Haftanın Bilmeniz Gerekenleri | Sayı #56 | 02.07.2023
Haftanın bilmeniz gerekenlerini sizin için derledik. Yeni haftaya başlamadan önce, geçtiğimiz haftanın gündemini öğrenmek için bültenimizi ziyaret edin.
Haftanın öne çıkan başlıkları: Sabiha Gökçen Havalimanı'ndan iki yeni rekor, Gazeteci Merdan Yanardağ tutuklandı, Temel Karamollaoğlu’ndan ‘ittifak’ açıklaması, Fransa'da sokaklar polis kurşunuyla ölen genç için savaş alanına döndü, İsveç'te Kurban Bayramı'nda cami önünde Kur'an-ı Kerim yakıldı, Yunanistan'da Kiryakos Miçotakis hükümeti kurma görevini aldı ve birçok bilmeniz gereken gelişme...
Haftanın Yakın Planı: Fransa'da tırmanan gerilim ve Macron'un büyük sınavı
Haftanın tarih dozu: Her yıl 1 Temmuz günü kutlanan "Kabotaj Bayramı" nın hikayesi.
Haftanın spor dozu: Türk futbolunun en kariyerli hakemi Cüneyt Çakır kimdir?
Haftanın teknoloji dozu: Hiç kablo kullanmadan elektrik iletmek mümkün olabilir mi?
Haftanın infografiği: Osmanlı’da Kurban Bayramı nasıl yaşanıyordu?
Haftanın ekran önerileri🎬: Last Film Show | Dünya Tarihinin Dönüm Noktaları
Haftanın videosu: Yıldırım Beyazıt Timur'u Yenseydi Ne Olurdu?
İçeriklere göz atarken dinleyebileceğiniz müzik listesini de sizler için buraya bırakıyoruz…
GÜNDEM
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kurban Bayramı dolayısıyla video mesaj yayımladı: 6 Şubat depremleri sebebiyle yüreklerimizin yandığı bu aylarda Kurban Bayramının vatandaşlarımız arasında kardeşlik iklimini güçlendireceğine inanıyorum.
- Türkiye Yüzyılı menziline mutlaka varacağız. Son 21 yıldır olduğu gibi gelecek 5 senede aşkla çalışacak, eser ve hizmet siyasetinden asla taviz vermeyeceğiz.
Sabiha Gökçen Havalimanı'ndan iki yeni rekor: İstanbul Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı'nda (İSG), dün toplam 729 uçuş yapılırken, 123 bin 40 yolcu seyahatlerini gerçekleştirdi.
- Dış hatlarda 196 gelen (34 bin 210 gelen yolcu) ve 210 giden uçuş (34 bin 450 giden yolcu) olmak üzere 406 uçuş ve 68 bin 660 yolcu sayısıyla dış hatlar rekorunu da kırdı.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu: Trabzon'u Gümüşhane üzerinden Bayburt, Aşkale ve Erzurum'a bağlayan Zigana Tüneli'ni, 1,5 ayda 251 bin 100 araç kullandı.
Buca'da orman yangını: İzmir'in Buca ilçesinin Karaağaç koşuyolu mevkiinde saat 11.30 sıralarında orman yangını çıktı. Yapılan yoğun müdahale sonrası alevler kontrol altına alındı.
POLİTİKA
Gazeteci Merdan Yanardağ tutuklandı: Gazeteci Merdan Yanardağ, terörist başı Abdullah Öcalan ile ilgili sözleri nedeniyle tutuklandı. Yanardağ hakkında "suçu ve suçluyu övme" ile "terör örgütü propagandası yapmak" suçlarından soruşturma başlatılmıştı.
KILIÇDAROĞLU'NDAN TEPKİ: Kılıçdaroğlu, paylaşımında şu ifadelere yer verdi:
Ahlaki hükmünü yitiren Saray hükümeti, montajlarla algı yönetimine devam ediyor. Gazeteci Merdan Yanardağ’ın, hükümetin neyi, neden yaptığını hatırlattığı konuşmasının bir bölümü üzerinden tutuklanması, ülkemiz adına utanç vericidir. Bu yanlıştan derhal dönülmeli, Merdan Yanardağ serbest bırakılmalıdır.
