Tarihte Bugün: Türkiye'nin istihbarat yapısını şekillendiren MİT kanunu kabul edildi
TBMM, 22 Temmuz 1965 tarihinde ülkenin istihbarat faaliyetlerini tek çatı altında toplayan ve modern bir yapıya kavuşturan Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Kuruluş Kanunu'nu kabul etti.
Son Güncelleme: 22.07.2025 - 10:43
- TBMM Genel Kurulu'nda 22 Temmuz 1965'te kabul edilen 644 sayılı kanun ile Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) yasal bir zemine oturtuldu.
- Kanun, 1926'dan beri faaliyet gösteren Milli Emniyet Hizmeti'nin (MAH) yerine geçerek istihbarat faaliyetlerini tek bir kurumda birleştirdi.
- Yeni düzenleme ile MİT, doğrudan Başbakanlığa bağlı bir müsteşarlık olarak yapılandırıldı ve görev alanı net bir şekilde tanımlandı.
- Bu yasal düzenleme, Soğuk Savaş döneminin artan güvenlik ihtiyaçlarına daha etkin ve profesyonel bir karşılık verme amacı taşıyordu.
Milli Emniyet Hizmeti'nden modern bir yapıya geçiş
Türkiye Cumhuriyeti'nin istihbarat faaliyetleri, 1965 yılına kadar Atatürk'ün talimatıyla 1926'da kurulan Milli Emniyet Hizmeti (MAH) tarafından yürütülüyordu. Ancak zamanla değişen dünya koşulları ve artan iç ve dış tehditler, daha kapsamlı ve yasal çerçevesi net olarak çizilmiş bir teşkilata olan ihtiyacı ortaya çıkardı.
Bu doğrultuda hazırlanan 644 sayılı Milli İstihbarat Teşkilatı Kuruluş Kanunu, 22 Temmuz 1965'te TBMM'de yapılan oylama sonucunda kabul edildi. Yasa, MAH'ın lağvedilerek yerine daha geniş yetkilerle donatılmış ve modern istihbarat konseptlerine uygun olarak tasarlanmış MİT'in kurulmasını sağladı.
Kanun, teşkilatın görev ve yetki çerçevesini çizdi
Kabul edilen 644 sayılı kanun, MİT'in hukuki statüsünü, görevlerini ve yetkilerini ayrıntılı bir şekilde belirledi. Teşkilatın temel görevi, "Türkiye Cumhuriyeti'nin ülkesi ve milleti ile bütünlüğüne, varlığına, bağımsızlığına, güvenliğine ve Anayasa düzeni ile yönetimine karşı yöneltilen iç ve dış tehditlere ilişkin bilgi toplamak" olarak tanımlandı.
Ayrıca kanun, MİT'i doğrudan Başbakan'a karşı sorumlu bir müsteşarlık olarak konumlandırdı. Bu yapı, istihbarat faaliyetlerinin sivil otoritenin tam kontrolü altında, merkezi bir koordinasyonla yürütülmesini amaçlıyordu ve Türkiye'nin yönetim sisteminde önemli bir yenilikti.
Soğuk Savaş döneminde artan istihbarat ihtiyacı
MİT'in kurulması, yalnızca bir iç yapılanma ihtiyacından değil, aynı zamanda dönemin uluslararası konjonktüründen de kaynaklanıyordu. Dünyanın iki kutba ayrıldığı Soğuk Savaş yıllarında, hem casusluk faaliyetleri hem de vekalet savaşları gibi dolaylı tehditler artmıştı.
Türkiye'nin jeopolitik konumu, ülkeyi bu mücadelenin merkezine yerleştiriyordu. Bu nedenle, ulusal güvenliği daha etkin bir şekilde koruyacak, dış istihbarata ağırlık verecek ve profesyonel kadrolara sahip olacak güçlü bir istihbarat servisine duyulan ihtiyaç, MİT'in kuruluşunu hızlandıran en önemli dış faktör oldu.
Kaynak:
GDH Haber
İLGİLİ HABERLER
AB küresel tehlikelere karşı istihbarat hücresi kuruyor
İmralı ziyareti için kapsamlı hazırlık: MİT organize edecek
Tarihte bugün: TBMM'yi tanıyan ilk İtilaf devleti Fransa ile Ankara Anlaşması imzalandı
İngiliz Kemal olarak bilinen Ahmet Esat Tomruk hakkında MİT olumsuz rapor verdi
Milli İstihbarat Akademisi kış okulu başvurularını başlattı: Şartlar ve program detayları açıklandı
MİT ve Jandarma'dan siber casuslara ortak operasyon: 2 kişi tutuklandı
DİĞER HABERLER
Şanlıurfa’da 12 bin yıllık 'amfi tiyatro' ortaya çıktı
Oylum Höyük kazılarında Hitit dönemine ait yeni çivi yazılı belgeler ortaya çıktı
Tarihte bugün: TBMM'yi tanıyan ilk İtilaf devleti Fransa ile Ankara Anlaşması imzalandı
Karahantepe'de Neolitik Çağ insanlarının yaşadığı 30'dan fazla kulübe bulundu
Tarihte bugün: Uşi Antlaşması imzalandı, Osmanlı Afrika'daki son toprağını kaybetti
Tolstoy'un yeğeni, atasının tutulduğu Yedikule Zindanları'nı ziyaret etti
Tarihte bugün: Fransa'nın son kraliçesi Marie Antoinette giyotinle idam edildi
Mardin'de tarihi değirmenin altından 1500 yıllık mozaik çıktı
Syedra Antik Kenti'nde dünyadaki üçüncü Aziz Pavlus freski keşfedildi
Soğmatar Antik Kenti'nde 3 bin yıllık kamusal yapı keşfedildi


