Haftanın Bilmeniz Gerekenleri | Sayı #48 | 30.04.2023

Haftanın öne çıkan başlıkları: TEKNOFEST İstanbul kapılarını açtı, Türkiye'nin ilk uzay yolcuları açıklandı, 3 bin 500 Engelli Öğretmen Ataması Töreni düzenlendi, Kentsel dönüşüm toplantısı,  Politika faizi açıklandı, Türkiye’nin yeni seyir füzesi KEMANKEŞ ve birçok bilmeniz gereken gelişme...

Haftanın Yakın Planı:  Sudan denklemi üzerinden küresel güç mücadelesi

Haftanın tarih dozu: Dünyanın en büyük havacılık, uzay ve teknoloji festivali TEKNOFEST 

Haftanın spor dozu: Traore ekstra çalışma yapmadan bu fiziği elde etmiş olabilir mi?

Haftanın infografiği: Sayılarla 2023 seçimleri

Haftanın videosu🎞️: Baykar'ın Geliştirdiği Yeni Seyir Füzesi: KEMANKEŞ

Haftanın ekran önerileri🎬: Mia Aioniotita Kai Mia Mera | Undefeated

İçeriklere göz atarken dinleyebileceğiniz müzik listesini de sizler için buraya bırakıyoruz…

Alone time 

°Mutlu hafta sonları ve keyifli okumalar

GÜNDEM

TEKNOFEST İstanbul kapılarını açtı: Dünyanın en büyük havacılık, uzay ve teknoloji festivali TEKNOFEST, kapılarını 7'nci kez İstanbul'da açtı.

• Türkiye'de milli teknolojinin geliştirilmesi konusunda kritik rol oynayan birçok kuruluşun paydaşlığıyla, Türkiye Teknoloji Takımı Vakfı ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı yürütücülüğünde düzenlenen TEKNOFEST, ikinci gününde İstanbul Atatürk Havalimanı'nda devam ediyor.
• Yoğun yağışa rağmen ilk gününde her yaştan çok sayıda ziyaretçinin katıldığı TEKNOFEST İstanbul; teknoloji yarışmaları, hava gösterileri, konserler, çeşitli konularda gerçekleştirilen söyleşi ve etkinlikler gibi birçok faaliyete ev sahipliği yapıyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan Türkiye'nin ilk uzay yolcularını açıkladı: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Atatürk Havalimanı'nda düzenlenen TEKNOFEST'e katılarak konuşma yaptı.

• Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Uluslararası uzay istasyonuna gidecek Alper Gezeravcı kardeşimiz önemli başarılara imza atmış kahraman bir Türk pilotumuz, Tuva Cihangir Atasever kardeşimiz de Roketsan'da çalışan bir sistem mühendisimiz." dedi.

Bugün bu hayalleri gerçeğe dönüştürme yolunda önemli bir adım daha atıyoruz. Mayıs ayında başlattığımız süreçte bir asil, bir yedek olmak üzere 2 uzay yolcumuzu belirledik. Öncelikle uzay yolcusu olmak üzere başvuruda bulunan binlerce vatandaşımıza teşekkür ediyoruz. Binlerce talipli arasından uzay yolcusu olma hakkını kazanan arkadaşlarımızı da tebrik ediyoruz. Türkiye'nin insanlı ilk uzay görevine çıkacak arkadaşımız Uluslararası Uzay İstasyonu'nda 14 gün kalacak.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Gemlik'te halka hitap etti: Cumhurbaşkanı Erdoğan: Evlerde imal ettikleri ürünleri internette satanları vergi muafiyeti kapsamına alıyor, muafiyet sınırını 320 binden 700 bin liraya çıkarıyoruz. Halihazırda 837 bin esnafımız hem gelir vergisi muafiyetinden yararlanıyor hem de KDV ödemiyor. 

• Taksi, dolmuş, minibüs, midibüs, otobüs, çekici işletmeciliği, kamyonla ticari taşımacılık yapan esnafımız aynı cins taşıtlarını yenilerken ÖTV ödemeyecek.
• Kamu bankalarımız, Togg için araç bedelinin yüzde 50'si tutarında 36 ay, 0,99 oran ile kredi kullandıracak.

3 bin 500 Engelli Öğretmen Ataması Töreni düzenlendi: Cumhurbaşkanı  Erdoğan: Bugün 3 bin 500 engelli vatandaşımızın sınavlarda aldıkları puan sıralamasına göre atamalarını gerçekleştirmek üzere buradayız. Bu atamayla birlikte son 10 yılda eğitim-öğretim camiamıza katılan engelli öğretmen sayımız yaklaşık 11 bin 500’ü buluyor. 

