The Guardian: Avrupa'daki 'olağanüstü' elektrik kesintileri neden yaşandı?

İngiltere merkezlli önemli yayın organlarından The Guardian'da, İspanya, Portekiz ve Fransa'da yaşanan elektirik kesintilerinin sebepleri ve etkileri üzerine ayrıntılı değerlendirmelerin yapıldığı bir analiz yayınlandı.

İspanya, Portekiz ve güneybatı Fransa'nın büyük bir kısmında yaşanan elektrik kesintilerinin ardından hayatın neredeyse durma noktasına geldiği belirtilen analizde, kesintinin sebeplerine dair olası seçenekler üzerine kurumların ve uzmanların görüşlerine yer verildi.

İşte The Guardian'da yayınlanan analiz:

İspanya, Portekiz ve güneybatı Fransa'nın büyük bir kısmı büyük bir elektrik kesintisi yaşadı ve hayat neredeyse durma noktasına geldi.

Evler, ofisler, trenler, trafik ışıkları ve bankalar dahil olmak üzere kritik finans sistemlerinde yaşanank kesinti milyonlarca insan için kaosa neden oldu.

Kesintilere ne sebep oldu?

İspanya'nın elektrik şebekesi Red Electrica de Espana (REE) ve Portekiz'in elektrik şebekesi Redes Energeticas Nacionais (REN) ilk saatlerde kesintinin nedeninin tespit edilemediğini belirtti.

Ancak akşam saatleri itibari ile açıklamalar gelmeye başladı.

İlk olarak Portekiz başbakanı Luís Montenegro ilginç bir çıkış yaparak sorunun İspanya'dan kaynaklandığını söyledi.

Portekizli REN ise, “nadir görülen bir atmosferik gelişmenin” sıcaklıklarda ciddi bir dengesizliğe neden olduğunu ve bunun da yaygın kesintilere yol açtığını açıkladı.

REN tarafından yapılan açıklamada;

“İspanya'nın iç kesimlerindeki aşırı sıcaklık değişimleri nedeniyle, çok yüksek gerilim hatlarında (400 kV) 'indüklenmiş atmosferik titreşim' olarak bilinen anormal salınımlar meydana geldi. Bu salınımlar elektrik sistemleri arasında senkronizasyon arızalarına yol açarak, birbirine bağlı Avrupa şebekesinde art arda bozulmalara neden oldu.”

ifadeleri kullanıldı.

Uzmanlara göre; atmosferik sıcaklıklardaki büyük değişimlerin elektrik sistemleri üzerinde yarattığı riskler, bu ölçekte sorunların ortaya çıkmasına nadir olsa da sebep olabilir.

Enerji kuruluşlarına yazılım sağlayan bir şirken olan Fransa merkezli Neara'nın genel müdürü Taco Engelaar;

“Sıcaklığın değişmesi nedeniyle iletkenin parametreleri hafif de olsa değişiyor. Bu da frekansta bir dengesizlik yaratıyor.”

değerlendirmesinde bulundu.

Bu bir saldırı olabilir mi?

2015-2024 yılları arasında Portekiz'in başbakanlığını yapan Avrupa Konseyi Başkanı Antonio Costa konya dair yaptığı açıklamada;

“Bunun bir siber saldırı olduğuna dair hiçbir kanıt yok”

ifadelerini kullandı. Ancak nihai nedenin hala belirsiz olduğu konusunda uyarıda bulundu.

Avrupa Komisyonu'nun kıdemli başkan yardımcısı Teresa Ribera da İspanya'nın Radio 5 kanalına yaptığı açıklamada kesintiye kasıtlı bir eylemin neden olduğuna dair bir kanıt bulunmadığını açıkladı.

Ancak yine de hem İspanya'nın hem de Portekiz'in ulusal güvenlik konseyleri kesintiyi değerlendirmek üzere toplandı ve araştırmaların yapılacağı açıklandı.

Frekans dengesizliği nedir?

Elektrik şebekelerinin, çok fazla üretim nedeni ile aşırı yüklenmemesini veya çok az üretimle yetersiz kalmamasını sağlamak için sürekli yönetilmesi gerekir.

Zira; frekanslar, normal aralığın dışına çıkarsa elektrik santralleri otomatik olarak kapanır ve yeniden başlatmak için sistem kendisini resetler.

Soruna uluslararası bağlantılar mı neden oldu?

2003 yılında İtalya ve İsviçre arasındaki hidroelektrik enerji hattında yaşanan bir sorun İtalya'da yaklaşık 12 saat boyunca büyük bir kesintiye neden olmuştu.

Almanya'da ise 2006 yılında meydana gelen bir aşırı güç yüklenmesi nedeniyle, Portekiz ve Fas'a kadar uzanan kesintiler meydana gelmişti.

Engelaar bu konu yaptığı değerlendirmede;

“Ülkeler arasındaki ara bağlantılar enerjinin paylaşımı için hayati önem taşıyor. Ancak kabul etmemiz gerekir ki, bu aynı zamanda arızaların hızla yayılması için yeni yollar da yaratıyor”

ifadelerini kullandı.