Türk şiirinin "uç beyi" İlhan Berk
Hayatını şiire adayan usta şair ve çevirmen İlhan Berk, 28 Ağustos 2008’de aramızdan ayrıldı. Behçet Necatigil’in “Şiirimizin uç beyi” sözleriyle andığı Berk, ardında Türk edebiyatının en özgün şiirlerinden oluşan büyük bir miras bıraktı.
Son Güncelleme: 27.08.2025 - 15:59
- İlhan Berk, 1918’de Manisa’da dünyaya geldi.
- İkinci Yeni’nin öncüleri arasında yer aldı ve “Galile Denizi” ile akımın önemli eserlerinden birini verdi.
- Şiirin yanı sıra resimle de ilgilendi, pek çok sergi açtı.
- Türk Dil Kurumu, Behçet Necatigil ve Simavi Vakfı gibi birçok ödülün sahibi oldu.
Manisa’dan başlayan edebiyat yolculuğu
Gerçek adı Emrullah İlhan Birsen olan Berk, 18 Kasım 1918’de Manisa’da doğdu. Anne ve babasının ayrılığı sonrası annesi ile ağabeyleri tarafından büyütüldü. Eğitim hayatına İstanbul Pertevniyal Lisesi’nde başlayan şair, daha sonra İzmir Öğretmen Okulu’na geçti, Balıkesir’de öğrenimini tamamladı.
İlk şiir kitabı olan “Güneş Yakanların Selamı” 1935’te yayımlayan Berk, askerlik sonrası Edirne’de öğretmenliğe başladı. Gazi Eğitim Enstitüsü’nde Fransızca eğitimi aldıktan sonra uzun yıllar öğretmenlik yaptı.
İkinci yeni’nin sözcülüğünü üstlendi
İlhan Berk, edebiyat dünyasında önce toplumcu şiir anlayışıyla tanındı. Ancak 40 yaşında yayımladığı “Galile Denizi” ile hem önceki tarzıyla bağını kopardı hem de İkinci Yeni’nin en önemli örneklerinden birine imza attı.
Yenilik dergisinde çıkan “Saint Antoine’ın Güvercinleri”, İkinci Yeni’nin işaret fişeği sayıldı. Berk, söze dayalı şiiri reddederek anlamsızlığı, estetizmi ve deneyciliği savundu. Şair Turgut Uyar, onu “Yeryüzünde şiir diye bir şey olmasa bile onu icat edebilecek bir şair” sözleriyle anlattı.
Şiiri kadar resimleriyle de iz bıraktı
Şiir dışında resim sanatına da yoğun ilgi duyan Berk, 1978’de Bedri Rahmi Eyüboğlu Galerisi’nde, 1984’te Galeri Nev’de sergiler açtı. “Yazmak yaşamaktır” diyen şair, hayatının sonuna dek üretmeye devam etti.
Edebiyat dünyasında önemli ödüller kazanan Berk, “Kül” ile 1979 Türk Dil Kurumu Şiir Ödülü’nü, “İstanbul Kitabı” ile 1980 Behçet Necatigil Şiir Ödülü’nü, “Deniz Eskisi” ile 1983 Yeditepe Şiir Armağanı’nı aldı. “Güzel Irmak” kitabıyla da Simavi Vakfı Edebiyat Ödülü’nü Ferit Edgü ile paylaştı.
Türk şiirinin uç beyi olarak anılıyor
Şair Haydar Ergülen, Berk için, “İster toplumculuk dönemi olsun, ister İkinci Yeni olsun, hep Türk şiirinden ilerideydi. Onun yaşamından ve yapıtlarından tek başına bir Türk şiir tarihi çıkarabiliriz” dedi.
Berk, 28 Ağustos 2008’de Bodrum Devlet Hastanesi’nde hayata gözlerini yumdu. Bodrum Türbe Mezarlığı’nda eşiyle yan yana toprağa verildi.
Ardında bıraktığı eserler
İlhan Berk, şiir, deneme, çeviri ve antoloji türlerinde sayısız eser kaleme aldı. Öne çıkan eserlerinden bazıları şunlar:
“Güneşi Yakanların Selamı”, “İstanbul Kitabı”, “Günaydın Yeryüzü”, “Türkiye Şarkısı”, “Köroğlu”, “Galile Denizi”, “Mısırkalyoniğne”, “Kül”, “Deniz Eskisi”, “Güzel Irmak”, “Pera”, “Şiirin Gizli Tarihi” ve “Toplu Şiirler”.
Kaynak:
GDH Haber
İLGİLİ HABERLER
Kıyafetler nasıl diplomasi aracı oldu: Rönesans İtalyası'nın "It Girl" güç savaşları
"Vatan şairi" Namık Kemal vefatının 137. yılında anılıyor
Rubens'in yüzyıllardır kayıp olan tablosu rekor fiyata satıldı
"Adile" filminin galası İstanbul'da gerçekleştirildi
18. İstanbul Bienali tarihinin rekorunu kırdı
Türk el sanatları, kültürel mal ihracatının lokomotifi oldu
DİĞER HABERLER
Kıyafetler nasıl diplomasi aracı oldu: Rönesans İtalyası'nın "It Girl" güç savaşları
"Adile" filminin galası İstanbul'da gerçekleştirildi
Rubens'in yüzyıllardır kayıp olan tablosu rekor fiyata satıldı
Türk el sanatları, kültürel mal ihracatının lokomotifi oldu
18. İstanbul Bienali tarihinin rekorunu kırdı
"Vatan şairi" Namık Kemal vefatının 137. yılında anılıyor
İnsan emeğiyle yazılan kitaplar lüks bir tüketim mi olacak?
James Cameron: Avatar’ın geleceği filmin başarısına bağlı
Louvre Müzesi'nden Avrupa dışı ziyaretçilere zam kararı
Hatay'ın tarihi mozaikleri yakma yöntemiyle ahşaba işleniyor