Babacan'dan basın toplantısı: Babacan, düzenlediği basın toplantısında 14 ve 28 Mayıs’ta yapılan seçimlere ilişkin detaylı değerlendirmelerde bulundu. Ali Babacan:
Seçim tarihi yaklaşırken yapılan analizlerde şunu gördük; 6 parti kendi listesiyle seçime girdiğinde ittifakımız Meclis’te çoğunluğu sağlayamıyordu. D’Hondt sistemi ittifak içindeki partileri daha da yakınlaşmaya zorluyordu. İşte o anda bizim için çok zor olan bir kararı verdik ve seçime ortak listelerle girdik.
Bizim kimseye en ufak bir borcumuz yok. Bugün seçimi helalinden kazanmış, başı dik, alnı açık 15 milletvekilimiz var.
Temel Karamollaoğlu’ndan ‘ittifak’ açıklaması: Millet İttifakı için "Bu ittifak bitti mi? Elbette bitti. Çünkü hükmünün icra edilmesi mümkün değil. Biz, hem altılı masada bulunan siyasi partiler olarak dirsek temasımızı devam ettiririz. Birbirimizle görüşürüz.
- CHP’nin aldığı yüzde 25 oyun 7-8’i dışarıdam gelmiştir, CHP’nin oyu değildir.
Tanju Özcan: unanistan’da seçimi kaybeden Syrıza Partisi Genel Başkanı Aleksis Çipras istifa etmiş.
Ne kadar garip bir durum. İnsan seçimi kaybedince istifa eder mi? Bizim burada seçimi kaybedenler MYK’yı değiştirip hiçbir şey olmamış gibi devam ediyor.
Siyasi partiler, Kurban Bayramı'nın 2'nci gününde bayramlaştı: Siyasi partilerin bayramlaşma mesaileri bayramın ikinci günü yapıldı. AK Parti 8, MHP 5, CHP 17, İyi Parti ise 11 siyasi parti ile bayramlaştı.
- AK Parti Genel Merkezi'ne ilk bayram ziyareti CHP heyeti tarafından gerçekleştirildi.
EKONOMİ
Bakan Şimşek: Net uluslararası rezervler 8,5 milyar dolar ile tarihin en büyük haftalık artışını kaydetti
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, net uluslararası rezervlerin geçen hafta 8,5 milyar dolar ile tarihin en büyük haftalık artışını kaydettiğini belirtti.
İŞKUR altı ayda yarım milyondan fazla kişiyi işle buluşturdu: Türkiye İş Kurumu (İŞKUR), yılın ilk altı aylık döneminde 584 bin kişinin istihdamına aracılık etti.
- Geçen yıl 1 milyon 400 bin kişinin işle buluşmasına aracılık eden Kurum, bu yılın ocak-haziran döneminde 584 bin 43 kişiyi işle buluşturdu.
Doğal gazda temmuz tarifesinde değişikliğe gidilmedi: BOTAŞ'ın konut tüketicileri için dağıtım şirketlerine haziranda uygulayacağı satış fiyatı 1000 metreküp doğal gaz için 4 bin 80 lira olarak açıklandı.
Boğazlardan gemi geçişinde zamlı tarife başlıyor: Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, boğazlardan geçiş ücretinin cumartesi gününden itibaren net ton başına 4,42 dolar olarak uygulanacağını bildirdi.
ABD'de işsizlik maaşı başvurularında düşüş: Piyasa beklentilerinin altında gerçekleşen işsizlik maaşı başvuruları geçen hafta bir önceki haftaya kıyasla 26 bin kişi azaldı.
- Ülkede ilk kez işsizlik maaşı talebinde bulunanların sayısı, 24 Haziran ile biten haftada önceki haftaya kıyasla 26 bin kişi azalarak 239 bine düştü.
AB, 158 milyar avroluk otomobil ihraç etti: Otomobil ihracatının yüzde 23'ü ABD'ye, yüzde 17'si İngiltere'ye, yüzde 15'i Çin'e, yüzde 5'i Güney Kore ve İsviçre'ye, yüzde 4’ü de Japonya ve Türkiye'ye yapıldı.
- Otomobil ihracatının yüzde 23'ü ABD'ye, yüzde 17'si İngiltere'ye, yüzde 15'i Çin'e, yüzde 5'i Güney Kore ve İsviçre'ye, yüzde 4’ü de Japonya ve Türkiye'ye yapıldı.
Fed Başkanı Powell, para politikasında daha fazla sıkılaşmanın sinyalini verdi: ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell, para politikasında daha fazla kısıtlamanın geleceğine inandıklarını, bunu yönlendiren faktörün de güçlü iş gücü piyasası olduğunu belirtti.
