Haftanın Bilmeniz Gerekenleri | Sayı #67 | 24.09.2023

Haftanın öne çıkan başlıkları: Akşener'den Altılı Masa ve ittifak açıklaması, Akşener resmen duyurdu, "Ümit Özlale İzmir’in adayı", TCMB konut fiyat endeksi açıklandı, Cumhurbaşkanı Erdoğan BM Genel Kurulu'na hitap etti, Cumhurbaşkanı Erdoğan, Elon Musk'ı kabul etti, Türk denizcilik tarihinde büyük gün, Türkiye’nin “milli uyduları” göreve hazırlanıyor, Filenin Sultanları, 2024 Paris Olimpiyatları'nda ve birçok bilmeniz gereken şey.

Haftanın Yakın Planı: Azerbaycan'ın 24 saatte kazandığı terörle mücadele zaferi. 

Haftanın tarih dozu: Napolyon nasıl Fransa İmparatoru oldu?

Haftanın spor dozu: Futbol tarihini o sakatlık değiştirdi: Ronaldo'nun diz tendonu.

Haftanın teknoloji dozu: Dünyanın en hızlı uçağı: North American X-15.

Haftanın ekran önerisi: The Martian | Crumb  

Haftanın videosu: Azerbaycan ve Türkiye'nin Emperyalizme Karşı Milli Mücadelesi. 

İçeriklere göz atarken dinleyebileceğiniz müzik listesini de sizler için buraya bırakıyoruz.

🎶 Essential Indie

GÜNDEM

TÜİK verilerine göre, doğuşta beklenen yaşam süresi, erkeklerde 74,8, kadınlarda 80,3 yıl olarak hesaplandı.

• Çalışma çağının başlangıcı olan 15 yaşındaki kişilerin ortalama kalan yaşam süresi 63,5 yıl olurken, bu süre erkekler için 60,8 yıl, kadınlar için 66,2 yıl oldu.

CHP'li Tanrıkulu hakkında hazırlanan fezleke Cumhurbaşkanlığı'na gönderildi: CHP Milletvekili Sezgin Tanrıkulu'nun dokunulmazlığının kaldırılması istemiyle hazırlanan fezleke Cumhurbaşkanlığı'na gönderildi.

• Arkası: Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, Türk Silahlı Kuvvetlerine yönelik iddiaları nedeniyle Tanrıkulu hakkında Adalet Bakanlığından soruşturma izni istemişti.

Kocaeli'de ormanlık alanda çıkan yangın kontrol altına alındı: Kocaeli'nin Gebze ilçesinde ormanlık alanda çıkan yangın, havadan ve karadan müdahaleyle kontrol altına alındı.

• Pelitli ile Mollafenari Mahalleleri arasındaki ormanlık alanda yangın çıktı. Haber verilmesi üzerine bölgeye çok sayıda itfaiye ekibi sevk edildi.

Ukrayna'dan gelen tahıl gemisi İstanbul Boğazı'ndan geçti: Ukrayna'dan yola çıkan, 76 metre uzunluğunda ve 13 metre yüksekliğindeki gemi, İstanbul Boğazı'ndan geçerek İsrail'e doğru hareket etti.

POLİTİKA

Akşener'den Altılı Masa ve ittifak açıklaması: İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, Trakya Bölgesi İstişare Toplantısı'nda Altılı Masa'da yaşanan adaylık krizine ilişkin açıklamalarda bulundu.

• Akşener, "Ben masa yıkmadım. O seçim kazanılabilsin diye ben zehir içtim zehir." dedi. 

Abdullah Gül'ü Cumhurbaşkanı Adayı yapmadığım için kıyma makinesinden geçirildim. Abdullah Gül'ün adaylığını doğrudur, 15 milletvekili için ricaya gittiğim akşam Sayın Kılıçdaroğlu söyledi. Bunu arkadaşlarımın kabul etmeyeceğini söyledim.
Şunu gördük. İstanbul'u alan Türkiye'yi alamıyormuş. Biz alamadık kardeşim.

Ekrem İmamoğlu: Ben İstanbul İttifakı'nın kurulabileceğine inanıyorum. Makul görüşmeler için zemin oluşacaktır. Sayın Meral Akşener de buna dahildir.

