İsrail Gazze'nin kalıcı işgal planı için harekete geçti: Yardım kılıfıyla Filistinlileri "toplama kamplarına" sürüyor

• İsrail, Gazze'deki işgali genişletip kalıcı hale getirme planını, insani yardımları kontrol altına alarak hayata geçirmeye çalışıyor.
• Binlerce Filistinli, gıda paketleri almak için beklerken askerler ateş açtı.
• Sosyal medya kullanıcıları yaşananları 2. Dünya Savaşı'nda Alman Nazilerin kurduğu toplama kamplarında çekilen sembol fotoğrafa benzetti.
• Gazze'deki Hükümet, yaşananları "gerçek bir katliam ve tam teşekküllü bir savaş suçu" olarak nitelendirdi.

İsrail, Gazze'de 7 Ekim 2023'ten bu yana süren ve en az 54 bin kişinin ölümüne yol açan saldırılarla birlikte, bölgeye uyguladığı ablukayı ve insani yardım engelini sürdürüyor. 2 Mart'tan sonra Gazze'ye "bir buğday tanesinin" bile girmesine izin vermeyen İsrail, şimdi de neden olduğu bu felaketi hem uluslararası baskıları azaltmak hem de Gazze'de işgali kalıcı hale getirme ve Filistinlileri başka ülkelere zorla göç ettirme gündemini hayata geçirmek için bir fırsat olarak görüyor. Bu kapsamda, Washington ve Tel Aviv yönetimlerinin güdümündeki "Gazze İnsani Yardım Vakfı" (GHF) adlı yeni bir yardım dağıtım mekanizması kullanmayı hedefliyor.

Yardım dağıtım mekanizması

Tel Aviv yönetimi, uluslararası tepkileri azaltmak ve Gazze'ye yönelik gündemini uygulamaya koymak amacıyla, Nisan ve Mayıs aylarındaki kabine toplantılarında yeni bir mekanizma arayışını önemli bir gündem maddesi haline getirdi. Bu mekanizma, ABD ile koordinasyon içerisinde, GHF aracılığıyla yardımların İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nin güneyinde oluşturduğu alanlara, yine ordunun gözetiminde getirilmesini ve özel ABD'li şirketlerce dağıtılmasını sağlayacak şekilde kuruldu.

Birleşmiş Milletler (BM) ve uluslararası yardım kuruluşları, bu sistemin insani yardımın silah olarak kullanılmasına yol açacağını ve "sürgün emirleriyle" tahliye edemediği Gazze Şeridi'nin diğer bölgelerini açlık silahıyla tahliye etmesinin önünü açacağını belirtti.

Sözde "insani yardım mekanizması" ve kalıcı işgal planı

İsrail'in Gazze'de işgali genişletme ve kalıcı hale getirme planının merkezinde, insani yardımın bir silah olarak kullanılarak Filistinlilerin sürgün edilmesi yer alıyor. Kabinede, İsrail ordusunun rolüne ilişkin tartışmalar sırasında Maliye Bakanı Bezalel Smotrich'in "Verilen görevi yapmayacaksan, yerine yapacak birilerini buluruz" demesi üzerine Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir, bu mekanizmayla doğrudan ilişkili bir saldırı planı hazırlayıp onay için sundu.

İsrail güvenlik kabinesi, 4 Mayıs'ta Zamir'in sunduğu Gazze'de işgali genişletecek ve kalıcı hale getirecek saldırı planını onayladı. Yerel basına göre, üç aşamadan oluşan planla, Filistinlilerin hayatta kalmalarına yetecek kadar sözde yardım dağıtımı için İsrail ordusu tarafından Nisan ayında Gazze Şeridi'nin güneyinde oluşturulmaya başlanan kontrollü toplama alanlarına sürgün edilmesi ve Filistinli nüfusun boşaltıldığı bölgelerde saldırıların yoğunlaştırılarak işgalin kalıcı hale getirilmesi öngörülüyor.

Bu kapsamda, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Filistinlileri açlık silahıyla daha güneye sürebilmek için biri Netzarim Koridoru'nda, güneydekilerin tamamını ise bir bölgede toplayabilmek için üçü Morag koridorunda olmak üzere toplam dört kontrollü toplama alanı kurulması planlandı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu da Gazze Şeridi'nin tamamını kalıcı olarak işgal edeceklerini, Filistinlilerin başka ülkelere sürgünü için bazı devletlerle temasta olduklarını ve planı hayata geçirmek için çalışmalarını sürdürdüklerini açıkladı. Gazze'de kalıcı işgal ve Filistinlilerin sürülmesi sürecinin, İsrail ordusu tarafından ABD Başkanı Donald Trump'ın 16 Mayıs'taki Orta Doğu gezisinin hemen ardından duyurulduğu belirtildi.