DÜNYA
Fransa'da sokaklar polis kurşunuyla ölen genç için savaş alanına döndü: Fransa'da 27 Haziran'da polisin açtığı ateş sonucu Nael M. isimli 17 yaşındaki genç sürücünün hayatını kaybetmesinden bu yana düzenlenen gösterilerde çatışmanın dozu artarken, protestoları bastırmak için devreye zırhlı araçlar girdi.
- Polis kurşunuyla hayatını kaybeden gencin anısına düzenlenen gösteriler başta Paris, Marsilya, Lyon olmak üzere ülke genelinde birçok kente sıçradı.
- Öte yandan, Paris ve çevresinde toplu taşıma kısmi olarak askıya alınırken, patlak veren sokak olayları nedeniyle valiliklere ülke genelinde saat 21.00'den sonra otobüs ve tramvay seferlerini iptal etme talimatı verildi.
Fransa'da sokağa çıkma yasağının uygulandığı kent sayısı ise 10'u buldu.
İsveç'te Kurban Bayramı'nda cami önünde Kur'an-ı Kerim yakıldı: İsveç'in başkenti Stockholm'de Irak asıllı Salwan Momika isimli bir kişi Stockholm Camisi önünde polis koruması altında Kur'an-ı Kerim yaktı.
- Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz: Kutsal Kitabımız bu alçak eylemlerden dolayı değerinden en küçük bir şey kaybetmez.
- TBMM Başkanı Kurtulmuş'tan İsveç'te cami önünde Kur'an yakma eylemine tepki: Kabul etmek mümkün değil.
- Dışişleri Bakanı Fidan, Kur'an-ı Kerim'e yönelik İsveç'te yapılan eylemi lanetledi.
- AK Parti Sözcüsü Çelik, İsveç'te Kur'an-ı Kerim yakma başvurusuna onay verilmesini lanetledi.
- İsveç polisi, Kur'an-ı Kerim'i hedef alan saldırgan Salwan Momika hakkında soruşturma başlattı.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg: İsveç'te Kuran'ın yakılması saldırgan ve sakıncalı bir durum ancak egemen bir hukuk sisteminde yasa dışı değil.
Yunanistan'da Kiryakos Miçotakis hükümeti kurma görevini aldı: Yunanistan Cumhurbaşkanı Katerina Sakelaropulu, dünkü seçimlerin galibi Yeni Demokrasi Partisinin Lideri Kiryakos Miçotakis'e, hükümeti kurma görevini verdi.
Miçotakis, ikinci 4 yıllık görevi süresinde, büyük reformlar planladığını dile getirdi.
Yunan halkına karşı büyük bir sorumluluk duyduğunu vurgulayan Miçotakis, "İlk baştan beri ülkemizin istikrarlı ve güçlü bir hükümete sahip olmasını hedeflemiştim" dedi.
- Cumhurbaşkanı Erdoğan, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis ile telefon görüşmesi gerçekleştirdi.
Birleşmiş Milletler (BM), dünya genelinde 2021’de her 17 kişiden birinin uyuşturucu kullandığını ve son 10 yılda uyuşturucu kullanımının yüzde 23 arttığını belirtti.
Wagner isyanı sonrası Putin'den açıklama: Wagner askerleri Savunma Bakanlığı'yla sözleşme imzalayabilir ya da Belarus'a gidebilir. Wagner'in askerlerine ve liderlerine kan dökmeme kararları için teşekkür ediyorum ve bugün Savunma Bakanlığı ile sözleşme yapma fırsatına sahipler.
Pakistan'da aşırı sıcaklar nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 22 oldu.
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, telefon görüşmesi gerçekleştirdi.
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi: İran, Kafkasya bölgesinde batılı güçler tarafından sınır değişikliği yapılmasına müsaade etmeyecek.
İran’da toz fırtınası nedeniyle 1191 kişi hastanelik oldu: İran’ın Sistan-Beluçistan eyaletinde toz fırtınası nedeniyle son 6 günde hastaneye kaldırılanların sayısı 1191’e ulaşırken 1 kişi de yaşamını yitirdi.
Suudi Arabistan, Kovid-19 salgınından bu yana ilk kez kısıtlama olmaksızın yapılan hac mevsiminde 150 ülkeden 1,8 milyon kişinin hacı olduğunu duyurdu.
