Japonya 50 yıl sonra ilk kez pandasız kalacak

• Ueno Hayvanat Bahçesi’nde doğan ikiz pandalar Xiao Xiao ve Lei Lei ocak sonunda Çin’e dönecek.
• Japonya, bu iade ile yaklaşık 50 yıl sonra ülkede panda bulunmayan bir döneme girecek.
• Pandalar, Japonya-Çin ilişkilerinde uzun yıllardır dostluğun simgesi olarak görülüyordu.
• Tayvan gerilimi nedeniyle yeni panda kiralanmasına dair beklentiler zayıflamış durumda.

Kyodo ajansının haberine göre Tokyo yönetimi, 2021 yılında Ueno Hayvanat Bahçesi’nde doğan ikiz pandalar Xiao Xiao ve kız kardeşi Lei Lei’nin, Çin ile yapılan ödünç verme anlaşması gereği ocak ayı sonuna kadar ülkeye geri gönderileceğini açıkladı. Yetkililer, pandaları görmek isteyen ziyaretçiler için son açık günün 25 Ocak olacağını duyurdu.

Kabine Baş Sekreteri Kihara Minoru, düzenlediği basın toplantısında, Japonya’nın yaklaşık 50 yıl sonra pandasız kalacak olmasına dikkat çekerek, pandalar üzerinden yürütülen temasların sürmesini umut ettiklerini söyledi. Kihara, bu tür kültürel ve sembolik değişimlerin iki ülke halkları arasındaki kamuoyu algısının iyileştirilmesine uzun süredir katkı sağladığını vurguladı.

Pandaların hukuki statüsü

Tokyo’daki pandalar, Çin’den üreme araştırmaları kapsamında ödünç getirilen ebeveynlerden dünyaya geldikleri için mülkiyet hakları Çin’e ait bulunuyor. Bu nedenle ikizlerin Japonya’da kalmasına yönelik hukuki bir seçenek bulunmuyor.

Japonya ile Çin arasında pandalar uzun yıllardır “dostluğun simgesi” olarak görülürken, yeni panda kiralanmasına yönelik beklentiler son dönemde zayıflamış durumda.

Tayvan gerilimi gölge düşürdü

Panda diplomasisinin geleceğine dair belirsizlikte, Japonya Başbakanı Takaiçi Sanae’nin Tayvan’a ilişkin açıklamaları belirleyici oldu. Takaiçi, 7 Kasım’da Japon Parlamentosu Diet’te yaptığı konuşmada, Tayvan Boğazı’na yönelik bir müdahaleyi “Japonya’nın varlığını tehdit eden bir durum” olarak değerlendireceklerini ve askeri güç kullanabileceklerini söylemişti.

Bu açıklamalar, Tayvan’ı topraklarının bir parçası olarak gören Çin’in sert tepkisine yol açtı. Takaiçi’nin sözleri, Japonya’nın uzun süredir benimsediği “stratejik belirsizlik” politikasından açık bir sapma olarak yorumlandı.

Pekin’den sert tepki

Tepkiler üzerine Japonya Başbakanı, sözlerinin varsayımsal olduğunu ve gelecekte bu tür yorumlardan kaçınacağını belirtse de ifadelerini geri almayı reddetti. Bunun ardından Pekin yönetimi, Japonya’nın Pekin Büyükelçisi’ni Dışişleri Bakanlığına çağırarak protesto notası verdi.

Çin Dışişleri Bakanlığı, Japonya için güvenlik gerekçesiyle seyahat uyarısı yayımlarken, Çin Eğitim Bakanlığı da eğitim alanında benzer bir uyarıda bulundu. Bu gelişmeler, panda kiralanması gibi sembolik iş birliklerinin kısa vadede yeniden gündeme gelmesini zorlaştırıyor.