Türk şiirinin unutulmaz ismi: Attila İlhan
Türk edebiyatının en güçlü kalemlerinden Attila İlhan, vefatının 20. yılında saygıyla anılıyor.
Son Güncelleme: 09.10.2025 - 13:46
Yağmur Kaçağı”, “Ayrılık Sevdaya Dahil”, “Üçüncü Şahsın Şiiri”, “Sisler Bulvarı” ve “Böyle Bir Sevmek” gibi önemli eserleriyle Türk şiirine unutulmaz katkılar sunan İlhan, şair, yazar, düşünür, gazeteci, senarist ve eleştirmen kimliğiyle de edebiyat dünyasında derin izler bıraktı.
Çocukluğu ve ilk yılları
Attila İlhan, 15 Haziran 1925’te İzmir’in Menemen ilçesinde doğdu. Babası Savcı Bedrettin Bey, aynı zamanda divan şairiydi ve küçük yaşta İlhan’ın edebiyata ilgisini şekillendirdi.
İlk şiirini üçüncü sınıftayken yazan İlhan, ortaokul yıllarında roman kaleme almaya başladı.
Gençlik yılları ve eğitim hayatı
İzmir Atatürk Lisesi öğrencisiyken Nazım Hikmet şiirleri nedeniyle 16 yaşında komünizm propagandası suçlamasıyla tutuklandı, okuldan uzaklaştırıldı ve kısa süreli hapis yattı.
Babasının mücadelesiyle eğitim hakkını tekrar kazandı ve İstanbul Işık Lisesi’ni tamamladı. Lise son sınıfta katıldığı CHP Şiir Armağanı yarışmasında ikincilik ödülü aldı.
Edebiyat hayatı ve ilk kitaplar
İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde öğrenim görürken şiir yazmaya devam eden İlhan, 1948’de ilk şiir kitabı “Duvar”ı yayımladı. Toplumsal duyarlılığı, özgürlük ve barış temalarıyla öne çıkan şiirlerinde, İkinci Dünya Savaşı’nın etkilerini de işledi.
Paris yıllarında edindiği sosyal ve kültürel gözlemler, ilerideki roman ve şiirlerinde önemli bir kaynak oldu.
Sinema ve senaryolar
1950’lerde sinema eleştirmenliği ve senaryo yazarlığı yapan İlhan, Yeşilçam için çalıştı. “Kartallar Yüksek Uçar”, “Yarın Artık Bugündür” ve “Sekiz Sütuna Manşet” gibi senaryolar yazdı. Ayrıca, “Yalnızlar Rıhtımı” filmiyle özgün bir atmosfer denemesi gerçekleştirdi. Senaryolarında ve yazılarında “Ali Kaptanoğlu” ve “Beteroğlu” takma adlarını kullandı.
Romanları ve toplumcu şiir anlayışı
İlhan, 10 romanını yayımlamasa da Sokaktaki Adam, Zenciler Birbirine Benzemez ve Aynanın İçindekiler Serisi gibi eserlerle Türk romanına katkı sağladı. 1952–1956 yıllarında çıkardığı Mavi dergisiyle toplumcu ve gerçekçi şiir akımının öncüsü oldu. Şiirlerinde halk şiirinden beslenirken, Nazım Hikmet etkisi de görülür.
Çevirileri ve ödülleri
Fransız yazar ve şairlerin eserlerini Türkçeye kazandıran İlhan, Cumhuriyet gazetesinde köşe yazarlığı yaptı ve TRT 2’de yayımlanan programlarıyla geniş kitlelere ulaştı. 1974’te Türk Dil Kurumu Şiir Ödülü, 1975’te Yunus Nadi Roman Armağanı gibi birçok ödül aldı.
Hayatı ve mirası
Attila İlhan, 10 Ekim 2005’te İstanbul’da ikinci kalp krizi sonucu vefat etti ve Aşiyan Mezarlığı’na defnedildi. 2007’de kurulan Attila İlhan Bilim Sanat Kültür Vakfı, edebiyat alanında çeşitli ödüller vermeye devam ediyor.
Önemli eserlerinden bazıları
Şiir: Duvar, Sisler Bulvarı, Yağmur Kaçağı, Ben Sana Mecburum, Bela Çiçeği, Yasak Sevişmek, Tutuklunun Günlüğü, Böyle Bir Sevmek, Elde Var Hüzün, Korkunun Krallığı, Ayrılık Sevdaya Dahil
Roman: Sokaktaki Adam, Zenciler Birbirine Benzemez, Aynanın İçindekiler Serisi, Abbas Yolcu
Senaryo: Yalnızlar Rıhtımı, Ateşten Damla, Şoför Nebahat, Devlerin Öfkesi, Rıfat Diye Biri, Ver Elini İstanbul
Attila İlhan, şiir ve yazın dünyasında toplumsal duyarlılığı, özgün dili ve derin gözlemleriyle Türk edebiyatının ölümsüz isimlerinden biri olarak hatırlanıyor.
Kaynak:
GDH Haber
etiketler
İLGİLİ HABERLER
Kıyafetler nasıl diplomasi aracı oldu: Rönesans İtalyası'nın "It Girl" güç savaşları
"Vatan şairi" Namık Kemal vefatının 137. yılında anılıyor
Rubens'in yüzyıllardır kayıp olan tablosu rekor fiyata satıldı
"Adile" filminin galası İstanbul'da gerçekleştirildi
18. İstanbul Bienali tarihinin rekorunu kırdı
Türk el sanatları, kültürel mal ihracatının lokomotifi oldu
DİĞER HABERLER
Kıyafetler nasıl diplomasi aracı oldu: Rönesans İtalyası'nın "It Girl" güç savaşları
"Adile" filminin galası İstanbul'da gerçekleştirildi
Rubens'in yüzyıllardır kayıp olan tablosu rekor fiyata satıldı
Türk el sanatları, kültürel mal ihracatının lokomotifi oldu
18. İstanbul Bienali tarihinin rekorunu kırdı
"Vatan şairi" Namık Kemal vefatının 137. yılında anılıyor
İnsan emeğiyle yazılan kitaplar lüks bir tüketim mi olacak?
James Cameron: Avatar’ın geleceği filmin başarısına bağlı
Louvre Müzesi'nden Avrupa dışı ziyaretçilere zam kararı
Hatay'ın tarihi mozaikleri yakma yöntemiyle ahşaba işleniyor