Avrupa Komisyonu ile Amerikan ilaç firması Pfizer, gelecekte yeni bir pandeminin ortaya çıkma ihtimaline karşı yılda 325 milyon aşı kapasitesi rezerve edilmesi konusunda anlaştı.
Çin’in Jiangxi eyaletindeki bir kimya tesisinde şiddetli patlama meydana geldi: Çin'in güneydoğu kesimindeki Jiangxi eyaletine bağlı Guixi kentinde Qiantai New Material firmasına ait bir kimya tesisinde yerel saatle 10.30 sıralarında şiddetli patlama meydana geldi.
- Tesiste şu ana kadar ölen ya da yaralanan olmadığı, çalışmalarının sürdüğü aktarıldı.
- Patlamanın nedeni henüz bilinmiyor.
SAVUNMA
Türkiye’nin silahlı dron ailesi geliyor: Türkiye’nin ilk milli silahlı dron sistemi SONGAR, geliştirilecek yeni araçlarla ürün ailesine dönüşecek.
- Asisguard Genel Müdürü Barış Düzgün, yaklaşık 2 yıldır güvenilir bir alt yüklenici olarak HAVELSAN’la çalışmalar yaptıklarını, KAPGAN, BARKAN ve BAHA’ya donanım ve kamera çözümleri sağladıklarını söyledi.
Türk savunma sanayisi ürünleri yerli boyalara emanet: Türk savunma sanayisi bünyesinde geliştirilen askeri standartlardaki astar ve son kat boyalar milli platformlara uygulanıp envantere girmeye başladı.
- Türk savunma sanayisi bünyesinde geliştirilen özgün platformların ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla geliştirilen yerli ve milli çözümlere yenileri ekleniyor.
ASELSAN’ın “GÖZDE”si envantere girdi sıra TOLUN’da: ASELSAN tarafından geliştirilen ve seri üretimi başlayan minyatür bomba TOLUN, ilk teslimat için gün sayıyor. ASELSAN, dünyanın önde gelen havacılık buluşmalarından Paris Airshow’da hava platformları için geliştirdiği mühimmat, aviyonik ve elektro optik ürünler başta olmak üzere bir dizi çözümünü sergiledi.
Türkiye’nin yeni kamikazesi “DELİ” göreve hazır: Türk savunma sanayisi bünyesinde geliştirilen kamikaze insansız hava aracı (İHA) DELİ, harp başlığıyla yapılan atış testlerini başarıyla tamamlayarak göreve hazır hale getirildi.
- Titra Teknoloji yaklaşık 1,5 yıl önce DELİ Taktik Kamikaze Sistemi Projesi’ne başladı. DELİ, Ekim 2022’de düzenlenen SAHA EXPO’da ilk kez sergilendi.
ABD Donanması, en büyük denizaltını Güney Kore'ye yolluyor: ABD, Kuzey Kore'yi caydırmak ve Seul'deki Amerikalı müttefiklerine güven vermek amacıyla kırk yıl sonra ilk kez en büyük nükleer silahlı denizaltısını Güney Kore'ye göndermeyi planlıyor.
İngiltere 2 adet daha F-35B savaş uçağını teslim aldı: İki yeni F-35B Lightning II savaş uçağı daha İngiltere’ye ulaştı.
- ABD'den yapılan uçuş, Büyük Britanya'nın çok amaçlı A-330 Voyager nakliye uçağının desteğiyle gerçekleştirildi.
- İlk operasyonel test ve değerlendirme aşamasına katılım amacıyla üç adet F-35B tedarikine yönelik bir anlaşma Mart 2009'da imzalandı.
TEKNOLOJİ
James Webb Uzay Teleskobu ile etkileyici bir Satürn fotoğrafı daha çekildi: James Webb Uzay Teleskobu bu kez de kendine özel halkalarıyla diğerlerinden ayrılan Satürn'ün fotoğrafını çekti. Etkileyici nitelikteki görsel, astronomi meraklılarının ilgi odağı oldu.
Uzay fabrikası testleri başlıyor: SpaceX, geçtiğimiz günlerde ilk uzay fabrikasını Falcon 9 roketiyle yörüngeye fırlattı.
- Bilim insanları, yerçekimsiz ortamda ilaç üretmek için kullanılması planlanan ilk uzay fabrikasında testlere başladı.
