşçılarının 7 Ekim'de 1.200'den fazla kişiyi öldürdüğünü ve 240'tan fazla kişiyi esir aldığını ve bu yüzden de Hamas'ı ortadan kaldırmak için ağır mühimmatların gerekli olduğunu savunuyor. İsrail'in sivil kayıplarını en aza indirmek için elinden geleni yaptığını da iddia ediyorlar.

İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF), CNN'in haberine yanıt olarak yaptığı açıklamada şunları söyledi:

Hamas'ın barbar saldırılarına yanıt olarak IDF, Hamas'ın askeri ve idari yeteneklerini ortadan kaldırmaya çalışıyor. IDF uluslararası hukuku izliyor ve sivillerin zararını azaltmak için uygulanabilir önlemler alıyor.

Hamas, Gazze Şeridi'ni boydan boya kat ettiğine inanılan genişleyen bir tünel ağına güveniyor. İsrail'in Gazze'deki harekâtını savunanlar, ağır mühimmatların sığınak avcısı görevi görerek Hamas'ın yer altı altyapısının yok etmeye yardımcı olduğunu ileri sürüyor. Ancak uluslararası insani hukuk, ayrım gözetmeksizin bombalamayı yasaklamaktadır.

Eski ABD savunma istihbarat analisti ve eski BM savaş suçları araştırmacısı Marc Garlasco, İsrail'in Gazze'ye yaptığı ilk aylık bombardımanının yoğunluğunun "Vietnam'dan bu yana görülmediğini" söyledi.

Barışı savunan Hollandalı bir sivil toplum kuruluşu olan PAX'ta askeri danışman olarak görev yapan Garlasco, bu raporda analiz edilen tüm olayları CNN için inceledi. Garlasco’nun görüşü şöyle:

Bir karşılaştırma yapmak için Vietnam savaşına dönmeniz gerekir. Her iki Irak savaşında bile hiçbir zaman bu kadar yoğun bombardıman olmamıştı. 

Çoğunlukla ABD tarafından üretilen ağır mühimmatlar, yüksek kayıplara neden oluyor ve 365 metreye kadar veya eşdeğer bir ölümcül parçalanma yarıçapına sahip bombaların yarattığı hasar, 58 futbol sahası büyüklüğünde.

Silah ve savaş uzmanları, artan ölü sayısından 2000 kiloluk bomba gibi ağır silahların yaygın şekilde kullanılmasını sorumlu tutuyor. Hamas’ın kontrolündeki Gazze Şeridi'ndeki yetkililere göre 7 Ekim'den bu yana yaklaşık 20.000 kişi öldürüldü.

Bu rakamlara göre ölenlerin çoğu kadın ve çocuklardan oluşuyor. CNN, Gazze Şeridi üzerindeki özel uydu görüntülerinde kraterleri, duman bulutlarını ve hasarlı binaları tespit etmek için Hızlı Otomatik Görüntü Kategorizasyonu'nu (RAIC) kullanan ABD'li yapay zeka şirketi Synthetaic ile ortaklık kurdu. Bulgular bir Synthetaic üyesi ve CNN gazetecileri tarafından manuel olarak incelendi.

CIVIC'in ABD Direktörü Annie Shiel'e göre, CNN ve Synthetaic'in bulguları çok kısa bir süre boyunca süren bombardımanın katıksız yoğunluğunu ortaya koyuyor.

Yüksek yoğunluklu saldırılar 

İsrail, iki ayı aşkın bir süredir Gazze'de, ağır hava bombardımanını aralıksız topçu ateşiyle birleştiren yüksek yoğunluklu bir savaş yürütüyor. Operasyon, kuşatma altındaki yerleşim bölgesinde geniş bir yıkıma yol açtı.

Donanma Analizleri Merkezi (CNA) Araştırma Direktörü Larry Lewis, "İki ay içinde, Gazze'deki bu küçük bölgede, Musul ve Rakka'da gördüğümüzle aynı düzeyde saldırılar yaşadık" diyor. ABD, DEAŞ'a karşı mücadelesinde yalnızca bir kez 2000 kiloluk bomba attı ve bu bomba, Suriye'de sözde halifeliğin başkenti ilan ettiği Rakka'ya düştü.

Ramallah'taki Filistin Sağlık Bakanlığı'nın Hamas kontrolündeki Gazze'deki yetkililere dayandırdığı bilgiye göre, CNN ve Synthetaic'in veri setinin son günü olan 6 Kasım'da Gazze'deki ölü sayısı 10.000'i aşmıştı.

Aynı haftanın ilerleyen saatlerinde ABD Yakın Doğu İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Barbara Leaf, ölü sayısının "daha da yüksek" olabileceğini söyledi.

Leaf, Temsilciler Meclisi Dışişleri Komitesi önündeki duruşmada şu açıklamada bulunmuştu:

Bu çatışma döneminde ve savaş koşullarında, herhangi birimiz için kayıp oranının ne olduğunu değerlendirmek çok zor. Açıkçası bunların çok yüksek olduğunu düşünüyoruz. Bahsedilenden daha da yüksek olabilir. 

