Kıyafetler nasıl diplomasi aracı oldu: Rönesans İtalyası'nın "It Girl" güç savaşları

• Rönesans İtalyası'nın ilk stil ikonu, Floransa'nın 15. yüzyıl gözdesi olan ve bütün şehrin kendisine aşık olduğu Simonetta Vespucci idi.
• Sanat destekçisi ve koleksiyoncusu Isabella d'Este, İtalyan Savaşları sırasında modayı diplomatik bir araç olarak kullandı ve kıyafet tercihleri "devlet yönetimi stratejilerine derinlemesine yerleşmişti".
• Siyasi bağlılığı kıyafetlerle iletmek, o dönemde riskli bir işti; Isabella, Fransa Kralı'nın gözüne girmek için Fransız motifleriyle süslenmiş giysiler giyme stratejisi izlemiştir.
• Isabella'nın rakibi olan ve çok büyük bir servete sahip Lucrezia Borgia dahi, Isabella'nın sanatsal destekle yayılan ünü nedeniyle stil konusunda onu gölgede bırakamamıştır.

Floransa'nın gözdesi: Simonetta Vespucci

Rönesans İtalyası, gelmiş geçmiş en ünlü sanatçılardan bazılarına ev sahipliği yaparken, aynı derecede etkili olan bir dizi son derece şık kadına da sahne oldu. Bu kadınların giyim tercihleri, özellikle İtalyan Savaşları sırasında zekice kullanılan bir yumuşak güç biçimine dönüşmüştü.

Ruhani Simonetta Vespucci, Floransa'nın 15. yüzyıldaki gözdesiydi. Evli olmasına rağmen, Giuliano ve Lorenzo di Piero de' Medici kardeşlerin onun sevgisi konusunda tartışmalarını engellemedi. Simonetta, Sandro Botticelli de dahil olmak üzere birçok sanatçının ilham kaynağı oldu.

Bazı uzmanlar, Botticelli'nin 1485 civarında resmedilen "Venüs'ün Doğuşu" eserindeki Venüs'e ilham kaynağı olduğunu düşünmektedir, ancak bu, onun idealize edilmiş bir tasviri olurdu.

Botticelli, Simonetta'ya o kadar aşıktı ki, ölümünden sonra ayaklarının dibine gömülmeyi vasiyet etmişti. Bu nedenle, sanatçının onun imgesini tüm bu yıllar boyunca aklında tutmuş olması oldukça olasıdır.

Isabella d'Este: Etekli machiavelli

Simonetta'nın izinden giden stil ikonları, 1494-1559 yılları arasında İtalya'nın kontrolü için büyük ölçüde İspanya ve Fransa arasında yaşanan şiddetli çatışmalar dizisi olan İtalyan Savaşları sırasında olgunlaştı. Moda, sıklıkla diplomatik bir araç olarak kullanıldı ve Mantua Markisi II. Francesco Gonzaga'nın karısı Isabella d'Este bu sanatlarda özellikle yetenekliydi.

Ünlü bir sanat destekçisi ve koleksiyoncusu olan Isabella, Rönesans İtalyası'nın en ünlü kadınlarından biriydi. Yenilikçi stil tercihleri, onun trend belirleyici olarak ününü Avrupa'ya yaymasına neden oldu; ancak onun için moda, boş bir eğlence olmaktan çok uzaktı. 20. yüzyılın başlarında bir tarihçi tarafından, etki düzeyini vurgulayan "Etekli Machiavelli" olarak adlandırılan Isabella'nın, üslup tercihleri ​​"devlet yönetimi stratejilerine derinlemesine yerleşmişti".

Siyasi bağlılığı kıyafetlerle iletmek

Rönesans İtalyası'nda siyasi bağlılığı kıyafetlerle iletmek iyi bilinen ancak riskli bir iş olabiliyordu. Isabella'nın kayınbiraderi Milano Dükü Ludovico Sforza, 1492'de ona Sforza motifli süslü bir kumaş gönderdiğinde, Isabella Milano'dayken ona olan bağlılığını göstermek için hemen bu kumaştan bir elbise diktirmişti.

Ancak yedi yıl sonra Fransa Kralı, Ludovico'yu Milano'dan kovduğunda ve Isabella'nın onunla olan ilişkisi Fransa'ya olan sadakatini sorguladığında, Isabella hemen strateji değiştirdi. Isabella, Venedik'teki elçisi aracılığıyla Fransız büyükelçisine, kendisini ziyaret etmesi halinde tepeden tırnağa Fransız zambaklarıyla süslenmiş bulacağına dair güvence vermeye çalıştı.

Zevk konusunda usta bir hakem olarak ünü, sık sık siyasi nüfuz için de kullanılırdı. Hediye verme, kendisinden üsttekilerin gözüne girmek ve altındakilerin ihtiyaçlarını karşılama arzusunu uyandırmak için kullanılırdı. Tarihçi Cockram, "İtalyan Savaşları'ndan sağ çıkmak istiyorsanız, Fransa Kralı'nın aklında olmak istersiniz ve Fransa Kraliçesi'nin elinde olmaktan daha samimi ne olabilir ki?" diyerek bu diplomatik taktiğin önemini açıkladı.