Akşener resmen duyurdu, "Ümit Özlale İzmir’in adayı": İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, Ümit Özlale’nin İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı’na aday olduğunu açıkladı.

MHP Genel Başkanı Bahçeli, "AB ile doğmadık, AB ile ölmeyiz": MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, MHP Genel Merkezi'nde toplanan Merkez Yönetim Kurulu ve Merkez Disiplin Kurulu sonrası basın toplantısı düzenledi

MHP Genel Başkanı Bahçeli, "Avrupa Birliğinin müzakere defteri, açılmamak üzere mutlaka kapatılmalıdır. Bizim için AB bitmiştir. AB ile doğmadık, AB ile ölmeyiz." diye konuştu.


Ermenistan, Birleşmiş Milletler Konseyi kararları ile AGİT ilkelerini ihlal etmektedir. Karabağ Türk'tür, Türk'ün yurdudur, can Azerbaycan'ın ayrılmaz, ayrılamaz, koparılamaz vatan toprağıdır. 

EKONOMİ

TCMB Konut Fiyat Endeksi: Temmuz ayında konut fiyatları bir önceki aya göre %7,33 artış kaydetti. Yıllık artış oranı ise %94,7 oldu.

• Türkiye genelinden konut fiyatları üst üste 55 aydır yükseliyor.

TCMB'den Türk lirasını tasarruf ve yatırım aracı olarak destekleyen kararlı adımlar:  Standart TL mevduatın toplam mevduat içindeki payını artırmaya yönelik aylık TL payı artış hedefi yüzde 2'den yüzde 2,5'e yükseltildi.

• Kur korumalı hesapların TL mevduat sayıldığı komisyon uygulaması sona erdi, TL'ye geçiş ve yenileme oranları belirleyici olacak. 
• Kredi akışını rahatlatmak üzere ihracat ve KOBİ kredilerinde fatura muafiyet sınırı 50 bin TL'den 250 bin TL'ye çıkarıldı.

Türkiye'nin makine ihracatı 8 ayda 18,6 milyar dolara yükseldi: Türkiye'nin makine ihracatı yılın 8 ayında 2022'nin aynı dönemine göre yüzde 11,1 artarak 18,6 milyar dolara yükseldi.

• Makine İhracatçıları Birliği'nden (MAİB) yapılan açıklamaya göre, makine imalat sanayisinin ihracatı, bu yılın ocak-temmuz döneminde serbest bölgeler dahil edildiğinde 18,6 milyar dolara ulaştı.

Türkiye'de turist başına ortalama harcama 1200 dolara çıktı: Turizmde "ucuz ülke" imajını büyük ölçüde kıran Türkiye'nin turist başına ortalama harcamasının son 5 yılda 800'den 1200 dolara çıktığı bildirildi.

DÜNYA

Cumhurbaşkanı Erdoğan BM Genel Kurulu'na hitap etti:  Cumhurbaşkanı Erdoğan, konuşmasında şunları kaydetti;

Güven ve Dayanışma içerikli bir temayla toplanan 78. Genel Kurul'un tüm insanlık için hayırlara vesile olmasını temenni ediyorum.

Yabancı karşıtlığı, ırkçılık ve İslam düşmanlığının yeni bir krize dönüşme emareleri son 1 yıldır endişe verici boyuta ulaştı.

Yabancı karşıtlığı, ırkçılık ve İslam düşmanlığının yeni bir krize dönüşme emareleri son bir yıldır endişe verici boyutlara ulaştı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Elon Musk'ı kabul etti:  Musk, kabule oğluyla geldi. Cumhurbaşkanı Erdoğan Elon Musk’ı TEKNOFEST'e davet etti.

• İletişim Başkanlığından kabule ilişkin yapılan açıklamaya göre, basına kapalı kabulde Erdoğan, Musk'a, Türkiye'nin teknoloji alanındaki atılımlarını, Dijital Türkiye Vizyonu ve Ulusal Yapay Zeka Stratejisi'ni anlattı.
• Musk, Starlink uydu hizmetlerini Türkiye'de sunma konusunda gerekli lisansı alabilmek için Türk yetkililerle çalışmayı arzu ettiklerini söyledi.

BM Güvenlik Konseyi'nde ilk kez yapay zeka konulu oturum: Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi, ilk kez yapay zekanın uluslararası barış ve güvenliğe etkilerini ele almak için bir araya geldi.

