Perakende ticarette karşı tarafın kusurundan kaynaklanan durumlar hariç olmak üzere üretici ve tedarikçinin idari ve cezai yaptırımlara veya müşteri şikayetlerine ilişkin maliyetleri perakende işletmeye yansıtması haksız ticari uygulama olarak tanımlandı.

Resmi Gazete'de yayımlanan perakende ticarette uygulanacak ilke ve kurallar hakkında yönetmelikte değişiklikler yapan Ticaret Bakanlığı yönetmeliğine göre, üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler arasındaki ticari ilişkilerde taraflardan birinin diğer tarafın ticari faaliyetlerini önemli ölçüde bozan, makul karar verme yeteneğini azaltan veya normal şartlarda taraf olmayacağı bir ticari ilişkinin tarafı olmasına sebep olan faaliyetler haksız ticari uygulama olarak kabul edilecek.

Bu kapsamda, tedarik zincirinde; herhangi bir gerçek veya tüzel kişiden mal veya hizmet teminine zorlama, kampanya maliyetini, kampanyalı satış yapmak istemeyen tarafa yansıtma, tarım ve gıda ürünlerinin tedarikinde ticari ilişkinin koşullarını yazılı sözleşmeyle veya taraflar arasındaki mutabakatı gösterebilecek e-posta, faks veya elektronik ortamdaki diğer yazılı araçlarla belirlememe, karşı tarafın aleyhine tek taraflı değişiklik yapma yetkisi veren veya vade, iade ve kampanya koşulları gibi esaslı hususlarda açık ve anlaşılır olmayan hükümlere sözleşmede yer verme haksız ticari uygulama olarak belirlendi.

Ödeme sürelerine düzenleme

Yönetmelikle, üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler arasındaki ticari ilişkilerden kaynaklanan ödemelerde düzenlemeye gidildi.

Buna göre, üretim tarihinden itibaren 30 gün içinde bozulabilen tarım ve gıda ürünlerine ilişkin ödemelerin süresi; alacaklının mikro veya küçük, borçlunun orta veya büyük ölçekli ya da alacaklının orta, borçlunun büyük ölçekli olması durumunda 30 günü, diğer durumlarda 45 günü geçemeyecek.

Bu ürünlerin dışında kalan tarım ve gıda ürünlerine ilişkin ödemelerin süresi, alacaklının mikro veya küçük, borçlunun orta veya büyük ölçekli ya da alacaklının orta, borçlunun büyük ölçekli olması durumunda ise 60 günü geçemeyecek. Ödemenin çekle yapılması durumunda, geçerli ibrazın başladığı tarih; vadeli araçlarla yapılması durumunda ise vade tarihi belirtilen bu süreler içinde olacak.

Ticaret Bakanlığı, şube sayısı 200'den fazla olan zincir mağazalara, 250 metrekareden fazla satış alanına sahip şubelerinde uygulanmak üzere, tıbbi beslenme tedavisi gerektiren hastalıklara yönelik gıda ürünü satış yükümlülüğü getirmeye yetkili olacak.

İşverenlerce yemek kartı hizmeti veren kuruluşlara ve bu kuruluşlarca anlaşmalı perakende işletmelere yapılan ödemelerin süresi, 30 günü aşamayacak. Bu süre, ilgililerce düzenlenen fatura tarihinden itibaren başlayacak. Yönetmelik değişiklikleri 2024 yılı başından itibaren geçerli olacak.