Kentsel dönüşüm toplantısı: Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, "İnşa etmeyi planladığımız 2+1 daireler 100 metrekare, 3+1 daireler ise 120 metrekare olacak. İstanbul'un dokusuna uygun, yatay mimariye sahip, sıfır atık uyumlu yapılar olacaklar." dedi

21 ilde terör örgütü PKK/KCK'ya yönelik operasyon: Diyarbakır merkezli 21 ilde terör örgütü PKK/KCK'ya yönelik düzenlenen operasyonda 16 şüphelinin daha yakalanmasıyla gözaltı sayısı 126'ya yükseldi.

Akkuyu Nükleer Güç Santrali'ne ilk yakıt töreni: İlk ünitenin devreye alınması için geri sayımın başladığı projede, bugün taze nükleer yakıtın tesise gelmesiyle santral "nükleer tesis" statüsü kazandı.

• Törene videokonferans ile katılan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Türkiye nükleer güç sahibi ülkeler ligine yükseldi." dedi. Erdoğan, enerji ihtiyacının yüzde 10'unun bu santralden sağlanacağını da açıkladı.

• Törene videokonferans ile Rusya Devlet Başkanı Putin katıldı: Sayın Erdoğan ile kritik kararlar aldık. Detaya inmeyeceğim, ancak ekonomik ve ticaret ilişkilerini geliştireceğiz. Ticaret hacmini artıracağız.

YSK, Sudan'da yaşanan olayların ardından ülkede kurulacak sandıkları iptal etti. Bölgede yaşayan seçmenler farklı noktalarda oy kullanabilecek.

Yurt dışında oy verme işlemi başladı: 14 Mayıs'ta yapılacak Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi için yurt dışında oy verme işlemi bugün başladı. 73 ülke ve 156 yerdeki yurt dışı temsilciliklerinde oy verme işlemi 9 Mayıs'ta sona erecek.

İzmir'in Narlıdere ilçesindeki bir sitede yangın çıktı:  İzmir'in Narlıdere, Yenikale Mahallesi'nde bulunan 4 bloklu sitedeki 8 katlı binada yangın çıktı. Alevler kısa sürede tüm binayı sardı. Olay yerine çok sayıda itfaiye ve sağlık ekibi sevk edildi.

• Yangın yaklaşık 8 saat sonra kontrol altına alındı. 

POLİTİKA

MHP Genel Başkanı Bahçeli, Nevşehir'de partisinin seçim mitinginde açıklamalarda bulundu: Nevşehir Diriliş Meydanı'nda partisinde "14 Mayıs'ta Aziz Milletim Sıra Sende" temalı açık hava toplantısında konuştu

• Bahçeli: Nitekim sosyal, siyasal ve ekonomik krizler yakamızı hiç bırakmadı. Darbeler, siyasi kutuplaşmalar, koalisyon kavgaları, kurulamayan, kurulsa bile ömrü kelebeğin ömrü kadar kısa süren hükümetler ülkemizin talihini makus bir istikamete çevirdi.

Ali Babacan: Seçmenimizin tamamının CHP’ye oy vermeyeceğini CHP’ye söyledik.

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu: İYİ Parti'de tek bir seçmen kalır, FETÖ seçmeni kalır. Dibi orasıdır yani, tabanı orasıdır. Bu sözümü bir yere kaydedin. Türkiye'de yüzde 1, yüzde 1,5'luk bir FETÖ seçmeni vardır, orada kalır.

Muharrem İnce: Altılı Masa'dan garip sesler geliyor. Davutoğlu 90 yaşındaki halasını dahi ikna edemediğini söylüyor. Babacan tabanımızın hepsini CHP'ye oy vermeyeceğini CHP'lilere ilettik diyor. Millet İttifakı doğru konumlanmadı.

Yeşil Sol Parti Kocaeli Milletvekili adayı Ayten Dönmez, PKK üyesi olmaktan gözaltına alındı.

• İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'dan Yeşil Sol Parti Kocaeli Milletvekili adayı Ayten Dönmez hakkında: Kandil'de, o terör dağlarında, o terör kıyafetini giymiş birisini daha milletvekili adayı yapmışlar. Bizim polislerimiz de bunu tespit etti, kıskıvrak aldılar bu gece.