• New York'taki BM binasında düzenlenen oturuma İngiltere Dışişleri Bakanı James Cleverly başkanlık etti.
• Guterres, zaman zaman yapay zekanın matbaanın ortaya çıkışıyla karşılaştırıldığına işaret ederek "Basılı kitapların Avrupa'da yaygınlaşması 50 yıl alırken, ChatGPT uygulamasının 100 milyon kullanıcıya ulaşması sadece iki ay sürdü" dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ile ABD'nin New York kentindeki Türkevi’nde bir araya geldi.

ABD Başkanı Biden'dan Ukrayna-Rusya savaşı açıklaması: Barışa tek engel Rusya'dır: ABD Başkanı Joe Biden, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda liderlere hitap etti. Biden, barışa karşı tek engelin Rusya olduğunu belirterek, "Rusya'nın komşusu olan Ukrayna'ya işgali hemen sona ermelidir." dedi.

• Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda reform çağrımızı yeniliyoruz. BMGK'da çıkan anlaşmazlıkları çözmeye çalışacağız.
• Mülteciler konusunda küresel anlamda 21 ülke bir arada hareket ediyoruz.

İran'da Mahsa Emini'nin ölüm yıl dönümünde 260'tan fazla kişi gözaltına alındı: İran'da Mahsa Emini'nin ölümünün birinci yıl dönümünde güvenlik güçleri, olası gösterileri önleme gerekçesiyle 260'tan fazla kişiyi gözaltına aldı.

Libya'da selde ölenlerin kimlik tespit çalışmaları başladı: Libya'da Ulusal Birlik Hükümeti (UBH), 10 Eylül'de ülkenin doğusunu vuran selde hayatını kaybedenlerin kimlik tespit çalışmalarının başladığını duyurdu.

SAVUNMA

Milli füzelerin başarısı ihracatta hedefleri değiştirdi: Roketsan, Bilkent Otel ve Konferans Merkezi'nde Stratejik İş Ortaklığı Zirvesi düzenledi. Roketsan, milli olarak geliştirdiği füze ve mühimmatlarla yakaladığı ihracat başarılarıyla bu alandaki hedeflerini revize edecek.

• Şirket Genel Müdürü Murat İkinci, Roketsan'ın Türkiye'yi özellikle ihracat tarafında savunma ürünleriyle başarıyla temsil ettiğini söyledi.

Bu başarının sürdürülebilir olması için kendileriyle beraber hareket eden ve Roketsan ailesinin bir parçası olarak gördükleri iş ortaklarının kurumsal yeteneklerinin, üretim kapasitelerinin, kalitelerinin artırılması ve dünya standartlarına getirilmesinin çok kritik olduğunu vurguladı.

Dronların korkulu rüyası İLTER ihracatta hız kesmiyor: Türk savunma sanayisi bünyesinde dron tehditlerinin etkisiz hale getirilmesi amacıyla geliştirilen elektronik harp çözümü İLTER ihracattaki başarısını sürdürüyor.

• Boğaziçi Savunma tarafından yüzde 90’ın üzerinde yerlilik oranıyla geliştirilen İLTER Dron Tespit ve Engelleme Sistemi ürün ailesi, sahada ortaya koyduğu performansla yurt içinde ve dışında talep görmeye devam ediyor.

Türkiye İHA’larla “uçuşa” geçti: Türkiye, havacılık sektöründe attığı adımlarla gücünü artırırken insansız hava aracı kullanımında da dikkati çekici trend yakaladı.

• Ülkedeki İHA sayısı, haziran itibarıyla 68 bin 426’ya, kayıtlı İHA pilotu sayısı da 1 milyon 440 bin 867’ye ulaştı.

Türk denizcilik tarihinde büyük gün: Pakistan MİLGEM Projesi kapsamında inşa edilen ilk gemi olan PNS BABUR, Pakistan Deniz Kuvvetleri Komutanlığına “geçici teslim töreni” ile teslim edildi

• Böylece Açık Deniz Karakol gemileri TCG AKHİSAR (P-1220) ve TCG KOÇHİSAR’ın (P-1221) denize iniş törenleri gerçekleştirildi.

