UnHerd: Stratejik etkisini kaybeden AB'nin geleceği nasıl şekillenecek?

İngiltere merkezli önemli yayın organlarından UnHerd'de, Avrupa'nın giderek artan krizlerinin ve yeni küresel düzendeki geleceğinin değerlendirildiği bir analiz yayınlandı.

Avrupa hem yetenek hem de küresel bir tutuma sahip olduğu dönemin hızla geride kalmaya başladığı tespiti yapılan analizde, kıtanın otomobilden bilgisayara kadar çok sayıda başlıktaki hakimiyetini de kaybederek, stratejik etkisini de kaybetmeye başladığı belirtildi.

Analizde ayrıca; Avrupa'nın ABD ve Çin rakabeti arasında nasıl bir stratejik çıkmaza girdiğine dair de değerlendirmeler yapıldı.

İşte UnHerd'de yayınlanan analiz:

Avrupa yakın bir geçmişe kadar hem yetenek hem de küresel bir tutuma sahipti.

Gottlieb Daimler, 1885 yılında endüstri çağının muhtemelen en başarılı ürünü olan otomobili icat etti. Otomobilin yaşamımızı kökten değiştirmesine kadar birkaç on yıl geçmesi gerekecekti. Otomobil olmasaydı modern banliyöler düşünülemezdi.

Özellikle Alman ekonomisi için otomobil, bu on yıla kadar sürekli kazanç sağlayan bir icattı. Ancak bu uzun inovasyon döngüsünün sonuna gelindi.

Almanya hala büyük bir otomobil endüstrisine sahip, ancak artık çok fazla para kazanamıyor ve otomobillerin geleceği elektrikli, dijital ve özellikle Çin gibi ülkelerin eline geçti.

Çin, 1980'lerde Deng Xiaoping yönetiminde modernizasyona başladığında, ihracat odaklı ekonomik büyüme stratejisi izledi ve elde ettiği gelirleri inovasyon ve modernizasyona yatırdı.

Batı, Çin'in stratejisini Batı tarzı demokrasiye veya kapitalizme doğru bir geçiş olarak yanlış yorumladı.

Daha net ifadelerle Avrupa, kırk yıldır dijital alanda ABD'nin ve şimdi de Çin'in gerisinde kalıyor.

AB, dijital teknolojiyi zorlayan bir dizi yasa ile durumu daha da kötüleştirdi. Bu yük, 2010'larda veri koruma düzenlemeleriyle başladı ve daha yakın zamanda uygulanan yapay zeka ve kripto düzenlemelerine, ABD'li teknoloji devlerinin işlerini kısıtlayan ve sosyal medya platformlarını içeriklerini denetlemeye zorlayan yasalara kadar uzandı.

Çin'in erken farkına vardığı ve özellikle Avrupalıların çoğunlukla inkar ettiği şey, inovasyon ile jeopolitik güç arasında bir bağlantı olduğudur.

Peki bu bağlantılar nerede gözlemlenebilir?

ABD ve müttefikleri ileri düzey yarı iletkenlerde hakim konumda. Çin ise nadir toprak elementleri ve bunların alt ürünlerinde hakim. Dolayısıyla her iki süper güç de birbirlerini jeopolitik olarak dengelemeye çalışıyor.

Geçen hafta Xi ve Donald Trump arasında yapılan anlaşma, devam eden soğuk savaşta bir ateşkes niteliğindeydi.

Ancak inovasyon ile jeopolitik güç arasındaki en önemli bağlantı, askeriye aracılığıyladır. Bugün ABD'nin jeopolitik hakimiyeti, savaş sonrası dönemde ordu ve bilim arasındaki işbirliğinden kaynaklanmaktadır.

Avrupa'nın jeopolitik hakimiyetini artık geri kazanamayacağı açık.

Ancak teorik olarak, Avrupa'nın en azından ayakta kalmak için hala bir şansı olmalı. Pratikte ise yok.

Örnek olarak; Avrupa'daki teknoloji düzenlemeleri sadece yapay zeka girişimlerini değil, yapay zekanın daha geniş kullanımını da engelliyor. Avrupalılar kendilerini yenilikçi ve “bilim yanlısı” olarak görmeyi severler, ancak ABD ve Çin'in gerisinde kalmaya devam ediyorlar.

Örnek olarak Brexit ile AB'den ayrılan İngiltere bile yapay zeka yatırımlarında AB'nin çok önünde. Çünkü Brexit'ten sonra İngiltere, AB'nin genel anti-teknoloji kampanyasına katılmadı.

Avrupa küresel etkisini yitirirken aynı zamanda da stratejik etkisini de giderek kaybediyor ve yeni bir strateji ortaya koyabilecek gibi görünmüyor.