- Sıfır yerçekiminde ilaç ve diğer ürünleri üretme isteği yeni bir fikir değil. 2019’dan beri Uluslararası Uzay İstasyonundaki (UUİ) bilim insanları bazı ilaçların daha tutarlı bir şekilde üretilmesi için farklı yöntemler üzerinde çalışıyor.
Spotify’a klip özelliği geliyor: Spotify şu anda müziklere 10 saniyeden kısa videolar yüklenmesine izin veriyor. "Tuval" adındaki bu özellik, gelen yeni güncellemeyle değişecek. Genellikle YouTube'da paylaşılan kliplerin tamamı artık Spotify'da da erişilebilir olacak.
ChatGPT artık cebinizde: Plaud Note isimli ses kaydedici, topladığı ses verilerini ChatGPT sohbet robotu üzerinden metne çevirerek özet haline getirebiliyor. Üstelik bu yetenekli cihaz cebinize sığabilecek kadar küçük.
- Note asıl olarak bir ses kaydedici. Piyasada yapay zeka destekli ses kaydediciler mevcut ancak Plaud Note ilk ChatGPT destekli kaydedici olduğu iddiasında.
- Plaud Note ile kaydedilen sesler daha sonra uygulama üzerinden metne çevriliyor, özetleniyor, günlüğe dönüştürülüyor veya yapılacaklar listesi haline getiriliyor.
KÜLTÜR
"Tarihin sıfır noktası" Göbeklitepe UNESCO ile ününe ün kattı: Şanlıurfa'da 12 bin yıllık geçmişiyle "tarihin sıfır noktası" olarak nitelendirilen ve UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde beşinci yılını tamamlayan Göbeklitepe, aldığı bu unvan sonrası 2 milyon 153 bin 855 ziyaretçiye ev sahipliği yaptı.
- 2023 yılının ilk yarısında, Kahramanmaraş merkezli depremler ve kentte etkili olan sel baskını nedeniyle bir süre ziyarete kapalı olan ören yerini 6 aylık dönemde 56 bin 112 kişi gezdi.
Hollanda'da Ara Güler Fotoğraf Sergisi açıldı: Foam Fotoğraf Müzesi, Ara Güler Müzesi ve Polat Stüdyo tarafından ortaklaşa gerçekleştirilen "Ara Güler - Bir Işık ve Gölge Oyunu" adlı fotoğraf sergisi, Amsterdam'da Hollandalı sanatseverlerle buluştu.
- Serginin koordinatörü Yasemin Bağcı, fotoğraf sergisinin, Hollanda'da şimdiye kadar Ara Güler adına açılan en büyük sergi olduğunu ve sanatçının simge fotoğraflarının yanında ilk defa seyirciyle buluşan eserlerini de içerdiğini belirtti
Indiana Jones serisinin en yeni filmi sinemaseverlerle buluşuyor: Soğuk savaş döneminde uzay yarışı sürerken bir kez daha hortlayan Nazi tehlikesine karşı mücadele veren ünlü arkeoloğun hikayesini konu alan "Indiana Jones ve Kader Kadranı" bu hafta vizyona giriyor.
- Serinin beşinci filmi, soğuk savaş döneminde uzay yarışı sürerken bir kez daha hortlayan Nazi tehlikesine karşı mücadele veren ünlü arkeoloğun hikayesini konu alıyor.
SPOR
✍️ Türk futbolunda 2023-2024 Sezonu Birinci Transfer ve Tescil Dönemi başladı.
✅ Barcelona, İlkay Gündoğan transferini açıkladı.
Fenerbahçe, teknik direktörlük görevine İsmail Kartal’ın getirildiğini açıkladı.
Başörtüsü yasağına onay verdiler: Fransa’da en yüksek idari mahkeme, Fransa Futbol Federasyonu'nun kadın futbolcuların maçlarda başörtüsü takma yasağını onadı.
- İran'da Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyinin onayıyla, futbol maçlarında kadınlara yönelik, stadyumlara giriş yasağı kaldırıldı.
🏳️ FIFA yeni ofsayt kuralını onayladı.
💢 Sadece diz veya omuz öndeyse ofsayt olmayacak.
💢 Futbolcunun tüm vücudu defansın önündeyse o zaman ofsayt verilecek.
💢 Kural ilk olarak İtalya ve İsveç'te uygulanacak. Sonra tüm dünyada uygulanacak.