Geçtiğimiz hafta ABD istihbarat kaynakları CNN’e göre 29.000 havadan karaya güdümlü bomba Gazze’ye atıldı. Bunlar yıkıcı etkisi ile sivil yerleşim yerleri için büyük tehdit teşkil eden türden. Bu bombaların 2000 kiloluk bombaları içerdiği biliniyor. İsrail’in MK-84 olarak bilinen bombalardan oluşan bir cephaneliği var. MK-84'e güdümlü bir kit takıldığında bu bomba, GB31 adıyla anılıyor.

CNN’in ulaştığı iki kaynağa göre ABD, İsrail'e 7 Ekim'den bu yana 5.400'den fazla MK-84 sağladı. CIVIC'den Chappell, "Gazze'deki topluluklarda gördüğümüz yıkım ne yazık ki ABD tarafından oluşturuldu.” diyerek duruma tepki gösterdi. Chappell’e göre, Gazze’deki katliamların sorumlusu ABD.

Gazze’nin çevresine yapılan kapsamlı bombalı saldırılar

2000 kiloluk bombalar, Ekim ayında ve Kasım ayının büyük bölümünde İsrail askeri operasyonunun merkez üssü olan Gazze şehrinin çevresine yapılan saldırılarda belirgin bir şekilde öne çıkıyor.

DF, Kasım ayı başlarında şehri kuşattı. Uydu görüntülerinde görülen bombalama şekli, Gazze Şehri çevresindeki ağır bombardımanın şehrin İsrail birlikleri tarafından kuşatılmasına yol açmış olabileceğini gösteriyor.

Kuzey Gazze'deki Cebaliye kampındaki uydu görüntüleri, İsrail'in 31 Ekim'deki bombalamasıyla tutarlı iki büyük krater gösteriyordu; BM tarafından "savaş suçu teşkil edebilecek orantısız bir saldırı" olarak kınandı. Sivil zarar gözlemcisi Airwars'a göre, 100'den fazla kişinin ölümüne neden oldu ve yoğun nüfuslu bölgede feci hasara yol açtı.

İsrail'in Hamas komutanı İbrahim Biari'yi hedef aldığını, onu öldürdüğünü ve üssünü yok ettiğini iddia ettiği bombalamada bir Al Jazeera çalışanı ailesinden 19 kişiyi kaybetti.

Uzmanların çarpma etkisi nedeniyle "depreme benzer" olarak nitelendirdiği saldırının geride bıraktığı iki krater, uydu görüntülerine göre sırasıyla 24 metre ve 13 metre genişliğindeydi.

Eski Dışişleri Bakanlığı Danışmanı Lewis, 31 Ekim'deki Cebaliye saldırısının "ABD'nin yaptığını asla göremeyeceğimiz bir şey" olduğunu vurgulamıştı. Lewis, "İsrail'in sivillerin zararına toleransı, ABD olarak kabul edeceğimizden çok farklı.” dedi.

Al Shati' veya Sahil kampından geçen sahil yolunda 2000 kiloluk bombaya benzeyen büyük bir krater görülüyor. Kampın hemen kuzeyindeki bir mahallede, bir kilometrekarede 2.000 poundluk bombalara işaretlenen 14 krater tespit edildi.

Sahil kampı, İsrail birliklerinin Gazze'de yerleştiği ilk bölgelerden biri. Uydu görüntüleri kampın yerle bir olduğunu gösteriyor. Saldırılara şahitlik eden bir kişi şunları söyledi:

Birdenbire iki bomba sesi duyduk. Çok gürültülüydü. Sanki deprem oluyormuş gibi hissettim. Her yerde taşların uçuştuğunu gördük, 10 bina vurulmuştu. 

Ölümcül bölge 

2.000 kiloluk bombanın 365 metrelik büyük ölümcül parçalanma yarıçapı, CNN tarafından incelenen ve tek bir saldırıda birçok binanın yerle bir edildiği birçok videoda açıkça görülüyor.

24 Ekim'de İsrail, Vefa Hastanesi'ne 100 metreden daha yakın bir bölgeyi vurdu. Hastane müdürü Fouad Najm, saldırının ardından Al Jazeera verdiği röportajda, saldırının "hastaları ve sağlık görevlilerini korkuttuğunu" söyledi. Hastane, yakıt kesintileri nedeniyle o zamandan beri hizmet dışı.

24 Ekim'deki patlamanın hastaneye ciddi hasar verip vermediği belli değil. CNN patlamanın coğrafi konumunu belirledi ve uydu görüntülerinde bunu 2000 kiloluk bombalarla tutarlı olarak 12 metrelik ve 15 metrelik kraterlerle eşleştirdi.

Beach kampının yakınındaki bir bölgede, yedi okul, en az beş kraterin ölümcül parçalanma bölgesinde bulunuyordu. 6 Kasım'da çekilen uydu görüntüleri bölgedeki geniş çaplı yıkımı gösteriyordu. Bu uydu görüntüleri, aynı zamanda okulların içinde ve çevresinde İsrail zırhlı araçlarını da gösteriyordu.

Saldırının altıncı gününde İsrail Hava Kuvvetleri , bir tweet'te savaşın başlangıcından bu yana 6.000 mühimmat attığını, günde ortalama 1.000 bomba attığını söyledi. 10 Aralık'ta İsrail ordusu Gazze'de 22.000'den fazla hedefe saldırdığını açıkladı.