 YSK’ya sandık kurulu listelerini gecikmeli ileten CHP Pamukkale İlçe Başkanı Arda Arpacı, CHP Genel Merkezi’nin talebi ile istifa etti.

EKONOMİ

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, politika faizini yüzde 8,5'te sabit tuttu.

Kirada yüzde 25 artış sınırının süresi uzatıldı: Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, kira artışlarına yüzde 25 sınırı getiren düzenlemenin süresinin uzatılacağını ve fahiş kira artışlarına yönelik de yaptırım getirilmesi için çalışma yapıldığını açıkladı.

• Bozdağ: Biz 3 alternatif hazırladık. Hapis cezası olabilir, adli para cezası olabilir, idari para cezası öngörülebilir.

DASK'ın hasar ödemesi 21 milyar TL'yi aştı: Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK), Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından bugüne kadar 21 milyar 111 milyon 86 bin 703 TL hasar ödemesi gerçekleştirdi.

İstanbul Havalimanı günlük uçuş ve yolcu sayısında rekor tazeledi: İstanbul Havalimanı  gerçekleşen 1548 uçuş ve 224 bin 709 yolcuyla açılışından bugüne kadarki en yüksek günlük uçuş ve yolcu sayısına ulaştı.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK): Bankacılık sektörünün kredi hacmi, geçen hafta 25 milyar 815 milyon lira artarak 8 trilyon 777 milyar 109 milyon liraya çıktı.

Uluslararası Enerji Ajansının (IEA): Elektrikli araç satış sayısının bu yıl dünya genelinde 2022'ye göre yüzde 35 artarak 14 milyona ulaşması ve satılan her 5 araçtan birinin elektrikli olması bekleniyor.

Afganistan para birimi Afgani, dolar karşısında %5.4, euro karşısında %4.3 değer kazandı.

DÜNYA

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Putin ile telefonda görüştü: Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Putin'e bugün İlk Nükleer Yakıt Getirme Töreni yapılacak Akkuyu Nükleer Güç Santrali’ne katkıları için teşekkür etti.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'ndan Sudan açıklaması: Sudan'dan şu ana kadar 1383'ü vatandaşımız olmak üzere toplam 1500 kişiyi tahliye ettik.

Bakan Çavuşoğlu NATO Genel Sekreteri Stoltenberg ile görüştü: Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, NATO Genel Sekreteri Stoltenberg ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi.

• Görüşmede Ukrayna'daki durum ve NATO'nun genişlemesi ele alındı.

Yahudi yerleşimciler, 13 gün sonra Mescid-i Aksa'ya baskın düzenledi: Mescid-i Aksa'nın doğu kısmında yer alan Rahmet Kapısı Mescidi, Yahudi yerleşimcilerin baskınına maruz kalırken, İsrail polisi mescidin elektrik tesisatını söktü.

ABD'nin 80 yaşındaki Başkanı Joe Biden, 2024 seçimlerinde aday olmak için resmen başvurduğunu duyurdu. 

İsveç, 5 Rus diplomatı sınır dışı etme kararı aldı: İsveç Dışişleri Bakanı Tobias Billström, Rusya'nın Stockholm Büyükelçiliğinde görevli 5 diplomatı sınır dışı etme kararı aldıklarını duyurdu.

Dünya Bankası: Dünya nüfusunun benzeri görülmemiş bir hızla yaşlanması nedeniyle Türkiye dahil birçok ülkede yabancı işçi ihtiyacı artabilir.

• Dünyada sığınmacı sayısı 10 yılda 3 kat artacak.

Katoliklerin ruhani lideri Papa Francis, Katolik kilisesinde tarihi bir reforma imza atarak, Piskoposlar Toplantısı’nda kadınların da oy kullanmasına karar verdi.

SAVUNMA

Yeni Altay Tankı testler için TSK'ya teslim edildi: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın katılımıyla Milli Savunma Bakanlığı Arifiye Yerleşkesi'nde gerçekleştirilen Yeni Altay Tankının Testler İçin Türk Silahlı Kuvvetlerine Teslimi Töreni'nde konuştu. 

• BMC Yönetim Kurulu Başkanı Tosyalı, "Yeni Altay Tankımız 10 yıl öncesinde yola çıkılan prototipten tamamen farklı tamamen yeni bir model." dedi.
• Cumhurbaşkanı Erdoğan: Kritik tekerlekli zırhlılardan, mayına karşı korumalı araçlara çok sayıda aracın üretimini başarıyla gerçekleştirdik. Böylece amfibi hücum araçlarından sınır güvenliğine yönelik sistemlere kadar çok geniş bir yelpazede ürün gamına sahip olduk.