Birleşmiş Milletler'in Gazze Şeridi'ne günlük 500 tır insani yardım ve 50 tır yakıt girmesi gerektiğine ilişkin açıklamasına karşın, İsrail'in kararına rağmen 19-26 Mayıs tarihleri arasında Gazze'de sadece 87 tır yardım dağıtılmasına izin vermesi, söz konusu kararın "yeni insani yardım dağıtım mekanizması" hayata geçirilene kadar bir oyalama taktiği olabileceğine işaret etti. Öte yandan İsrail'in son 2 ayda Gazze Şeridi'nde aşevlerine, yardım dağıtım merkezlerine ve personeline yönelik saldırılarını artırması da dikkati çekti.

Yardım dağıtım mekanizması hayata geçirildi: Kaos ve tepkiler

ABD'nin üstlendiği, İsrail'in desteklediği GHF, 27 Mayıs'ta "Gazze'de operasyona başladığını" ve sözde yardım dağıtımı için tırların yola çıktığını açıkladı. İsrail ordusu ise Gazze Şeridi'nde üçü güneyde biri kuzeyde olmak üzere dört sözde yardım dağıtım merkezi kurulduğunu duyurdu. Gazze Şeridi'ni kantonlara bölerek yaklaşık %80'inden fazlasını Filistinliler için yasak bölge ilan eden İsrail ordusunun açıklamasında, sözde yardım dağıtım merkezlerinden Morag Koridoru üzerindeki ikisinin faaliyetlerine başladığı kaydedildi.

Sözde yardım dağıtımının ilk gününde, İsrail ordusunun açlığa maruz bıraktığı Filistinlilerin Tel Sultan'daki merkeze akın etmesi nedeniyle çıkan kargaşada açılan ateş sonucu 3 Filistinli hayatını kaybetti, onlarcası yaralandı. GHF kontrolündeki dağıtım noktasından gelen görüntüler, sosyal medya kullanıcıları tarafından 2. Dünya Savaşı'nda Alman Nazilerin kurduğu toplama kamplarında çekilen sembol bir fotoğrafa benzetildi.

Kilometrelerce yol kat edip yardım almak için gelen binlerce Filistinli, paniğe kapılarak eli boş ayrılmak zorunda kaldı. Sosyal medyada yayılan bir görüntülerde, binlerce Filistinlinin kapalı bölümler içinde dikenli teller ve çitlerin arkasında beklediği görüldü.

Sosyal medyada sert tepkiler

Sosyal medya kullanıcıları, yardım dağıtım noktalarındaki bu görüntüleri Nazi kamplarına benzetti. Musab Ebu Taha isimli bir kullanıcı, "Bir toplama kampı. 86 gündür açlık çeken insanlara hakaret. Bu dünya için bir utançtır" diye yazdı. Sana Said ise, "Gazze yardım kuruluşunun bir parçası olan Amerikalı bir paralı asker, aç Filistinlileri yemek dağıtımı için bir toplama kampında toplamayı yönetiyor" ifadelerini kullandı.

Açlığın silah olarak kullanılmasına tepkiler yükseliyor

İsrail'in Gazze Şeridi'nde siyasi amaçlarına ulaşmak için insani yardım dağıtımını tekeline alma ve açlığı silah olarak kullanma çabaları küresel tepkiye neden oldu. Uluslararası basın, İsrail'in ABD güvenlik şirketlerini kullanarak Gazze'de BM kontrolündeki mevcut mekanizmayı devre dışı bırakmayı ve bunun sorumluluğunu da kendi üzerinden atarak ABD'ye devretmeyi amaçladığını kaydetti.

BM ve birçok uluslararası yardım kuruluşu, GHF'nin insani ilkelerle çeliştiğini ve "insani yardımı silah olarak kullandığını" söyleyerek söz konusu planı eleştirdi ve işbirliği yapmayı reddetti.

GHF'nin Direktörü Jake Wood dahi Gazze Şeridi'nde açlıkla mücadele eden Filistinlilere yardım dağıtımlarının "insani yardım ilkelerine" bağlı kalınarak gerçekleştirilemeyeceğini duyurarak mekanizma uygulamaya girmeden bir gün önce istifa etti.

İlk sözde insani yardım dağıtımı operasyonunun ardından, BM Genel Sekreter Sözcüsü Stephane Dujarric, İsrail tarafından BM ve yardımcı kuruluşların planının devre dışı bırakılmasını eleştirerek Gazze'den gelen görüntülerin yürek parçalayıcı olduğunu dile getirdi.