Lucrezia Borgia'nın gölgesi

Isabella'nın nüfuzlu statüsü, kardeşi Alfonso'nun, Papa VI. Alexander'ın gayri meşru kızı olarak serveti kendi servetini büyük ölçüde gölgede bırakan kötü şöhretli Lucrezia Borgia ile evlenmesiyle tehdit altına girdi. Lucrezia'nın tek bir elbisesinin 20.000 düka altınını aştığı ve 10.000 dükkanın değerinde bir bereta'ya sahip olduğu biliniyordu.

Bu ikisinin toplam değeri, Isabella'nın tüm çeyizinden daha fazlaydı. 1502'de yeni kocasının evine ilk kez vardığında, arkasında en az 1.700 saray mensubu vardı. Lucrezia, turkuaz tafta astarlı, altın bukle kumaştan muhteşem bir kadife elbise giymişti.

Alfonso ve Isabella, Lucrezia'nın muhteşem zenginliklerinden ve mücevherlerinden haberdar olmak için düğünden önce onun tarzı ve tavırları hakkında rapor vermeleri için casuslar göndermişlerdi. Tarihçi Cockram, "Düğün töreni sırasında Isabella ve en yakın arkadaşı, baldızı Urbino Düşesi, doğru görünüme sahip olduklarından ve düğünün tadını kaçırmayacaklarından emin olmak için can atıyorlardı" dedi.

Cockram, Lucrezia 1519'da öldüğünde Isabella'nın bir rahatlama yaşadığını düşünüyor. Ancak Cockram, tüm servetine rağmen Lucrezia'nın stil konusunda Isabella'yı hiçbir zaman geçemediğini belirtiyor. "Isabella'nın Lucrezia'yı gölgede bırakmasının sebeplerinden biri de Isabella'nın Titian portresi gibi yarattığı görsel kaynaklar" diyen Cockram, Isabella'nın ününün kültür, siyasi eylem ve hediye verme yoluyla yayıldığını söyledi.

Eleonora di Toledo: İspanyol ve İtalyan modasının birleşimi

Isabella'nın belki de en yakın rakibi, 1530'larda yumuşak güç konusunda önde gelen bir giyim markası olarak ortaya çıkan, Napoli Valisi'nin kızı ve İspanyol prensesi Eleonora di Toledo'ydu. Papa VII. Clement, Eleonora'nın 1539'da I. Cosimo de Medici ile evlenmesini sağlamıştı.

Eleonora, Floransa'ya ilk geldiğinde yanında bol miktarda İspanyol brokarı getirdiği söylenirdi. Yabancı tarzı ve İspanyolca kullanımı nedeniyle Floransalılar tarafından başlangıçta hoş karşılanmamıştı. Ancak zamanla, Floransa devletinin itibarını kazanmak ve onu desteklemek için İspanyol ve İtalyan modalarını stratejik olarak birleştirdi.

Bronzino'nun (yaklaşık 1545) bir portresinde, Eleonora, oğlu Giovanni ile birlikte, yüksek korsajlı ve yakasını kaplayan zarif altın yaldızlı payetli gösterişli bir elbise içinde görülmektedir. Stil İspanyol olsa da, kendine özgü nar deseniyle süslü gösterişli kumaş Floransa'ya özgüdür. Eleonora'nın portresi, 16. yüzyılın başlarındaki gerilemenin ardından I. Cosimo'nun korumacı tutumu sayesinde toparlanan Floransa tekstil endüstrisinin ve şehrin siyasi, ekonomik yeniden doğuşunun güçlü bir sembolü olarak görülebilir.

Rönesans tarzının günümüzdeki yansımaları

Eleonora'nın evlat edindiği şehre olan bağlılığı, Floransalıları etkilemiş ve birçok soylu kadın onun tarzını taklit etmeye başlamıştı. Bronzino'nun bir diğer portresinde de, Lisby'nin belirttiği gibi, "Eleonora'dan açıkça etkilenmiş, İspanyol tarzı, siyah, fırfırlı kollu bir elbise, saç filesi ve partlet giymiş bir kadın" görülmektedir.

Ayrıca, İspanyol paltosunun resmi olmayan stilinden esinlenen bol bir elbise olan zimarra'yı da popülerleştirdi. Lisby, zimarra'nın başlangıçta özel iç giyim olarak tasarlandığını, ancak Eleonora'nın onu kamusal alanda giymesiyle Floransa modasının bir parçası haline geldiğini söyledi.

Rönesans stilinin gösterişli yapısı günlük giyim için pek uygun olmasa da, birçok çağdaş tasarımcı ve ünlünün estetikten etkilendiği görülüyor. Lisby, Eleonora'nın doğrudan etkisine örnek olarak Alessandro Michele'nin Gucci tasarımlarını gösteriyor. Chappell Roan gibi çağdaş pop yıldızları da sıklıkla Rönesans dönemine gönderme yapıyorlar.

Ünlü Rönesans bilgini Evelyn Welch'in kızı olan Florence Welch, bu döneme erken yaşlardan itibaren maruz kalmış ve uhrevi görünümü onu bir nevi modern zamanların Simonetta'sı haline getirmiştir. Rosalía'nın sade imajları ise Isabella'nın dini yemin dönemlerindeki sade stilini çağrıştırıyor. Bu olağanüstü kadınların ruhunu ve yaşadıkları çalkantılı, müthiş yaratıcı dönemi yansıtan estetik, günümüzde de inanılmaz görünümler ortaya çıkarmaya devam ediyor.