Altay tankının vurucu gücünde yerli imza: Türk savunma sanayisinin kara araçları alanındaki en önemli projelerinden Altay ana muharebe tankının vurucu gücü yerli imkanlarla sağlanacak.

• MKE, 5,56’dan 203 milimetreye kadar mühimmat ve silahları bünyesinde üretme kabiliyetine sahip entegre bir yapıyla faaliyet gösteriyor.

Baykar ile Azerbaycan, insansız hava aracı sistemlerinin ortak üretimi için iyi niyet protokolü imzaladı: Baykar Genel Müdürü Haluk Bayraktar, Azerbaycan ile Türkiye arasında insansız hava aracı teknolojisinde çok sıkı ve güçlü bir iş birliği olduğunu belirterek, “Hedefimiz ülkelerimiz arasında bu güçlü iş birliğini daha da ileriye taşımak.” dedi.

Türkiye’nin yeni seyir füzesi KEMANKEŞ ortaya çıktı: Baykar tarafından geliştirilen mini akıllı seyir füzesi BAYRAKTAR KEMANKEŞ ilk kez TEKNOFEST’te tanıtıldı.

• İnsansız hava aracı üreticisi Baykar, festival kapsamında mini akıllı seyir füzesi BAYRAKTAR KEMANKEŞ’i ilk kez sergiledi.

• Baykar Platform Mühendislik Takım Lideri Burak Özbek, BAYRAKTAR KEMANKEŞ’in, stratejik hedeflere Bayraktar TB2 ile taarruz kabiliyetini artırmak için geliştirildiğini söyledi. Özbek, füzenin, Bayraktar TB2’nin yanı sıra geliştirdikleri diğer tüm insansız hava araçlarıyla entegre olabildiğini bildirdi.

Savunma ve havacılık sektörü ciro ve AR-GE yatırımında atağa geçti: Savunma ve havacılık sanayi sektörü, 2022’de 12,2 milyar dolarlık ciroya, 2,1 milyar dolarlık AR-GE yatırımına imza attı.

• Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii (SSB) Başkanı İsmail Demir, yaptığı yazılı açıklamada, Savunma ve Havacılık Sanayii İmalatçılar Derneğince (SASAD) hazırlanan 2022 yılı “Sektör Performans Raporu”nu değerlendirdi.,

Eurofighter Typhoon savaş uçağına yeni AESA radarı: İngiltere'nin Eurofighter Typhoon savaş uçağı filosuna takılacak son teknoloji radarın prototipi, BAE Systems'in Lancashire'daki Warton'daki uçuş testi tesisine teslim edildi.

• ECRS Mk2 (Avrupa Ortak Radar Sistemi Mk2) radarı, 2024'te ilk uçuş testini yapmak amacıyla önümüzdeki yıl entegre edilecek. Radar, Leonardo tarafından geliştirildi.

TEKNOLOJİ

12 ay içinde başlıyor: Türkiye 65 nanometre çip üretecek: Kocaeli’de Çip Üretim Tesisi açılışında konuşan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, ekipmanları Gebze Kampüsüne getirilmesinin ardından 12 ay içinde Türkiye'de ilk defa 65 nanometre çip üretiminin başlayacağını duyurdu.

• Çip üretiminin Türkiye için büyük bir fırsat olduğunu söyleyen Bakan Varank, "Burada gerçekten büyük bir katma değer var." diye konuştu.

Sberbank, ChatGPT'ye rakip yapay zeka platformu başlattı: Rusya'nın en büyük bankası Sberbank, yapay zeka sohbet robotu ChatGPT'ye rakip GigaChat adlı bir platform başlattığını duyurdu.

• Sberbank'tan yapılan yazılı açıklamada, şirketin yapay zeka alanındaki küresel rekabete katıldığı belirtildi.

Twitter mavi tik durumu: Twitter, bir milyondan fazla takipçisi olan bazı yüksek profilli hesapların mavi tiklerini ödemeli abonelik zorunluluğu olmadan geri verdi. Bu hesaplar arasında Beyoncé, Harry Kane, Richard Osman ve Victoria Beckham gibi dünyaca isimler bulunuyor. Bununla beraber Türkiye'den gastronomi yazarı Vedat Milor da mavi tikini geri aldı.

