Osmanlı Devleti'nin kullandığı "kurşun" deprem riskini azaltmaya yönelik en iyi çözümlerden

Alanında uzman isim Dr. Y. Mimar Olcay Aydemir, Osmanlı'da bu sistemin kullanıldığını ifade ederek çeşmeleri yaparken zıvana ve kenetlerin taş içindeki oyuklara montaj uygulamasında araya dökülen kurşunun önemli bir işlevle kullanıldığını ayrıca hem sürtünmeye hem de esnekliğine karşı bir yapıda olduğunu belirtti.

Aydemir, "Yapı hareket ettiği noktada hem kenetle zıvanayı taşa bağlıyor ama aynı zamanda esnekliğinden dolayı sürtünmeye engel olarak yapıya bir esneklik getiriyor." dedi.

Aydemir ahşap yapılar hakkında da "Hatıllar bu tür yapılarda hatıl-hatıl, boşluk boşluk olarak kullanılıyor. Ahşap hareket eden canlı bir malzeme. Hatıllar da yine taşıyıcı anlamda her duvar için bir yük taşıyor. Bu da bir esneklik getiriyor. Dolayısıyla kagir yapılar her zaman çok daha iyi oluyor." ifadelerinde bulundu. 

Bugünün geleneksel yapı yöntemleri ile onarılan yapılarda kurşun kullanma yöntemi kullanılığını söyleyen Aydemir, "Kurşun kullanma yöntemi günümüz bina tipinde tercih edilmesede taş duvarların örülmesi esnasında kenet ve zıvana (taşları yatay ve düşeyde birleştime) uygulamalarında metal elamanlarla taşın birleşiminde kurşun akıtma yöntemi kullanılmaktadır. En son Seyitnizam çeşmesi taşıma işinde bu yöntemi kullandık. Yine Mihrimah Sultan camii minaresinin sökülüp tekrar örülmesi esnasında taşların birleşiminde aynı yöntem kullanılmıştı." dedi.

Aydemir, deprem sonrası kılavuz hazırladıklarını belirterek "İtalya'da bu yapıları yakından inceledik, artık İtalyanlar çelik değil metal tercih ediyorlar. Yapılarında daha çok tekstil fileler kullanıyorlar. Tekstil fileler esnek olduğu için duvarları bohçalayarak duvarların da insanların üzerine yakılmasını engelliyor veya geciktiriyor." diye ifade etti.

Aydemir bu tekstil yapının daha çok beton arme yapılarda da kullandığını söyleyerek "Amaç insanların deprem esnasında güvenli bir şekilde binalarını terk edebilecekleri kadar bir süre tanımak. Biz de şimdi bu tekstil uygulamayı uzun zamandır özellikle bu kılavuzu hazırladıktan sonra kullanmaya başladık." dedi.