Türkiye - Mısır ilişkilerinde yeni bir dönem başladı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 14 Şubat'ta 11 yıl aradan sonra Mısır'ı ziyaret etti. Bu ziyaret, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Cumhurbaşkanı olarak Mısır'a gerçekleştirdiği ilk ziyaret oldu.

Mısır'da 2013 yılında gerçekleşen askeri darbe ile kesilen diplomatik ilişkilerde normalleşme süreci, Kasım 2022'de Katar'ın başkenti Doha'da düzenlenen Dünya Kupası'nın açılış töreninde Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah El Sisi'nin görüşmesiyle başlamıştı.

İki ülke, Temmuz 2023'te karşılıklı olarak Büyükelçi atayarak normalleşme sürecinde önemli bir eşiği aşmıştı. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Kahire ziyareti ise ikili ilişkileri geliştirme iradesini ortaya koydu.

Sisi, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı havalimanında karşıladıktan sonra Erdoğan ziyareti şerefine tören düzenlendi. Daha sonra da liderler, ikili ve heyetler arası görüşmelerde bulundu. 

Ortak bildiri imzalandı

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Mısır Cumhurbaşkan Sisi, iki ülke arasında Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi Toplantılarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Ortak Bildiri'yi imzaladı. 

Buna göre Konsey, iki yıl arayla toplanacak. Zirveler sırayla Türkiye ve Mısır'da düzenlenecek. Zirvelerden önce Dışişleri Bakanları düzeyinde hazırlık görüşmeleri gerçekleştirilecek. 

15 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefi

Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Mısır Cumhurbaşkanı Sisi arasındaki görüşmenin ana gündemi iki ülke arasındaki ilişkileri her alanda geliştirmek oldu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye'nin Mısır ile ilişkilerinde 15 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefini benimsediğini şu sözlerle ifade etti:

İşbirliğimizde yeni bir dönüm noktasındayız. Ticaret ve ekonomi ilişkilerimizin en önemli noktasını oluşturuyor. Ticaret hacmini 15 milyar dolara çıkarma hedefinde anlaştık. Ayrıca 3 milyar dolarlık yatırımlarımızı da artıracağız. Savunma sanayi, işbirliği geliştireceğimiz önemli bir alandır. LNG, nükleer ve yenilenebilir enerji alanlarındaki işbirliğini geliştireceğiz.

Ortak deniz vurgusu: Doğu Akdeniz'de işbirliği dönemi

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Mısır Cumhurbaşkanı Sisi ile görüştüğü konulardan biri de Doğu Akdeniz oldu. Mısır'dan dönerken gazetecilerin sorularını yanıtlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye ve Mısır'ın Doğu Akdeniz'deki rekabet ortamını işbirliği zeminine taşımak istediğini ve yapıcı bir tavra sahip olduğunu dile getirdi. Konuya ilişkin açıklamasında Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları söyledi:

Biz Mısır ile sadece aynı tarihi değil, aynı denizi de paylaşıyoruz ve o denizin küresel denklemdeki önemi her geçen gün daha da artıyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Doğu Akdeniz'in jeopolitik öneminin arttığını vurgulayarak, bölgenin rekabet değil işbirliği alanına dönüştürülmesi ihtiyacına işaret etti.

Gazze için güçlü işbirliği arayışı

Türkiye ile Mısır, ikili ilişkilerinin geliştirilmesi halinde Gazze ve Libya'da istikrarın sağlanmasına yapıcı katkılarda bulunabilecekleri konusunda da hemfikir.

Mısır Cumhurbaşkanı Sisi, bu konudaki görüşlerini Cumhurbaşkanı Erdoğan ile düzenlenen ortak basın toplantısında şu sözlerle ifade etti:

Sayın Erdoğan ile ateşkesin sağlanması, Batı Şeria'nın istikrarı ve 1967 sınırlarını esas alan başkenti Doğu Kudüs olan bir Filistin devletinin kurulması konusunda hemfikiriz. 

Gazze'ye gönderilen insani yardımlar konusunda ise Cumhurbaşkanı Erdoğan, Mısır'ın üstlendiği yapıcı rol nedeniyle Sisi'ye teşekkür etti:

Yardımlarımızın ulaştırılmasını kolaylaştıran Mısır kurumlarına teşekkür ediyorum. Gazze'de sahra hastanesi kuracağız. Bu süreçte de Mısır'dan da katkı bekliyoruz. Gazze halkının sürülmesi kabul edilemez. Gazze'nin insansızlaştırılmasını reddediyoruz. Mısır'ın bu konudaki tutumunu destekliyoruz. Netanyahu yönetiminin Refah'a yapılacak saldırıları durdurulmalıdır. Uluslararası toplum, bu soykırıma dur demelidir.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, sözlerine şöyle devam etti:

Mısır ile güçlü tarihi ve kültürel ilişkilere sahibiz. Bölgesel güvenlik ve istikrar için Mısır ile ilişkilerimizi geliştirmek istiyoruz. Aynı iradenin Mısır tarafında da olduğunu görüyoruz.

Bölgesel işbirliğinin yeni adresi: Libya

Türkiye ile Mısır arasındaki normalleşmenin Arap Baharı'ndan bu yana istikrarın sağlanamadığı Libya'ya da olumlu yansıyacağı düşünülüyor. 

Konuya ilişkin açıklamasında Sisi şunları söyledi:

Libya'nın toprak bütünlüğü konusunda Türkiye ile hemfikiriz. Türkiye ile ilişkilerimiz geliştikçe, Libya'da da işbirliği yapacağız.

Eski Mısır Dışişleri Bakan Yardımcısı Ali el-Hafni'de Türkiye - Mısır normalleşmesinin Libya'da istikrarın sağlanmasını kolaylaştıracağını dile getirdi. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan ise Türkiye ile Mısır'ın krizler karşısındaki yapıcı işbirliğinin çok daha geniş bir coğrafyayı kapsayacağını söyleyerek Sudan ve Somali'nin istikrarı ve güvenliği için de Türkiye'nin Mısır ile birlikte çalışabileceğini açıkladı.

Ayrıca Cumhurbaşkanı Erdoğan, iki ülkenin eğitim, turizm, savunma sanayisi gibi alanlarda da işbirliği yapabileceğini dile getirdi.

Toplantıdan sonra da Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Sisi, eşleri ile birlikte İmam Şafi Türbesi'ni ziyaret etti.