• Arkası: Ödemeli abonelik sistemine geçilmesiyle mavi tik rozetleri paralı oldu. Abonelik almayan bir çok hesabın rozeti kaldırıldı.

NASA’nın uzay aracı InSight, Mars’ta sismik dalgaları ilk kez saptadı: NASA’nın Mars’a sismik araştırma için gönderdiği InSight uzay aracının, kızıl gezegendeki sismik dalgaları ilk kez saptadığı belirtildi.

• Mars’ta gerçekleşen depremler ve gezegene düşen meteorların oluşturduğu sismik dalgalar, InSight tarafından saptanarak verileri toplandı.

KÜLTÜR

"1923" müzikali seyirciyle buluştu:  Cumhuriyetin kuruluş hikayesini yeni kuşaklara aktarma misyonuyla hayata geçirilen "1923" müzikali, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı'nda ilk kez sahnelendi.

• Işık ve ses tasarımından dans koreografilerine, canlı orkestra kullanımından dönem kostümlerine kadar Milli Mücadele ile başlayarak Cumhuriyetin kuruluşunu ele alan müzikalde, bir müze gezisi sırasında kaybolan, kendilerini Mustafa Kemal Atatürk'ün Milli Mücadele'yi başlattığı Bandırma Vapuru'nda bulan dört arkadaşın hikayesi anlatılıyor.

Çanakkale Kordon Boyu'ndaki ünlü "Troya Atı" FPV dronla görüntülendi: ABD'li ünlü aktör Brad Pitt'in başrolünde oynadığı "Troy" filminde kullanılan ve 19 yıldır Çanakkale Kordon Boyu'nda sergilenen "Troya Atı",FPV dronla kayda alındı.

• Filmde Atinalı askerlerin içine gizlenerek Truva'yı ele geçirmesinin canlandırıldığı tahta at, yapılan protokollerin ardından 2004'te demonte hale getirilip 350 parçaya ayrıldı.

Nevşehir'deki tarihi Meryem Ana Kilisesi turizme kazandırıldı: Nevşehir'de tarihi Meryem Ana Kilisesi, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yürütülen restorasyon ve konservasyon çalışmalarının ardından ziyarete açıldı.

SPOR

🎱 Millî bilardocu Semih Saygıner, Kore Profesyonel Bilardo Ligi'ne (PBA) transfer oldu.

🏀 Amerikan Basketbol Ligi (NBA) play-off ilk turunda Los Angeles Lakers, Memphis Grizzlies'ı uzatma sonunda 117-111 yenerek seride rakibi karşısında 3-1 üstünlük sağladı.

📜 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Millî Olimpiyat Komitesi, Kıbrıs Türklerine uygulanan spor ambargo ve izolasyonlarına tepkilerini içeren mektubu, Birleşmiş Milletler (BM) yetkilisine teslim etti.

🏃‍♂️ Spor İstanbul Genel Müdürü Renay Onur, 18'incisi düzenlenecek olan İstanbul Yarı Maratonu'na 12 binin üzerinde kişinin katılımıyla rekor katılım gerçekleşeceğini söyledi.

🏍️ MotoGP takımlarından Repsol Honda'nın İspanyol pilotu Marc Marquez, elindeki sakatlık nedeniyle İspanya Grand Prix'sinde mücadele edemeyecek.

🏐 Efeler Ligi Play-off Yarı Final karşılaşmalarında Fenerbahçe, Ziraat Bankası'nı 3-1 yenerek seriyi 1-1'e getirdi. Halkbank ise Arkasspor karşısında 3-1 ile galip geldiği maçla seride durumu 2-0'a taşıdı.

🏆 Türk Telekom, 7Days EuroCup yarı finalinde Ukrayna temsilcisi Prometey'i 76-74'lük skorla mağlup etti ve finale yükseldi.

• Temsilcimiz finalde Gran Canaria ile karşılaşacak.

🏀 Basketbol 7Days Avrupa Kupası yarı finalinde Türk Telekom, Letonya'nın başkenti Riga'da oynanan karşılaşmada Ukrayna'nın Prometey takımını 76-74 yenerek finale yükseldi.

🏀 Fenerbahçe Beko, THY Avrupa Ligi play-off çeyrek final ilk maçında, deplasmanda Olympiakos’a 79-68 yenilerek seride 1-0 geriye düştü.