SB Başkanı Prof. Dr. Haluk Görgün: Uçak gemimiz ve TF-2000 hava savunma muhribimizle donanmamız ve kardeş ülke donanmalarının gücüne güç katacağız. Savunma sanayiinde takip eden değil, takip edilen; tüketen değil, üreten; yeniye öncülük eden ve bir üst aşamaya geçmemize vesile olan ülkemiz savunma sanayii ekosistemine katkısı olan herkese teşekkür ediyorum.

ASELSAN 2023'e 4 milyar dolarlık sipariş sığdırdı: ASELSAN Genel Müdürü Ahmet Akyol, şirketin 2023 yılında 4 milyar dolarlık iş anlaşması yaptığına işaret ederek, büyümenin ve faaliyetlerindeki gelişmenin devam edeceğini belirtti.

• Ahmet Akyol, ASELSAN 10. Olağanüstü Genel Kurul toplantısında şirket pay sahiplerinin gündemdeki konulara ilişkin sorularını yanıtladı.

"Özellikle Avrupa ithalatçılarını etkileyen ve 1 Ekim'de başlayacak sınırda karbon düzenlemesi mekanizması hakkında bir çalışma var mı?" sorusuna karşılık Akyol, karbon konusu ile ilgili tedarik biriminin çalışmalarda bulunduğunu söyledi.

TEKNOLOJİ

Türkiye’nin “milli uyduları” göreve hazırlanıyor: Türkiye’nin uydu teknolojileri alanındaki lider kuruluşlarından Türk Havacılık Uzay Sanayii (TUSAŞ), milli haberleşme uydusu TÜRKSAT 6A’daki sorumluluklarının yanında farklı uydularla yurt içinde ve dışında yeni sorumluluklar üstlenecek.

Gökbilimciler, dünyanın en büyük teleskoplarından birinin kaydettiği görüntüleri yeniden inceledikleri araştırmada beklenmedik bir keşif yaptı.

• Dünya’ya 480 ışık yılı mesafede bulunan üçlü yıldız sisteminde, Jüpiter'den 15 kat daha büyük 'ötegezegen' keşfedildi.

Game of Thrones'un yazarından OpenAI'ye dava:  Yazarlar, metin odaklı kullanılan ChatGPT'den rahatsızlar.

• Bu yapay zekayı araç haline getiren dil modeli GPT'nin gelişiminde kitap ve makalelerin kullanıldığı, telif hakkıyla korunan eserler için tazminat ödemesi yapılmadığı savunuluyor.

 X, Circle (Çevre) özelliğini kaldırma kararı aldı: Kullanıcıların paylaşımlarını yalnızca belirledikleri kişilerin görmesini sağlayan, en fazla 150 kişiyi seçebildiğiniz, Instagram’ın Yakın Arkadaşlar özelliğine benzeyen bir seçenek olan Circle özelliği, yakında sonlandırılıyor.

YouTube’a yeni yapay zeka özellikleri ekleniyor: YouTube için geçtiğimiz gün "Made On YouTube 2023" isimli bir etkinlik gerçekleştirdi.

• Bu etkinlik, platforma gelecek yeni özellikleri ortaya çıkarttı. Google tarafından yapılan açıklamalar, yapay zekanın içerik üreticiler için önemli bir yardımcı haline geleceğini gözler önüne seriyor. Google, YouTube'un hemen her alanına yapay zeka destekli özellikler ekleyecek.

KÜLTÜR

Taşköprü sarımsağının tarladan pazara serüveni maket ve heykellerle anlatılıyor: Avrupa Birliği (AB) nezdinde coğrafi işaret tescilli Taşköprü sarımsağının ekiminden hasadına kadar geçen süreç, Taşköprü Kent Tarihi Müzesinde maketler ve bal mumu heykellerle anlatılıyor.

• Coğrafi işaret olarak tescil edilen, ardından AB nezdinde de tescillenen Taşköprü sarımsağı, bölge açısından önemli bir geçim kaynağı. Taşköprü sarımsağı, lezzeti ve aromasıyla ön plana çıkıyor.

Kırşehir Ahilik Müzesi Anadolu'nun kadim değerlerini geleceğe taşıyacak: Selçuklu'dan Osmanlı'ya ve günümüze kadar ulaşan Anadolu'nun kültürel ve sosyal değerlerini barındıran Kırşehir Ahilik Müzesi, bugün ziyaretçilerini ağırlamaya başladı.

• Ahi Evran-ı Veli, Ahilik teşkilatı ve esnaflık üzerine farklı obje, eşya, kıyafet, el yazması eserlerin sergilendiği müze, 800 yıllık Ahilik teşkilatı ve Anadolu'nun geçmişine ışık tutuluyor.
• Kırşehir Ahilik Müzesi, 36'ncı Ahilik Haftası etkinlikleri kapsamında bugün kapılarını ziyaretçilerine açtı.

Yunus Emre Enstitüsünden "Cumhuriyetle Büyüyen Türkiye" sergisi: Yunus Emre Enstitüsü (YEE) tarafından düzenlenen "Cumhuriyetle Büyüyen Türkiye" sergisinin açılışı yapıldı.

• Enstitünün Ulus'taki tarihi binasında "Başkent Kültür Yolu Festivali" kapsamında gerçekleştirilen etkinliğe, YEE Başkanı Prof. Dr. Şeref Ateş, sanatseverler ve davetliler katıldı.
• Etkinlikte, ressam Prof. Dr. Abbas Ketizmen'in Cumhuriyet'in kuruluşundan 100. yılına kadar Türk tarihinde iz bırakan önemli olayları illüstrasyon tekniği kullanarak hazırladığı çalışmaların yer aldığı serginin açılışı gerçekleştirildi.

30. Uluslararası Aspendos Opera ve Bale Festivali'nin kapanışı "Gala Konser" ile yapıldı: Kültür ve Turizm Bakanlığı Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğünce düzenlenen 30. Uluslararası Aspendos Opera ve Bale Festivali, "Gala Konser" ile sona erdi.

• Aspendos Antik Tiyatrosu'ndaki festivalin kapanışında, Devlet Opera ve Balesi sanatçıları sopranolar Gülbin Günay, Nurdan Küçükekmekçi, Perihan Diana Nayır ve Feryal Türkoğlu, mezzosoprano Ferda Yetişer, tenor Erdem Erdoğan ve bas Tuncay Kurtoğlu sahne aldı.

SPOR

Filenin Sultanları, 2024 Paris Olimpiyatları'nda: ✅ Avrupa Şampiyonluğu | Millet Ligi Şampiyonluğu | Olimpiyat Şampiyonluğu yükleniyor.

• 🏐 Olimpiyat elemelerinde Japonya'yı da yenerek 6'da 6 yapan kadın milli voleybol takımımız, olimpiyatlara katılma hakkı kazandı.

BUSE TOSUN ÇAVUŞOĞLU DÜNYA ŞAMPİYONU: Dünya Güreş Şampiyonası kadınlar 68 kilo finalinde Delgermaa Enkhsaikhan'ı tuşla mağlup eden Buse, altın madalya kazandı.

🏟 Beşiktaş'ın yeni stat ismi belli oldu: Tüpraş Stadyumu:  Koç Holding ile görüşmelerini sürdüren Beşiktaş, Tüpraş'ın isim sponsoru olması yönünde anlaşmaya vardı.

• Beşiktaş Park'ın adı 3 seneliğine Tüpraş Stadyumu olacak.

✅ Arda Güler, geri döndü: Takımla çalışmalara başlayan milli futbolcumuz çarşamba günü oynanacak Las Palmas maçı kadrosunda yer alacak ve ilk kez sahaya çıkmak için forma bekleyecek.

Mert tuttu, Cenk noktayı koydu: Beşiktaş, Konferans Ligi'ne Club Brugge deplasmanında aldığı puanla başladı.

• Maç sonucu: Club Brugge 1-1 Beşiktaş 🇹🇷

A Milli Takım'da Vincenzo Montella'nın ilk Türk yardımcısı belli oldu: A Milli Takım'da Vincenzo Montella dönemi resmen başladı. Türkiye Futbol Federasyonu, teknik direktörlük görevi için sağlanan anlaşmayı resmen açıklarken İtalyan çalıştırıcının yardımcıları da merak konusu oldu.

🏋️‍♂️ 23 yaşındaki Avrupa ikincisi milli halterci Batu Han Yüksel’e Türkiye Dopingle Mücadele Talimatı'nın ilgili maddeleri gereğince 8 yıl hak mahrumiyeti cezası verildi.